La Gruppa svizra per la selvicultura da muntogna (GSM) sa scuntra a sia dieta da stad en il Grischun. Durant trais dis vegnan pli che 60 spezialistas e spezialists da la Svizra sco er da l'exteriur vischin a barattar lur ideas davart sfidas centralas sco la midada dal clima e las spezias da bostgs adattadas. L'occurrenza vegn averta da la cussegliera guvernativa Carmelia Maissen.

Da mesemna, ils 23 d'avust, fin venderdi, ils 25 d'avust, sa radunan var 60 participantas e participants a Glion, en il curtin forestal chantunal Rodels sco er en ulteriurs quatter lieus en la Val dal Rain da Cuira ed en la Surselva per la dieta da stad da la GSM. Mintga onn sa scuntran las expertas ed ils experts dal guaud da muntogna che lavuran tar la Confederaziun, en differents chantuns, en instituts da perscrutaziun ed en scolas autas u en l'exteriur vischin, per in barat.

Sco tema central vegnan las participantas ed ils participants a s'occupar quest onn da dumondas davart l'adattaziun da la cultivaziun dal guaud a la midada dal clima. Questas dumondas èn necessarias per segirar en moda persistenta las prestaziuns dal guaud, sco per exempel la protecziun cunter privels da la natira.

Funcziun impurtanta dal guaud da protecziun
La dieta da stad è vegnida averta uffizialmain mesemna suentermezdi a Glion tras la cussegliera guvernativa Carmelia Maissen, scheffa dal Departament d'infrastructura, energia e mobilitad. En ses discurs en il «Haus der Begegnung» ha ella accentuà cunzunt l'impurtanza dal guaud da protecziun en il Grischun: «Da l'entira surfatscha da guaud en il Grischun prestan var dus terzs dals guauds ina funcziun spezialmain impurtanta cun ans proteger efficaziamain cunter lavinas, crudada da crappa, bovas ed aua gronda.»

Davart il stadi d'enconuschientscha actual pertutgant la midada dal clima sco er davart scenaris pertutgant il svilup dal guaud ch'è da spetgar, ha infurmà silsuenter prof. dr. Harald Bugmann, ecolog dal guaud a la SPF Turitg. «Quests scenaris èn basas impurtantas per l'adattaziun a la midada dal clima, perquai che per l'ina sa midan las cundiziuns cleramain pli svelt ch'ils bostgs da guaud sa derasan en moda natirala e perquai che per l'autra quests bostgs han ina durada da vita da plirs tschient onns e las decisiuns dad oz èn pia decisivas per il svilup futur.»

Las basas vegnan integradas en la lavur quotidiana
Al lieu, a Glion, era medemamain il selvicultur chantunal Urban Maissen. El ha mussà a las expertas ed als experts dal guaud da muntogna ch'eran preschents, tge strategia che l'Uffizi da guaud e privels da la natira applitgescha per che l'adattaziun dals guauds cun in augment da las spezias da bostgs e da la diversitad structurala e genetica sco er cun ina meglra resistenza da singuls bostgs cunter disturbis reusseschia. «Ina realisaziun consequenta da la strategia 'Spazi da viver guaud-selvaschina 2021' è decisiva, per ch'ina reducziun da l'influenza da la selvaschina d'ungla pussibiliteschia er la regiuvinaziun natirala dal guaud», ha ditg Urban Maissen.

Luca Plozza, il president da la Gruppa svizra per la selvicultura da muntogna, ha discurrì la finala davart l'impurtanza e davart la lavur da la GSM e da sias commembras e ses commembers. «En la dieta elavurain nus las basas che vegnan integradas en la lavur quotidiana da las cultivaturas e dals cultivaturs dal guaud en l'entira Svizra.» Gist en connex cun dumondas pertutgant la tgira dal guaud da protecziun sa basan las expertas ed ils experts sin il mussavia NaiS (persistenza e controlla da success en il guaud da protecziun) da l'Uffizi federal d'ambient, che vegn actualmain revedì. A la dieta vegnan preschentads ils emprims sbozs ed i vegn examinà, sch'els funcziunan.

En gir en ils guauds
Gievgia, ils 24 d'avust, van las participantas ed ils participants en ils guauds da Vaz sut, Cuira, Rueun e Siat. Là vegnan els a s'occupar en gruppas dals resultats vertents e da las basas ord la perscrutaziun pertutgant ils suandants temas: «Tge spezias da bostgs vegnan a chattar en il futur bunas cundiziuns da creschientscha en quest lieu?»; «Tge spezias da bostgs vegnan a svanir?»; «Quants bostgs giuvens vegnan emplantads e danunder derivan els?»; «Ston las plantinas vegnir protegidas mintgina per sasezza cunter ruissas da selvaschina u dovri saivs da protecziun pli grondas cunter la selvaschina?»

L'ultim di da la dieta da stad, venderdi, ils 25 d'avust, vegnan las gruppas a preschentar lur resultats provisorics a Glion. Ils mais che suondan vegn il Post spezialisà per la tgira dal guaud da muntogna a Maiavilla ad elavurar in instrument ordlonder, che vegn silsuenter a star a disposiziun a tut ils posts spezialisads chantunals per il guaud ed a tut ils servetschs forestals da las vischnancas. Tschertas enconuschientschas da la dieta vegnan dentant er integradas en la revisiun dal NaiS ch'è – sco agid d'execuziun da la Confederaziun – ina basa decisiva per la tgira dal guaud da protecziun en Svizra.

Ulteriuras infurmaziuns èn disponiblas sin la pagina d'internet da la Gruppa svizra per la selvicultura da muntogna.

Infurmaziuns:

• Cussegliera guvernativa dr. Carmelia Maissen, scheffa dal Departament d'infrastructura, energia e mobilitad, tel. +41 81 257 36 05 (cuntanschibla da las 16.00 fin las 17.00), e‑mail Carmelia.Maissen@diem.gr.ch
• Selvicultur chantunal Urban Maissen, manader da l'Uffizi da guaud e privels da la natira, tel. +41 81 257 38 61, (cuntanschibel da las 16.00 fin las 17.00), e‑mail Urban.Maissen@awn.gr.ch
• Luca Plozza, president da la Gruppa svizra per la selvicultura da muntogna, inschigner forestal regiunal, Uffizi da guaud e privels da la natira, tel. +41 79 475 52 31 (cuntanschibel da las 16.00 fin las 17.00), e‑mail Luca.Plozza@awn.gr.ch

Responsabladad: Departament d'infrastructura, energia e mobilitad