Azad Şîmmo, sociolog, liricher ed autur

Preziada lectura, prezià lectur

I dat in fitg bel proverbi. L'emprim pass è il pli grev. Gea, ma il medem mument è mintga nov cumenzament bel ed er plain speranza – sch'ins è en il dretg lieu. Jau hai vivì en ina vischnanca en Tirchia fin che jau hai cumenzà cun 16 onns in studi a l'universitad. En cumparegliaziun cun las schanzas da las abitantas e dals abitants da las citads, èn las pussaivladads da viver ina buna vita dentant fitg limitadas per las persunas che vivan en ils territoris rurals da la Tirchia. Jau hai pia gì fortuna. Sin fundament da mias experientschas ed observaziuns persunalas sco sociolog pens jau, che la populaziun urbana e rurala en Svizra haja percunter en blers reguards las medemas pussaivladads. Quai è fitg impurtant per l'egualitad da las schanzas che ha per mai ina gronda prioritad en la vita.

Jau sun quel ch'è vegnì en Svizra ed en il Grischun. Jau stoss mussar al sistem che funcziuna qua ed als umans ch'èn gnervus envers las persunas estras, che jau sun pront da far dal bun. Pli che jau m'hai dà fadia d'emprender tudestg, e meglier che jau hai chapì: En las vairas democrazias survegn ins adina la schanza da far dal bun. Jau stoss mo cuntinuar a tschertgar ed avair pazienza. Sche jau hai avunda respect e confidenza en mamez, vegn tut a s'arranschar successivamain. Jau na ma retir betg en mia chasa da lindorna e na perd betg la speranza. Jau na ma sent betg sulet.

Jau saveva gia en Tirchia, che sistems democratics porschian bleras pussaivladads da viver. Ussa na sai jau betg mo quai, mabain jau viv er questa realitad. Jau sun ventiraivel, plain speranza e pront da m'engaschar vinavant. A mai n'emporti betg, sche quai capita en la citad u sin la champagna.
 
Azad Şîmmo
sociolog, liricher ed autur

Editorial Astrid Hüni, incumbensada per l'infurmaziun, Post spezialisà per l'integraziun

Preziada lectura, prezià lectur

En ses editorial constatescha Azad Şîmmo ch'ins survegnia adina la schanza da far dal bun en vairas democrazias. Uschia accentuescha el grondiusamain er il punct da vista da noss post spezialisà: L'integraziun viva dals umans che arrivan e che vulan s'engaschar, ma er da las structuras che pussibiliteschan quai.

Da princip approvesch jau la valitaziun da Şîmmo davart l'egualitad da las schanzas. Ma tge purtret sa mussa propi tranter la citad e la champagna, sche nus examinain il tema integraziun sut la marella? Il Grischun cun sia diversitad e cun il cuntrast tranter las bleras vischnancas pitschnas ed ils paucs centers urbans ans confruntescha en quest reguard cun incumbensas spezialas. Co sa mida l'integraziun, sche las cundiziuns generalas localas èn differentas? Tge signifitga l'appartegnientscha en ina u en in'autra regiun? Sa sviluppa l'egualitad da las schanzas dapertut sut las medemas cundiziuns e cun ils medems meds? E sche na, tge vul quai dir per la lavur quotidiana da noss post spezialisà? Questas dumondas vulain nus tractar quest onn en la publicaziun «Integraziun en il focus».

Tuttina, co che las respostas sa mussan en detagl: L'integraziun n'è mai mo ina dumonda da citad u champagna. Ella è in tema uman. Ella viva d'inscunters, da l'avertadad e da la voluntad da chapir in l'auter. Cun cor, cun curaschi – e cun la ferma persvasiun che mintga uman dastga far part da la cuminanza.


Astrid Hüni
Incumbensada per l'infurmaziun, Post spezialisà per l'integraziun