A la conferenza dals stadis contrahents da la convenziun da biodiversitad da l'october 2010 a Nagoya ha la communitad internaziunala concludì cleras finamiras da biodiversitad 2020. Quellas sto er la Svizra ademplir en moda lianta fin en 10 onns. Tenor l'art. 78 da la constituziun federala è la protecziun da la natira e da la patria chaussa dals chantuns. La confederaziun relascha las prescripziuns necessarias; lur execuziun è per gronda part en ils mauns dals chantuns ed è reglada en moda lianta tras leschas e tras ordinaziuns. L'october 2010 ha il cussegl grond dal Grischun deliberà la nova lescha chantunala davart la protecziun da la natira e da la patria. Dapi il 1. da matg 2011 è ella en vigur.
En vista a la realisaziun da las finamiras da biodiversitad 2020 supplitgeschan las sutsegnadras ed ils sutsegnaders la regenza da respunder las suandantas dumondas:
1. Tge territoris da noss chantun han ina impurtanza speziala per la biodiversitad (uschenumnads hotspots)?
2. Tge sforzs ha il chantun fatg fin ussa per proteger e per tgirar quests territoris impurtants e tge ulteriurs pass èn vegnids introducids per mantegnair e per rinforzar la biodiversitad chantunala?
3. Nua vesa la regenza il basegn d'agir il pli grond en vista a l'adempliment da las finamiras da biodiversitad 2020 sin noss territori chantunal?
4. Tge proxims pass prevesa la regenza per garantir che las finamiras da biodiversitad 2020 vegnian cuntanschidas en noss chantun?
5. Tge sustegn dovra il chantun da la confederaziun per realisar las finamiras da biodiversitad 2020 en moda adequata?
Cuira, ils 16 da zercladur 2011
Thöny, Buchli-Mannhart (Stussavgia Plaz), Baselgia-Brunner, Bezzola (Samedan), Bucher-Brini, Dermont, Dosch, Foffa, Fontana, Frigg-Walt, Gartmann-Albin, Gasser, Jaag, Kappeler, Locher Benguerel, Mani-Heldstab, Märchy-Caduff, Meyer-Grass, Michel, Müller, Niederer, Noi-Togni, Peyer, Pfenninger, Pult, Tenchio, Trepp, Wieland
Resposta da la regenza
Il chantun è conscient da l'impurtanza da la biodiversitad ed ha dapi passa 20 onns in concept d'execuziun per realisar la protecziun dals biotops e da las spezias en il chantun Grischun (conclus da la regenza nr. 237 dals 4 da favrer 1992).
1. Hotspots per la biodiversitad en il Grischun èn las uschenumnadas cuntradas da smaragd, plinavant las zonas umidas, las palids, ils prads sitgs e las pastgiras sitgas sco er las plazzas da fregar per amfibis d'impurtanza naziunala ch'èn cuntegnids en ils inventaris federals tenor l'art. 18a da la lescha federala dal 1. da fanadur 1966 davart la protecziun da la natira e da la patria (LNP; CS 451), ed alura il guaud en general, en spezial surfatschas da guaud che n'èn daditg betg pli vegnidas cultivadas, guauds cun colonias da giaglinas selvadias e surfatschas da guaud che vegnan cultivadas tradiziunalmain (guaudets da chastagners, guauds da lareschs che servan a la pasculaziun). Ultra da quai ston vegnir numnads ils territoris da la vegetaziun primara sco er las paucas auas da surfatscha pli grondas ch'èn anc intactas.
2. Cun excepziun dals prads sitgs e da las pastgiras sitgas èn gia tut ils biotops d'impurtanza naziunala e regiunala cuntegnids oz en il plan directiv chantunal e furman pia in element fix da la politica chantunala da l'organisaziun dal territori. Dapi l'onn 1991 ha il chantun in concept chantunal da colliaziun tenor las prescripziuns da l'ordinaziun federala davart la qualitad ecologica. Sin basa da quest concept han circa 80% da las vischnancas elavurà fin oz in concept communal da colliaziun che vegn realisà cun agid da contracts da cultivaziun cun manaschis singuls. La fin da l'onn 2010 eran sut contract circa 21% da las surfatschas utilisadas da l'agricultura. Surfatschas da guaud ch'èn spezialmain impurtantas per la biodiversitad vegnan determinadas dapi l'onn 1996 – en il rom da la planisaziun per il svilup dal guaud – sco surfatschas natiralas privilegiadas. Plinavant èn vegnids endrizzads numerus reservats da guaud. Ultra da quai ha il chantun in management detaglià per la selvaschina.
Autras mesiras impurtantas per mantegnair e per rinforzar la biodiversitad èn ils differents projects da revitalisaziun da palids e da zonas umidas sco er la renatiralisaziun da lieus sitgs. En pli èn vegnidas concludidas differentas mesiras per promover la biodiversitad en il guaud. Tras las cunvegnas da program – ch'èn vegnidas fatgas per l'emprima giada tranter la confederaziun ed ils chantuns l'onn 2008 en ils secturs protecziun da la natira e da la cuntrada, biodiversitad en il guaud sco er correcziun dals curs d'aua/revitalisaziuns – èn vegnidas definidas e concludidas prestaziuns en il senn da las finamiras da biodiversitad 2020.
3. En il sectur dal guaud vegnan realisadas las finamiras da la protecziun da la natira ch'èn fixadas en la planisaziun per il svilup dal guaud. Areguard ils ulteriurs biotops terresters (palids, prads sitgs) vegn la politica agrara da la confederaziun e dal chantun a giugar ina rolla decisiva ultra da las mesiras da la planisaziun dal territori. En il sectur dals biotops acquatics ston vegnir exequidas las novas disposiziuns da la legislaziun federala davart la protecziun da las auas. Ils chantuns èn obligads da determinar spazis d'auas e da proteger quels cun agid da la planisaziun. Er ston els revitalisar las auas e sanar disturbis chaschunads da las ovras electricas. En il sectur da la protecziun da las spezias vegn il management dals animals da rapina gronds a daventar pli e pli impurtant. Ulteriuras contribuziuns pon vegnir prestadas tras ina politica persistenta da chatscha e da pestga. L'installaziun da novs parcs natirals dastgass promover la conscienza da la populaziun.
4. Cun resalva da l'approvaziun dal preventiv tras il cussegl grond dastgass la gronda part dals concept da colliaziun esser realisada tenor contract fin la fin da l'onn 2014. Fin alura ston esser terminadas las lavurs da planisaziun ch'èn resultadas tras las novas disposiziuns en la legislaziun federala davart la protecziun da las auas. En il fratemp vegnan realisads projects da revitalisaziun en il rom dals meds finanzials disponibels.
5. Per pudair cuntanscher finamiras da biodiversitad liantas sto l'emprim esser avant maun la strategia federala da biodiversitad. Plinavant ston vegnir mess a disposiziun avunda meds finanzials per pudair realisar las cunvegnas da program fatgas cun la confederaziun en ils secturs numnads sco er en il sectur agricul.
24 d'avust 2011