Navigation

Inhaltsbereich

«I love you, tatta»

Tge che l'Uniun «Offene Viamala» presta en la regiun da Tusaun mussa exemplaricamain sia scuntrada da famiglias. Attenziun, qua vegni vivì.

Gia or en il liber audan ins vuschs d'uffants. Ellas carmalan d'ir sur ina rampa da betun en in edifizi industrial grisch. A l'intern ina bella surpraisa: in spazi colurà plain vita. Vi d'ina maisa da zambregiar cun flatgs da colur sesa Mary, enturn ellas èn pitschens mauns vi da tagliar, faudar, malegiar, tatgar. En in chantun da giugar tschenta ina mattetta tscheppa da lain ina sin l'autra, in mattin charsinescha in animal da plisch, dus auters uffants giogan a tschiffar. Lur geniturs – per il solit da la Siria, da l'Eritrea, da l'Afganistan u da la Tirchia – baterlan e baivan café u té e giaudan pastizarias. Tgi en dus, tgi en ina pitschna gruppa. Tgi discurra da bass, tgi lascha udir in rir cordial. Els sa barattan – davart la nova vita en Svizra, davart quitads, plaschairs, speranzas.

In lieu che mancass
Per Birivan è la scuntrada da famiglias che ha lieu mintga duas emnas en il local da giuventetgna «Glais 18» a Tusaun, bler dapli ch'in lieu d'inscunter. «Jau hai reglà mias uras da lavur uschia, che jau poss vegnir mintga giada», raquinta la Siriana. «Jau n'hai nagins uffants e danor mes um er nagins confamigliars en Svizra – quest qua è mia famiglia.» Ella traglischa dal plaschair. Pervia da la lavur sco installatur sanitar na possia ses um deplorablamain betg pli esser preschent. «Er ad el plascha la scuntrada fitg bain.» Sumegliant tuni tar Hanan da l'Eritrea. Ella appreziescha la purschida, nua ch'i capita uschè bler a medem temp: «Mes figl Ayan da 2 onns chatta qua uffants per giugar ed jau hai contact cun indigens e cun geniturs en situaziuns sumegliantas.» Ins survegnia infurmaziuns per la tschertga da lavur, ins barattia tips pertutgant la scolarisaziun dals uffants, ins sa gidia tar la tschertga difficila d'ina abitaziun… «E sche nus na savain betg vinavant tranter nus, è Hanna qua.»

Dar vinavant insatge da l'atgna fortuna
Hanna Eschenbacher è in dals cors da la scuntrada. Ella maina la purschida da l'Uniun «Offene Viamala» ensemen cun Erika, Ines, Jutta, Käthy, Margrith, Mary e Nurhak. La dunna da Tusaun na s'engascha betg mo durant ils inscunters sco tals, mabain en cas da basegn er sur quels ora. Ella accumpogna insatgi tar in uffizi u procura en la pitschna brocki da l'uniun per ina mobiglia ch'insatgi auter dovra urgentamain. Da dus fragliuns, ch’ella accumpognia mintgatant tar il medi d’uffants, haja ella dacurt survegnì in cor da palpiri per l’anniversari. «I love you, tatta» stevi scrit sin quel. «Jau n'hai nagins uffants e sun qua tuttina daventada tatta», declera ella commovida. Ella saja creschida sin en ina chasada cristian-sociala, cuntinuescha Hanna, «e dapi lura hai jau dastgà passentar bler bun. Ussa vuless jau dar vinavant insatge da questa fortuna.» Ses pleds represchentan l'atmosfera en l'entir team: averta, plain mirveglias, generusa. Il team deriva dal mez mund e persvada tras sia diversitad: Mary è vegnida da Chicago en la regiun da Tusaun, la Curda Nurhak da la Tirchia, Hanna sezza è naschida en Germania, las Svizras discurran differents dialects. Ellas tuttas han experientschas da vita e contexts professiunals fitg differents. Ina giada il mais vegn ina cussegliadra giuridica en la scuntrada da famiglia. Ella porscha in'ureglia confidenziala tar dumondas davart il dretg da locaziun (Tge far, sche la maschina da lavar è rutta?), davart il dretg da dimora (Co funcziuna quai cun ils termins en cas da la reuniun da la famiglia?) e davart bler auter che pertutga il mund cumplitgà dals paragrafs.

Da l'isolaziun en l'entira regiun
Naschida è l'Uniun «Offene Viamala» avant var 9 onns. Cura che cunzunt famiglias eran anc collocadas en il center da transit Rheinkrone – isoladas dal tuttafatg localmain e socialmain – ha ina gruppa enturn il plevon da Cazas organisà emprimas scuntradas da famiglias. Cun in bus vegnivan ils umans manads – en il vair senn dal pled – da lur isolaziun a scuntradas. Pli tard è vegnida fundada l'uniun tenor l'exempel dal pendant «IG Offenes Davos», e tant la gruppa en mira sco er la purschida èn s'engrondidas. Oz serra l'uniun «Offene Viamala» largias impurtantas ch'existan en la regiun distanziada da las spessas structuras d'integraziun enturn Cuira. Perquai vegn ella sustegnida finanzialmain tras il Post spezialisà per l'integraziun. L'Uniun avra bleras pussaivladads. I dat ina scuntrada per far lavurs a maun che collia l'abilitad da la detta e discurs. Purschidas da sport e da nudar per vegnir en moviment. Projects da tandem, en ils quals persunas indigenas accumpognan fugitivas e fugitivs en il mintgadi. Instrucziun da tudestg, là, nua ch'i na dess uschiglio nagins curs. In post da cussegliaziun gratuit che sustegna en cas da dumondas davart il dretg da dimora, la lavur u l'abitar. U natiralmain il cuschinar cun fugitivas e fugitivs che creescha inscunters gustus. Tut quai vegn purtà da passa 60 umens, dunnas e giuvenils che prestan mintga onn var 8000 uras da lavur voluntara. Ellas ed els tuts avessan bain merità posta d'engraziament cun in «I love you, Offene Viamala».

Text: Philipp Grünenfelder