La Regenza ha fixà las contribuziuns per la gulivaziun da finanzas grischuna 2023. Tut en tut vegnan concedidas contribuziuns en la dimensiun da 62,4 milliuns francs a las 101 vischnancas grischunas. Da quai finanziescha il chantun 41,3 milliuns e las vischnancas cun bleras resursas 21,1 milliuns francs.
Il potenzial da resursas ch'è decisiv per calcular la gulivaziun da resursas da l'onn da gulivaziun 2023, è – en cumparegliaziun cun l'onn precedent – s'augmentà en tut las vischnancas per 10,8 milliuns francs sin 848,7 milliuns francs (+1,3 %). Motivs per l'augment èn cunzunt entradas fiscalas pli grondas.
Var 67,8 pertschient dal potenzial total da resursas è d'attribuir a las taglias da las persunas natiralas (taglias sin las entradas e sin la facultad sco er taglias a la funtauna) che importan 579,8 milliuns francs. En la calculaziun vegnan plinavant integradas las entradas fiscalas da las persunas giuridicas (86,7 miu.), ils tschains d'aua resp. las prestaziuns da cumpensaziun (60,0 miu.) sco er las valurs fiscalas da las immobiglias che vegnan resguardadas cun 1,5 promil (122,2 miu.).
Var 35 milliuns francs da la gulivaziun da resursas
Per persuna decisiva è s'augmentà il potenzial mesaun da resursas da 4008 francs l'onn precedent sin da nov 4043 francs (+0,9 %); questa valur media chantunala correspunda a 100 puncts en l'index da resursas. Farera sco vischnanca la pli ferma demussa – cun in potenzial da resursas da 21 194 francs per persuna – da nov in stadi da l'index da 524,2 puncts (onn precedent: 550,4 puncts). Furna sco vischnanca la pli debla demussa (cun in potenzial da resursas da 1586 francs per persuna) in stadi da l'index da 39,2 puncts (2022: 39,3 puncts). Farera è pia 13 giadas pli ferma che Furna. Cun valurs d'index da mintgamai passa 100 puncts valan tut en tut 39 vischnancas sco vischnancas cun bleras resursas e pia sco obligadas da pajar contribuziuns. La tariffa da prelevaziun vegn laschada tala e quala cumpareglià cun l'onn precedent, e quai sin il minimum legal da 15,0 pertschient. Tut en tut pajan questas vischnancas var 21,1 milliuns francs a favur da la gulivaziun da resursas (onn precedent: 19,8 miu.).
Totalmain 61 vischnancas han il dretg da contribuziuns, perquai ch'ellas han paucas resursas ed in stadi da l'index da sut 100 puncts. Ellas survegnan var 35 milliuns francs e pia 1,2 milliuns francs dapli che l'onn precedent. Ensemen cun atgnas resursas obtegna uschia mintga vischnanca ina dotaziun minimala da 72,5 pertschient da la media chantunala (onn precedent: 73,0 %). La differenza tranter il volumen total e las contribuziuns da las vischnancas cun bleras resursas, numnadamain 13,9 milliuns francs, vegn surpigliada dal chantun.
48 vischnancas profitan da la gulivaziun da las grevezzas geografic-topograficas e da scola
Cun la gulivaziun da las grevezzas geografic-topograficas e da scola (GGG) vegn concedida ina gulivaziun a las vischnancas che han ina grevezza surproproziunala pervia da lur structura d'abitadi, pervia da lur situaziun geografic-topografica sco er pervia da lur quota da scolaras e scolars. L'onn 2023 survegnan 48 vischnancas cun dretg da gulivaziun totalmain 25 milliuns francs, 1 milliun francs dapli che l'onn precedent. Quests meds finanzials vegnan mess a disposiziun cumplettamain dal chantun. La gronda part dals meds finanzials GGG vegnan anc adina pajads a las regiuns Surselva e Partenz/Tavau.
17 vischnancas cun dretg da gulivaziun en il sectur da l'agid social
Vischnancas che han ina gronda grevezza en il sectur da l'agid social material, pon far valair il dretg da survegnir ina gulivaziun. Questa gulivaziun da las grevezzas socialas vegn calculada a maun dals custs nets da las vischnancas en proporziun cun lur potenzial da resursas. Las contribuziuns da gulivaziun vegnan fixadas – sin dumonda da las vischnancas – mintgamai l'onn suandant. Tenor l'examinaziun da basa da la primavaira 2022 vegnan pajadas contribuziuns da var 2,4 milliuns francs per l'onn 2021 (onn precedent: 2,8 miu.) a 17 vischnancas. 1,9 milliuns francs da quels survegn mo la citad da Cuira. Quatter vischnancas vegnan examinadas pli detagliadamain fin la fin da l'onn 2022 en furma d'emprovas da controlla.
Dal rest po la Regenza conceder ina contribuziun speziala ad ina vischnanca en il rom da la gulivaziun individuala d'inegualitads per grevezzas spezialas (GIG). La vischnanca sto cumprovar ch'ella ha ina grevezza surproproziunala pervia da relaziuns u pervia d'eveniments extraordinaris. Dapi l'introducziun da la nova gulivaziun da finanzas l'onn 2016 n'han ins anc mai stuì far diever da quest instrument. Sco per l'onn precedent duai vegnir budgetada per l'onn 2023 ina contribuziun da 0,5 milliuns francs.
Il Cussegl grond vegn a fixar definitivamain las valurs directivas per la gulivaziun da resursas 2023 sco er il volumen total 2023 per la gulivaziun da las grevezzas geografic-topograficas e da scola e per la gulivaziun individuala d'inegualitads per grevezzas spezialas cun il preventiv 2023.
Agiuntas:
Infurmaziuns:
Responsabladad: Departament da finanzas e vischnancas