En l'entir territori chantunal ston ins quintar da tut temp cun la preschientscha dal luf. Actualmain vivan 10 trieps da lufs sin il territori chantunal. Ulteriurs detagls davart l'effectiv chattais Vus en ils rapports periodics sut «Fegls d'infurmaziun, publicaziuns, projects».
Las chartas vegnan actualisadas mintga quartal u tar la constataziun da novs trieps.
En il chantun Grischun na vivan nagins urs stabels. Regularmain traversan singuls individis da la populaziun dal Trentino il territori chantunal. Observaziuns actualas chattais Vus sin la charta da las observaziuns d'animals da rapina gronds.
Fin ussa vivan e sa multiplitgeschan lufs-tscherver principalmain en il nordvest dal chantun. Per la Surselva è vegnida stimada la primavaira 2021 ina populaziun da 15 lufs-tscherver independents. Singuls ulteriurs lufs-tscherver èn vegnids cumprovads en il Partenz, en il Grischun Central ed en las vals dal sid.
Dapi l'onn 2015 hai dà mintga onn cumprovas da singuls schacals mellens sin il territori chantunal, oravant tut en il Grischun dal Nord. Per regla sa tracti da mastgels subadults ch'emigreschan da l'Europa dal Sidost e che fan lungs viadis. En Svizra n'èn schacals mellens anc betg sa multiplitgads fin ussa.
Nua poss jau m'annunziar per il servetsch d'infurmaziun dad SMS?
As annunziai per plaschair cun il suandant formular per il servetsch d'infurmaziun dad SMS. Resguardai per plaschair ch'il servetsch d'infurmaziun dad SMS è previs explicitamain per possessuras e possessurs d'animals da niz resp. d'avieuls e.u.v.
Co ma cumport jau, sche jau scuntrel in luf?
Infurmaziuns respectivas chattais Vus sin noss fegl d'infurmaziun "Luf".
Èn lufs privlus?
Lufs che creschan si e che vivan en l'ambient natiral n'èn, tenor las enconuschientschas ch'ins ha rimnà sin tut il mund, da princip betg privlus per nus umans. Ils lufs eviteschan il contact cun l'uman. Situaziuns privlusas poi dar, sch'ils lufs sa disan vi da l'uman e sch'els associeschan schizunt sia preschientscha cun pavel. Lufs che vegnan pavlads pon emprender da batlegiar per pavel. Ultra da quai na duessan ins mai suandar lufs – er betg animals giuvens – per als observar u fotografar. Il territori, nua che la tauna dals lufs giuvens sa chatta, duai vegnir guntgì. Lufs pon reagir en moda agressiva, sch'els èn malsauns (frenesia) u blessads, sch'els èn vegnids pavlads u sch'els vegnan chatschads en las stretgas. En Svizra na datti actualmain nagins cas da frenesia.
Èn urs privlus?
Dapi l'onn 2005 vegnan singuls urs brins er puspè observads en il Grischun, suenter che quai n'è durant passa tschient onns betg pli stà il cas. Ils animals derivan dal Trentino d'ina populaziun dad urs ch'è daventada adina pli gronda ils ultims onns. En general èn urs animals timids che van ord via a l'uman – inscunters directs èn perquai rars. Sche urs chattan dentant adina pli savens pavel en la vischinanza da l'uman, pon els sa disar a la preschientscha da l'uman ed uschia perder adina pli fitg lur retegnientschas envers l'uman. In tal cumportament chaschuna senza dubis conflicts tranter l'urs e l'uman. Perquai stuain nus umans ans adattar là, nua ch'i vivan urs, per ch'i na dettia sche pussaivel nagins conflicts tranter urs ed umans. Mo uschia po funcziunar a lunga vista la coexistenza da l'urs e da l'uman.
Nua chat jau dapli infurmaziuns davart animals da rapina gronds?
Infurmaziuns pli detagliadas davart animals da rapina gronds en Svizra chattais Vus sin la pagina d'internet da la Fundaziun KORA – Ecologia dals carnivors e management dals animals selvadis.