La Regenza ha dà la permissiun per la construcziun d'in nov implant fotovoltaic grond a Mustér. Il project sa basa sin l'art. 71a da la Lescha federala d'energia, l'uschenumnà «Solarexpress», ch'è en vigur mo fin la fin da l'onn 2025. Quest artitgel è vegnì stgaffì dal Parlament federal l'atun 2022 cun la finamira da pudair realisar uschè svelt e nuncumplitgà sco pussaivel implants fotovoltaics gronds autalpins.

Las votantas ed ils votants da la vischnanca da Mustér han approvà ils 22 d'october 2023 il project da l'Ovra Solara Magriel SA (en fundaziun) che agescha en num da la Axpo Solutions SA. Il perimeter dal project cumpiglia var 13,5 hectaras ed è situà en in territori sin ca. 2100 meters sur mar, che vegn gia utilisà turisticamain. Sin questa surfatscha en il territori Magriel duain 20 570 moduls solars producir electricitad per var 3000 chasadas. Quai èn var 14,6 uras gigawatt per onn (GWh/a) – cun ina cumpart d'electricitad producida durant l'enviern da stgars 5,4 GWh/a.

 

© Ovra Solara Magriel SA 

La Regenza ha concedì a la Fundaziun Scaletta S-chanf ina contribuziun chantunala dad 850 000 francs per renovar l'hotel Scaletta, quai sin basa da la Lescha per il svilup economic. Ils custs d'investiziun importan tut en tut circa 14,7 milliuns francs. Las lavurs da construcziun duain cumenzar l'avrigl 2025, il manaschi l'atun 2026.

Fin l'onn 2013 è l'hotel Scaletta vegnì manà sco simpel hotel da 3 stailas cun 20 chombras. Dapi lura è el serrà. Suenter la vasta renovaziun duai l'hotel disponer da 36 chombras dublas u suitas da famiglia. Actualmain partan ins dal fatg, ch'i pudessan vegnir realisadas per onn var 15 000 notgs da pernottaziun en l'hotel Scaletta renovà. L'avust 2024 ha la fundaziun pudì far in contract da fittanza da 20 onns cun l'associaziun Cassa svizra da viadi (Reka), che sa participescha dal rest a la finanziaziun dal project. Cun contribuziuns e credits considerabels vegn il project er sustegnì da la vischnanca da staziunament S-chanf (contribuziun à fonds perdu dad 1,8 milliuns francs) e da la Societad svizra da credit d'hotel (credit da 2,2 milliuns francs).

 

© Fundaziun Scaletta S-chanf

Per il project a favur dal svilup regiunal «Ela Genusswelt» ha la Regenza deliberà ina contribuziun chantunala da maximalmain var 1,2 milliuns francs. Premess vegni ch'er la Confederaziun concedia ina contribuziun da maximalmain var 1,4 milliuns francs a favur dal project cuminaivel per il svilup regiunal (PSR). In PSR cumpiglia mesiras che vegnan realisadas da differents acturs e ch'èn accordadas ina cun l'autra. Grazia a la collavuraziun en il PSR duai il potenzial en la regiun vegnir exaurì e las entradas da l'agricultura meglieradas. Ils custs totals subvenziunabels da quest project importan var 3,5 milliuns francs.

Tras process pli effizients ed ina meglra commerzialisaziun duain ils products dal Parc Ela daventar ambassadurs per il parc. Plinavant duain las producentas ed ils producents sco er ils manaschis d'elavuraziun vegnir rinforzads e la valurisaziun regiunala promovida. Il PSR «Ela Genusswelt» cumpiglia differents projects parzials: la construcziun d'in center regiunal per elavurar charn (Mazlareia Ela), ina chascharia d'alp mobila biologica, l'emplantaziun da dapli pumers cun bist aut (puma da muntogna Ela), la construcziun d'in center per elavurar products da latg (elavuraziun sin il bain puril Cadras) sco er il marketing e la gestiun.

La Regenza ha approvà la revisiun parziala da la planisaziun locala che la vischnanca da Surses aveva concludì ils 24 da zercladur 2024. Uschia stgaffescha ella las premissas da la planisaziun d'utilisaziun per construir in nov lavuratori en il territori Lecsch, Davos Fallung a Savognin.

Per realisar la construcziun dal nov lavuratori, in edifizi nov incl. annexa tar ina halla existenta, èsi stà necessari da far ina midada da zona, quai da la zona da mastergn actuala en ina zona per edifizis e per stabiliments publics.

© swisstopo

La Regenza ha approvà il project per construir la rampa a blocs Cumparduns en il Rain Posteriur sin il territori da la vischnanca da Tusaun. Ils custs totals da quest project èn budgetads cun 2,85 milliuns francs. En connex cun la Lescha chantunala davart la protecziun da la natira e da la patria garantescha la Regenza ina contribuziun chantunala da var 1,53 milliuns francs al project.

Actualmain è la traversa Cumparduns in obstachel insuperabel per la migraziun dals peschs en il Rain Posteriur. Quest deficit duai vegnir eliminà cun in'uschenumnada rampa a blocs. Quella remplazza ina rampa a blocs ch'è collabada l'onn 2016. Cun la reconstrucziun da l'accessibladad dals peschs a Cumparduns duain ils vasts e prezius territoris da frega sur la traversa vegnir rendids accessibels fin tar l'impediment da migrar natiral en la chavorgia da la Viamala. Las spezias da peschs en mira èn la litgiva dal Lai da Constanza, la litgiva d'aual ed il rambot. En spezial per las forellas d'aual e da lai signifitgan ils novs habitats da fregar accessibels in grond potenzial da reproducziun.

© Eichenberger Revital SA, zercladur 2021

La Regenza ha prendì enconuschientscha, ch'i na vegn a dar ils 18 da matg 2025 nagina votaziun federala dal pievel. A chaschun da sia sesida dals 15 da schaner 2025 ha il Cussegl federal concludì da betg far diever da quest termin da votaziun. Er sin plaun chantunal n'è quel mument previs nagin project da votaziun. Ils 18 da matg 2025 n'ha perquai er betg lieu ina votaziun chantunala dal pievel.

La Regenza ha elegì Marianna Friedli-Braun, media directiva dal ressort Qualitad chirurgia a l'Ospital chantunal dal Grischun e media da chasa en la pratica da medi a Churwalden, sco er Andri Lansel, fiduziari cun attestat professiunal federal, Lischana Fiduziari SA, Scuol, sco nova commembra e nov commember da la cumissiun administrativa da l'Institut d'assicuranza sociala dal chantun Grischun (IAS).

Ultra da quai ha la Regenza elegì dr. Rico Cathomas, professer a l'Institut per la didactica da pliras linguas da la Scola auta da pedagogia dal Grischun, retroactivamain per la perioda d'uffizi dal 1. da fanadur 2022 fin ils 30 da zercladur 2026 sco nov commember da la Cumissiun da surveglianza dals fatgs da scola media. Quai è in'elecziun substitutiva per prof. Martin Studer ch'è sa retratg da la cumissiun da surveglianza pervia d'ina midada professiunala. La cumissiun surveglia ils examens d'admissiun ed ils examens finals da las scolas medias.