Maletg directiv chantunal per la promoziun da la sanadad e la prevenziun
Il cumportament persunal ed il stil da viver da mintga singul, dentant era il conturn social, han influenza sin la sanadad da la populaziun. Mintga di decidain nus chaussas che han consequenzas per nossa sanadad e per la sanadad da noss conumans. Qua chattais Vus ulteriuras infurmaziuns, tips concrets ed exempels.
Il maletg directiv dal departament da sanadad mussa da maniera chapibla cun tge mesiras che tut ils secturs da la politica san esser activs per la promoziun da la sanadad e da la prevenziun. Download maletg directiv
Program chantunal d’acziun Promoziun da la sanadad en la vegliadetgna d’uffants e giuvenils
Uffants e giuvenils dovran in conturn nua ch’els san sa mover e sa sfugar. Els dovran era pasts frestgs e variads ch’els mangian ensemen cun la famiglia u cun autras persunas da confidenza. Els duain pudair sa sviluppar tenor lur potenzial e savair dumagnar situaziuns da vita engrevgiantas.
Il program chantunal d’acziun Promoziun da la sanadad en la vegliadetgna d’uffants e giuvenils promova las cundiziuns da basa e las structuras per cuntanscher questa finamira. Ensemen cun acturs da la vischnanca, da la scola, da la canorta, da la gruppa da gieu, da la lavur da giuventetgna e da las uniuns da sport vegnan realisads projects da moviment, da nutriment e da sanadad psichica.
Concept dal program chantunal d’acziun Promoziun da la sanadad en la vegliadetgna d’uffants e giuvenils 2022-2025 (tudestg)
Basas ed enconuschientschas chantunalas
Model directiv da la politica d’uffants e giuvenils dal Grischun
Strategia da la promoziun tempriva dal chantun GR 2022-2025
Monitoring BMI en il chantun Grischun 2019 (tudestg)
Basas ed enconuschientschas naziunalas
Manifest per la sanadad dad uffants e giuvenils (Public Health Svizra) (tudestg)
Promoziun da la sanadad per e cun uffants (GFCH 2022) (tudestg)
Promoziun da la sanadad per e cun giuvenils (GFCH 2022) (tudestg)
Program chantunal d’acziun Promoziun da la sanadad e prevenziun en la vegliadetgna
En il rom dal model directiv pertutgant la vegliadetgna dal Grischun 2012 ha la Regenza formulà per il champ d'acziun "Promoziun da la sanadad e prevenziun" la suandanta finamira strategica: «Rinforzar l'autonomia, la sanadad e la qualitad da viver dals umans pli vegls per augmentar il dumber dals onns da vita sauns e per retardar l'entrada en ina chasa da tgira.»
Cun realisar il program chantunal d'acziun Promoziun da la sanadad e prevenziun en la vegliadetgna presta l'Uffizi da sanadad ensemen cun las vischnancas grischunas ed ensemen cun acturs ina contribuziun considerabla cun:
- rinforzar il cumportament areguard la sanadad e las cumpetenzas en chaussas da la sanadad d'umans pli vegls;
- meglierar las cundiziuns generalas en las vischnancas;
- garantir la collavuraziun en furma da rait e
- segirar access simpels a purschidas da cussegliaziun e da sustegn.
Basas chantunalas
Model directiv pertutgant la vegliadetgna dal Grischun 2012
Concept 2021-2024 (tudestg)
Basas ed enconuschientschas naziunalas
- Sa maschadar en, per plaschair! - Mussavia per il svilup participativ da vitg, da citad e da quartier (Uffizi da sanadad GR, 2019),
disponibel en tudestg e talian
- Tut las publicaziuns da la Promoziun da la sanadad Svizra, disponiblas en tudestg e talian
Politica da dependenza e Program per la dependenza
Politica da dependenzat
Ina dependenza ed in cumportament da consum ristgà pon chaschunar gronda suffrientscha per bleras persunas pertutgadas e per lur conturns. Las consequenzas ed ils custs per la societad èn gravantas.
La Strategia chantunala Dependenzas è il fundament per la politica da dependenza dal chantun Grischun. La strategia è vegnida sviluppada en in process participativ cun integrar las acturas ed ils acturs relevants ed ils departaments. Ella furma il rom d’acziun e d’orientaziun, definescha cleras cumpetenzas entaifer l’administraziun chantunala e favorisescha uschia la garanzia da la qualitad e l’ulteriur svilup da las purschidas d’agid per toxicomans en il Grischun. Ella persequitescha las quatter finamiras surordinadas da la Strategia naziunala Dependenzas:
- malsognas da dependenza vegnan impedidas;
- persunas dependentas survegnan l'agid ed il tractament necessari;
- donns da la sanadad e donns socials vegnan sminuids;
- consequenzas negativas per la societad vegnan reducidas.
Strategia chantunala Dependenzas
Program grischun per la dependenza
En collavuraziun cun l’Uffizi dal servetsch social dal Grischun, da la polizia chantunala, dals uffizis dal sectur da furmaziun ed ulteriurs acturs vegnan realisadas mesiras cun vischnancas, scolas e persunas spezialisadas.
Condept program chantunal d'acziun Dependenza 2021-2024 (tudestg)
Basas naziunalas
Condept program chantunal d'acziun Dependenza 2021-2024 (tudestg)
Plan da mesiras per la Strategia naziunala Dependenzas 2017-2024 (tudestg)
Monitoring dal BMI
Dapi il 2008 vegn fatg il monitoring BMI en il Grischun. Mintga quatter onns vegnan mesirads e pasads ca. 1400 scolaras e scolars da la 1., 5. e 9. classa. L’onn da scola 2023/24 resultan prevalenzas pli bassas per il stgalim bass e superiur, entant ch’ins po observar in augment considerabel dad uffants cun surpais per il stgalim mesaun. Totalmain ha mintga 6avel uffant surpais. La tendenza va levamain enavos. La prevalenza generala stabila correspunda als resultats da l’entira Svizra.
Monitoring dal BMI en il chantun Grischun 2023 (tudestg)
Monitoring dal BMI en il chantun Grischun 2019 (tudestg)
Monitoring BMI en il chantun Grischun 2015 (tudestg)