La colliaziun da viafier planisada tranter l'Engiadina ed il Vnuost collia dus spazis economics e culturals impurtants, la Svizra bassa (Turitg, viafier dal Gottard) cun Venezia/Italia dal nord (Bulsaun, viafier dal Brenner) sco er il Grischun cun il Tirol dal sid, serra ina largia vertenta ed integrescha la rait da viafier dal Grischun en la rait da viafier da l'Europa.
Suenter che la realisabladad dal project è vegnida cumprovada l'onn 2006 en il rom d'in project d'INTERREG III, è dapi in tschert temp l'ulteriura elavuraziun dal project en preparaziun.
Il "comité d'acziun internaziunal CA colliaziun da viafier Engiadina – Vnuost", ch'è vegnì fundà ils 26 da matg 2009, promova la planisaziun e la collavuraziun transcunfinala.
Il comité sa fatschenta actualmain cun il project consecutiv INTERREG IV ch'è vegnì inoltrà dal departament da traffic cumpetent da la provinza autonoma Bulsaun/Tirol dal sid e da la corporaziun regiunala Engiadina bassa – Val Müstair la fin d'october 2009 a l'autoritad d'INTERREG cumpetenta a Milaun per la finanziaziun dal project. La procedura curra; la decisiun vegn spetgada il mars 2010. Il project d'INTERREG IV sa fatschenta principalmain cun l'evaluaziun da variantas e cun la decisiun concernent il trassé, cun l'elavuraziun dals documents che mancan anc e da las finamiras per l'ulteriura planisaziun e projectaziun sco er cun l'elavuraziun dal project preliminar.
Las regiuns grischunas en l'intschess da la lingia dal Veraina (Engiadina bassa, Val Müstair, Engiadin'ota, Partenz, Tavau, Grischun dal nord), las communitads districtualas dal Tirol dal sid en l'intschess da la viafier dal Vnuost e la provinza autonoma Bulsaun/Tirol dal sid sustegnan il project. Cun ina inoltraziun dals 18 d'avust 2009 ha il comité d'acziun dumandà la regenza grischuna da sustegnair quest project e proponì il medem mument d'integrar il project da la colliaziun da viafier Engiadina – Vnuost en il plan directiv chantunal sin il stgalim d'in resultat intermediar e da s'engaschar che quest project vegnia recepì en il plan secturial "traffic" da la confederaziun. Questas duas dumondas èn vegnidas renovadas anc ina giada il schaner 2010, en colliaziun cun la procedura d'audiziun ch'è vegnida instradada da la confederaziun per il plan secturial "traffic", part "infrastructura, binaris". Per l'ulteriura planisaziun e projectaziun da questa colliaziun da viafier e per la coordinaziun cun l'exteriur vischin èsi necessari ed indispensabel da stgaffir a temp questas premissas en il plan secturial "traffic" da la confederaziun ed en il plan directiv chantunal.
Tenor il project inoltrà sa preschenta la finanziaziun sco suonda:
|
import en francs |
import en euros |
| import total |
1'840'000.– |
1'150'000.– |
| pajais |
|
|
| Italia (Tirol dal sid); daner blut |
720'000.– |
450'000.– |
Svizra
dividì en
confederaziun; daner blut
chantun GR; daner blut *)
atgnas prestaziuns (custs da persunal e.u.v.)
|
1'120'000.–
120'000.–
900'000.–
100'000.–
|
700'000.–
75'000.–
562'500.–
62'500.–
|
La contribuziun pli gronda per la Svizra (tut en tut 1'120'000 francs resp. 700'000 euros) vegn motivada cun il fatg ch'i ston – per gronda part sin territori grischun – vegnir impundids dapli daners e dapli lavur per evaluar las variantas e per prender ina decisiun per il traject e ch'i vegnan pertutgads oravant tut interess grischuns.
Il cussegl grond ha concludì il zercladur 2006 in credit total da 10 milliuns francs per planisar colliaziuns da traffic novas ed innovativas en noss chantun e stgaffì l'onn 2007 cun la lescha per il svilup economic (LSE) la basa legala per conceder las contribuziuns correspundentas. Il project qua avant maun correspunda en moda exemplarica als criteris che vegnan prescrits en quella lescha; pia na datti nagins motivs da refusar ina contribuziun a quest project or dal fond da planisaziun.
Il project preliminar duai vegnir elavurà en stretga collavuraziun cun las autoritads cumpetentas e cun las interpresas da viafier pertutgadas (Viafier retica, Viafier dal Vnuost).
Resumond è il sustegn dal project INTERREG IV davart la colliaziun da viafier tranter l'Engiadina ed il Vnuost tras la regenza grischuna inditgà sur las suandantas mesiras:
• pajar la contribuziun da credit dumandada a donn e cust dal credit da 10 milliuns francs;
• adattar il plan directiv chantunal (stgalim resultat intermediar);
• resguardar quest project en il plan secturial "traffic" da la confederaziun (stgalim resultat intermediar);
• collavurar cun la provinza Tirol dal sid e cun l'Italia en la preparaziun dal project;
• collavuraziun e sustegn entaifer las regenzas da la Svizra da l'ost;
• tractar preliminarmain quest project cun la confederaziun.
Il project davart la colliaziun da viafier tranter l'Engiadina ed il Vnuost duai vegnir elavurà vinavant e vegnir integrà l'onn 2012 en la proxima survista generala ed en il concept da traffic dal chantun. Quai è necessari e giustifitgà en vista al project da viafier d'impurtanza internaziunala qua avant maun e na furma nagin pregiudizi per auters projects d'impurtanza regiunala.
La regenza vegn envidada da sustegnair il project INTERREG IV davart la colliaziun da viafier tranter l'Engiadina ed il Vnuost en la dimensiun giavischada e da s'engaschar activamain per quest project en l'Italia e tar la confederaziun.
Cuira, ils 16 da favrer 2010
Fallet, Parolini, Hartmann (Champfèr), Arquint, Bezzola (Samedan), Bezzola (Zernez), Blumenthal, Brandenburger, Cahannes Renggli, Campell, Casutt, Cavigelli, Christoffel-Casty, Conrad, Dermont, Fasani, Federspiel, Felix, Florin-Caluori, Geisseler, Giovanoli, Hardegger, Jeker, Kleis-Kümin, Koch, Kollegger, Leopfe, Märchy-Michel, Mengotti, Michel, Montalta, Niederer, Nigg, Noi-Togni, Peer, Pfister, Portner, Quinter, Rizzi, Sax, Tscholl, Vetsch (Claustra Vitg), Zanetti, Candinas (Mustér), Cattaneo, Gunzinger, Mainetti