La Regenza ha fixà las contribuziuns per la gulivaziun da finanzas grischuna da l'onn 2022. A las 101 vischnancas grischunas vegnan concedidas tut en tut contribuziuns en la dimensiun da 60,7 milliuns francs. Da quellas surpiglia il chantun 40,9 milliuns francs e las vischnancas cun bleras resursas 19,8 milliuns francs.
Il potenzial da resursas ch'è decisiv per calcular la gulivaziun da resursas da l'onn 2022 è creschì envers l'onn precedent en tut las vischnancas per 24,8 milliuns francs sin 838 milliuns francs (+3,1 %). Ils motivs per quest augment èn oravant tut entradas fiscalas pli grondas sco er midadas en las basas da datas sco consequenza da la revisiun parziala da la Lescha davart la gulivaziun da finanzas ch'è vegnida concludida dal Cussegl grond ils 19 d'october 2020 e ch'è entrada en vigur il 1. da mars 2021.
Las taglias da las persunas natiralas (taglias sin las entradas e sin la facultad sco er taglias a la funtauna) contribueschan cun 568,4 milliuns francs var dus terzs al potenzial da resursas en total. Ultra da quai vegnan resguardads en la calculaziun las entradas fiscalas da las persunas giuridicas (87,4 miu.), ils tschains d'aua resp. las prestaziuns da cumpensaziun (61 miu.) sco er las valurs fiscalas da las immobiglias (121,2 miu.) ch'èn vegnidas messas a quint cun 1,5 promils.
Var 34 milliuns francs or da la gulivaziun da resursas
Per persuna decisiva è la media dal potenzial da resursas creschida da 3909 francs da l'onn precedent a 4008 francs (+2,6 %); questa valur media chantunala correspunda a 100 puncts en l'index da resursas. Farera sco vischnanca la pli ferma ha da nov in stadi da l'index da 550,4 puncts (onn precedent 531,6 puncts) tar in potenzial da resursas da 22 064 francs per persuna. Furna sco vischnanca la pli debla (cun 1577 francs potenzial da resursas per persuna) ha in stadi da l'index da 39,3 puncts (2021: 34,3 puncts). Farera è uschia 14 giadas pli ferma che Furna. Cun valurs d'index da mintgamai sur 100 puncts valan tut en tut 38 vischnancas sco vischnancas cun bleras resursas ed uschia sco obligadas da pajar la contribuziun. La tariffa da prelevaziun na vegn betg midada envers l'onn precedent e resta sin il minimum legal da 15,0 pertschient. Tut en tut contribueschan questas vischnancas var 19,78 milliuns francs a la gulivaziun da resursas (onn precedent 18,55 miu.).
A las tut en tut 62 vischnancas cun paucas resursas che han il dretg da la gulivaziun pervia da lur stadi da l'index sut 100 puncts van circa 33,83 milliuns francs ed uschia 0,75 milliuns francs dapli che l'onn precedent. Ensemen cun las atgnas resursas cuntanscha uschia mintga vischnanca ina dotaziun minimala da 73,0 pertschient da la media chantunala (onn precedent 73,6 %). La differenza tranter il volumen total e las contribuziuns da las vischnancas cun bleras resursas en l'autezza da var 14,06 milliuns francs surpiglia il chantun.
44 vischnancas profiteschan da la gulivaziun da las grevezzas geografic-topograficas e da scola
Cun la gulivaziun da las grevezzas geografic-topograficas e da scola (GGG) vegn concedida ina gulivaziun a vischnancas ch'èn suttamessas a grevezzas sproporziunadas pervia da la structura da lur abitadi, pervia da lur situaziun geografic-topografica sco er pervia da lur quota da scolaras e scolars. L'onn 2022 survegnan 44 vischnancas che han quest dretg medemamain sco l'onn precedent totalmain 24 milliuns francs. Quests meds finanzials vegnan mess cumplettamain a disposiziun dal chantun. La pli gronda part dals meds finanzials da la GGG vegn pajada a vischnancas da las regiuns Surselva e Partenz/Tavau.
25 vischnancas han il dretg d'agid en il sectur social
Las vischnancas ch'èn suttamessas ad ina grevezza sproporziunada en il sectur da l'agid social material han il dretg da dumandar ina gulivaziun. Questa gulivaziun da las grevezzas socialas vegn calculada a maun dals custs nets da las vischnancas en proporziun cun lur potenzial da resursas. Sin dumonda da las vischnancas vegnan las contribuziuns da gulivaziun fixadas mintgamai l'onn suandant. Suenter l'examinaziun da basa la primavaira 2021 vegnan pajadas per l'onn 2020 contribuziuns da totalmain var 2,84 milliuns francs (onn precedent 3.29 miu.) a 25 vischnancas. Da quels van 2,1 milliuns francs sulettamain a la citad da Cuira. Tar 5 vischnancas vegn fatga in'examinaziun pli detagliada fin la fin da l'onn 2021 en furma d'emprovas da controlla.
Dal rest po la Regenza conceder ad ina vischnanca ina contribuziun speziala en il rom da la gulivaziun individuala d'inegualitads per grevezzas spezialas (GIG). La vischnanca sto cumprovar ch'ella saja engrevgiada sproporziunadamain tras relaziuns u eveniments extraordinaris. Dapi l'introducziun da la nova gulivaziun da finanzas l'onn 2016 n'ha quest instrument anc mai stuì vegnir applitgà. Per l'onn 2022 duai vegnir budgetà – sco l'onn precedent – in import da 0,5 milliuns francs.
Ils parameters da la gulivaziun da resursas 2022 sco er il volumen total 2022 per la gulivaziun da las grevezzas geografic-topograficas e da scola e per la gulivaziun individuala d'inegualitads per grevezzas spezialas vegn il Cussegl grond a fixar definitivamain cun il preventiv 2022.
Agiuntas:
- tabella da la gulivaziun da finanzas 2022 (GRes e GGG) per vischnanca
- tabella da la gulivaziun da las grevezzas socialas 2020 per vischnanca
Infurmaziuns:
- cusseglier guvernativ Christian Rathgeb, schef dal Departament da finanzas e vischnancas, tel. +41 81 257 32 01, e-mail Christian.Rathgeb@dfg.gr.ch
- Thomas Kollegger, manader da l'Uffizi da vischnancas, tel. +41 81 257 23 81, e-mail Thomas.Kollegger@afg.gr.ch
Responsabladad: Departament da finanzas e vischnancas