Tenor l'ordinaziun davart las contaminaziuns dal terren (OTerren) è il chantun obligà da survegliar e da giuditgar las contaminaziuns dal terren sin ses territori e da prender las mesiras necessarias. Che quai ha consequenzas pli grondas gist en ils conturns da pitgas da metal sco lingias da transmissiun d'electricitad, implants da telefericas u antennas d'emissiun sco er en il sectur da territoris da mastergn, d'industria e d'abitadi, inquietescha tut ils gestiunaris d'implants averts. Attratg l'attenziun ha plinavant ina communicaziun a las medias da la cumissiun dal cussegl dals chantuns per ambient, planisaziun dal territori ed energia che ha approvà in sboz per garantir ils custs da sanaziun da lieus contaminads.
Tge consequenzas ch'ina tala ordinaziun ha per il chantun Grischun, pon ins displaschaivlamain mo s'imaginar. En noss chantun stuain nus dentant resguardar che gist l'economia d'electricitad cun nundumbraivlas pitgas da transmissiun, las branschas da telefericas ed autras branschas turisticas cun lur implants da manaschi, las societads da telecommunicaziun cun lur implants d'emissiun u la Viafier retica cun ses implants da binaris e da transmissiun d'electricitad, per numnar mo las pli impurtantas, èn confruntadas cun la dumonda, tge consequenzas che resultan e tge pretensiuns che vegnan fatgas envers ellas il proxim temp.
En la descripziun dal project «Perimeter da controlla per spustaments dal terren» da l'uffizi chantunal per la natira e l'ambient pon ins ultra da quai leger ch'i stoppia vegnir fatg quint – sin basa da numerusas analisas – cun ina concentraziun da substanzas nuschaivlas en ils suandants lieus: meds da transport fitg frequentads, implants da tir, surfatschas da viticultura, ierts schrebertins e conturns da pitgas da metal.
Inquietads pervia dals puncts menziunads supplitgeschan las sutsegnadras ed ils sutsegnaders la regenza da respunder las suandantas dumondas:
• Cura ed en tge dimensiun ha la regenza incumbensà l'uffizi per la natira e l'ambient resp. ils posts da servetsch cumpetents d'elavurar il project «Perimeter da controlla per spustaments dal terren»?
• Co vul il chantun Grischun realisar il project «Perimeter da controlla per spustaments dal terren» e quant enavant vegnan resguardadas las experientschas da chantuns che han gia introducì il perimeter da controlla?
• Entaifer tge spazi da temp vegn realisada l'ordinaziun?
• Fa la regenza diever da la pussaivladad da dar ina garanzia dals custs per analisar, survegliar e sanar lieus contaminads?
• Cun tge consequenzas finanzialas e materialas ston gestiunaris da lingias da transmissiun d'electricitad, d'implants da telefericas, da pitgas da transmissiun, d'implants da binaris e da chaussas sumegliantas far quint?
• Pon las societads pertutgadas quintar cun in sustegn positiv da vart dals uffizis chantunals?
Cuira, ils 31 d'avust 2012
Engler, Jeker, Tomaschett (Breil), Barandun, Berther (Camischolas), Bezzola (Zernez), Blumenthal, Brandenburger, Buchli-Mannhart, Burkhardt, Caduff, Campell, Casanova-Maron, Casutt, Casutt-Derungs, Claus, Clavadetscher, Conrad, Dosch, Fontana, Furrer-Cabalzar, Giacomelli, Grass, Gunzinger, Hartmann (Cuira), Heiz, Hitz-Rusch, Joos, Kasper, Kleis-Kümin, Kollegger (Malix), Komminoth-Elmer, Krättli-Lori, Kunz (Fläsch), Lorez-Meuli, Mani-Heldstab, Meyer-Grass, Michael (Donat), Montalta, Nick, Niggli-Mathis (Grüsch), Papa, Parolini, Parpan, Pedrini (Roveredo), Pfäffli, Sax, Steck-Rauch, Stiffler (Tavau Plaz), Stiffler (Cuira), Tomaschett-Berther (Trun), Troncana-Sauer, Tscholl, Valär, Vetsch (Claustra Vitg), Vetsch (Pragg-Jenaz), Waidacher, Wieland, Zweifel-Disch, Degonda, Fausch, Pfister
Resposta da la regenza
Dapi passa 20 onns ha il chantun in concept per la protecziun qualitativa dal terren (conclus da la regenza dals 16 d'october 1989, protocol nr. 2621). Ils elements principals dal concept èn en spezial la registraziun da las contaminaziuns dal terren e lur observaziun a lunga vista sco er la definiziun da mesiras che duain evitar ulteriuras contaminaziuns dal terren tras substanzas nuschaivlas. En il sectur da la protecziun dal terren vala – sco en general en il dretg da l'ambient – il princip dal chaschunader. Cuntrari al dretg davart la sanaziun da deponias veglias, che sa fatschenta cun deponias e cun auters lieus contaminads tras ruments, na cuntegna il dretg federal – en il sectur da la protecziun dal terren – naginas prescripziuns davart la garanzia da la finanziaziun da mesiras, e talas mesiras n'èn er betg planisadas.
1. Las incumbensas e las cumpetenzas èn enumeradas en il concept executiv menziunà per la protecziun qualitativa dal terren, ch'è vegnì concludì gia l'onn 1989. Quest concept è alura vegnì integrà tant en il plan directiv chantunal sco er en la legislaziun chantunala davart la protecziun da l'ambient. L'elavuraziun da plans da mesiras en cas che las valurs directivas vegnan surpassadas u en cas che la fritgaivladad dal terren vegn periclitada, è ina da las incumbensas definidas en il concept (p. 12 ss.). Il perimeter da controlla correspunda ad in tal plan da mesiras.
2. En cas da projects da construcziun cun stgav da terren ston tant ils patruns da construcziun sco er las autoritads da permissiun examinar, sch'ins sto far quint cun terren contaminà tras substanzas nuschaivlas. Il perimeter da controlla per spustaments dal terren cumpiglia quellas surfatschas, sin las qualas ins sto far quint cun contaminaziuns; el serva en emprima lingia sco basa da planisaziun e da projectaziun. Concretamain sto il perimeter da controlla vegnir resguardà tar la bilantschaziun dal material, e las projectadras ed ils projectaders survegnan la pussaivladad da fixar en il project, co ch'il terren exchavà vegn tractà confurm a la lescha. Ina decleranza da dismessa è tenor lescha ina part integrala da mintga dumonda da construcziun, sch'il project chaschuna ruments da construcziun. Sco autras basas en il sectur da l'ambient duai il perimeter da controlla per spustaments dal terren vegnir rendì accessibel a persunas interessadas sur il center da geodatas dal Grischun.
Las experientschas d'auters chantuns, che han gia introducì il perimeter da controlla, vegnan integradas en la realisaziun en il Grischun. Quai sin basa dal barat informal cun ils posts spezialisads respectivs per la protecziun dal terren. Questas experientschas mussan ch'ils biros da planisaziun, las accumpagnadras ed ils accumpagnaders ecologics sco er las interpresas da construcziun resguardan adequatamain il perimeter da controlla tant tar la planisaziun sco er tar la realisaziun da projects da construcziun.
3. L'ordinaziun davart las contaminaziuns dal terren dal 1. da fanadur 1998 (OTerren; CS 814.12) e pli baud l'ordinaziun davart substanzas nuschaivlas en il terren dals 9 da zercladur 1986 (OTerren; CULF 1986 1147) vegnan realisadas cuntinuadamain dapi ch'ellas èn entradas en vigur. Igl è planisà da metter a disposiziun il perimeter da controlla per spustaments dal terren en il decurs da l'onn 2013 tar il center da geodatas. In'actualisaziun periodica è previsa.
4. Las disposiziuns tematisadas en la dumonda pertutgan la responsabladad da las interpresas per ils custs da sanaziuns da deponias veglias (09.477 iniziativa parlamentara Fournier). Il cuntegn da l'iniziativa parlamentara Fournier sco er il sboz preliminar per in nov art. 32dbis en la lescha federala davart la protecziun da l'ambient dals 7 d'october 1983 (LPAmb; CS 814.01) n'han nagin connex cun il perimeter da controlla.
5. Per las patrunas ed ils patruns da construcziun na resultan betg novs custs tras il perimeter da controlla, mabain ina distgargia tar la projectaziun e tar la planisaziun da la gestiun da material. Sch'ins sto far quint en in lieu da construcziun cun in stgav mo levamain contaminà, dastga il terren vegnir deponì senza ulteriuras examinaziuns entaifer il perimeter da controlla al lieu da prelevaziun u – en cas ch'ina basa da datas suffizienta è avant maun – en in auter lieu cun ina contaminaziun cumparegliabla. Sch'ins sto far quint cun in stgav fermamain contaminà (nua che las valurs da controlla tenor l'agiunta 2 OTerren vegnan surpassadas), na dastga il terren exchavà percunter betg pli vegnir duvrà sco terren, mabain sto vegnir dismess tenor las disposiziuns da l'ordinaziun tecnica davart ils ruments dals 10 da december 1990 (OTR; CS 814.600). Ils custs respectivs ston vegnir surpigliads – sco gia oz – da la patruna u dal patrun da construcziun.
6. L'uffizi per la natira e l'ambient è obligà tenor lescha da cussegliar las autoritads e las persunas privatas e da recumandar mesiras per evitar contaminaziuns da l'ambient.
22 d'october 2012