L'Uffizi federal d'ambient (UFAM) ha refusà la dumonda dal chantun Grischun dals 11 da settember 2020 concernent la regulaziun dal triep da lufs dal Beverin. En spezial da giuditgar èn stads in vadè stgarpà sin l'Alp Nera da la Muntogna da Schons ed in asen stgarpà sin l'Alp Durnan ad Andeer. Il UFAM valitescha sulettamain l'asen stgarpà sin l'Alp Durnan sco eveniment cun animals da niz protegids en moda pretendibla.
Cun la brev dals 11 da settember 2020 sco er cun la proposta da cumplement dals 24 da settember 2020 ha il Departament d'infrastructura, energia e mobilitad (DIEM) supplitgà il UFAM da dar il consentiment per pudair regular per in tschert temp ils lufs dal triep dal Beverin. Il motiv per la dumonda da regulaziun èn stads ils gronds donns per l'agricultura ch'ils lufs da quest triep han chaschunà la stad 2020. Ultra da quai ha il chantun renvià al fatg ch'il vadè stgarpà ils 12 d'avust 2020 or d'ina muntanera da vatgas-mamma e l'asen stgarpà sin l'Alp Durnan ils 21 da settember 2020 represchentian ina nova dimensiun en quest svilup dal triep da lufs dal Beverin che chaschuna conflicts.
Il UFAM valitescha sulettamain l'asen stgarpà sin l'Alp Durnan sco eveniment cun animals da niz protegids en moda pretendibla. El considerescha ch'ils chantuns dastgan divergiar – tar il giudicament dal dumber d'animals stgarpads da la spezia dals arments e dals chavals – en ina dimensiun adequata dal dumber minimal fixà per nursas e chauras. Il UFAM vegn dentant a la conclusiun ch'in asen stgarpà n'è – tenor la legislaziun federala da chatscha – anc betg in "grond donn" che giustifitgass la regulaziun dal luf sco spezia d'animals protegida. Sa basond sin la vegliadetgna vegn il vadè stgarpà giuditgà dal UFAM sco naschientscha sin pastgira e pervia da quai sco betg protegì il mument da l'attatga dal luf.
Il chantun è preoccupà e s'engascha sin plaun federal
Las autoritads cumpetentas dal chantun constateschan plain quitads ch'ils lufs entran er en muntaneras d'animals da la spezia dals arments e dals chavals e stgarpan er là animals. Cun la regulaziun dal triep da lufs dal Beverin l'onn 2019 han ins sperà da cuntanscher ch'ils lufs restants dal triep dal Beverin emprendian il dretg cumportament. Ils eveniments da l'onn 2020 mussan che l'acziun da spaventar n'è anc betg stada suffizienta.
Il chantun prenda enconuschientscha da la decisiun negativa dal UFAM. Tenor sia chapientscha n'è la situaziun giuridica vertenta anc betg sclerida en plirs puncts. La restricziun da naschientschas sin l'alp, che resulta da la decisiun dal UFAM, s'oppona a la pratica agricula da blers onns en il territori da muntogna. Facticamain vegn prescrit uschia in scumond da naschientschas sin la pastgira sco mesira pretendibla per la protecziun da muntaneras. Averta resta plinavant la dumonda, nua ch'ils cunfins per realisar en moda efficazia la protecziun da muntaneras èn sco er tge pastgiras d'alp che valan sco "surfatschas protegiblas" e tgeninas sco "surfatschas betg protegiblas".
Las dumondas avertas ston vegnir scleridas cun il UFAM en vista a la proxima stad ad alp 2021. Il chantun ha gia infurmà la Confederaziun en chaussa. La moziun CAPTE-N "Populaziun da lufs en Svizra – Coexistenza reglada tranter umans, animals da rapina gronds ed animals da niz" concernent mesiras urgentas tras "adattaziuns sveltas sin il stgalim da l'ordinaziun" (20.4340) mussa en la direcziun pretendida dal chantun Grischun. Numnadamain, che la protecziun da muntaneras vegnia rinforzada e che las regulaziuns per sajettar il luf vegnian flexibilisadas en cas grevs.
Infurmaziuns concernent ils animals da rapina gronds
dr. Adrian Arquint, manader da l'Uffizi da chatscha e pestga dal Grischun, tel. +41 81 257 38 92, e‑mail Adrian.Arquint@ajf.gr.ch
Infurmaziuns concernent la protecziun da muntaneras
Peter Küchler, directur dal Plantahof, tel. +41 81 257 60 01, e‑mail Peter.Kuechler@plantahof.gr.ch
Las persunas da contact stattan a disposiziun tranter las 10.00 e las 12.00.
Gremi: Uffizi da chatscha e pestga
Funtauna: rg Uffizi da chatscha e pestga