En il rom da la consultaziun tar la gulivaziun da finanzas han cunzunt las regiuns turisticas crititgà il divisur previs per eruir il potenzial da resursas. La basa per la calculaziun per mintga vischnanca è:
• las taglias sin las entradas e sin la facultad da las persunas natiralas tenor la taglia chantunala simpla a 100 pertschient;
• las taglias sin il gudogn e sin il chapital da las persunas giuridicas tenor la taglia chantunala simpla a 100 pertschient;
• las taglias a la funtauna, las taglias sin il gudogn da liquidaziun e las taglias sin las expensas tenor la taglia chantunala simpla a 100 pertschient;
• las taglias funsilas e las taglias sin immobiglias ad 1,5 promils;
• ils tschains d'aua nets a 100 pertschient inclusiv las prestaziuns da cumpensaziun per las perditas da l'utilisaziun da la forza idraulica;
• sco divisur vegnan utilisads las abitantas ed ils abitants.
Las vischnancas turisticas vegnan chastiadas massivamain cun quest divisur "abitantas ed abitants", perquai che las persunas che possedan in'abitaziun secundara, las qualas pajan bain taglias sin las entradas e sin la facultad sco er taglias sin immobiglias, na vegnan betg resguardadas. I dat plirs studis che mussan ch'ils retgavs fiscals da las persunas che possedan in'abitaziun secundara cuvran mo stgarsamain u na cuvran insumma betg ils custs che questas persunas chaschunan.
En quest connex supplitgain nus la regenza da far las suandantas variantas per la bilantscha globala e d'ans metter a disposiziun quellas variantas:
1. Divisur pajataglias
2. Divisur abitantas ed abitants e pajataglias secundars
3. Vesa la regenza ina pussaivladad per furmas maschadadas ch'èn motivadas materialmain?
Cuira, ils 23 d'avrigl 2013
Troncana-Sauer, Parolini, Casutt Renatus, Aebli, Berther (Mustér), Bezzola (Samedan), Bezzola (Zernez), Blumenthal, Brandenburger, Burkhardt, Caduff, Casutt-Derungs Silvia, Clavadetscher, Conrad, Davaz, Dermont, Engler, Giacomelli, Grass, Gunzinger, Hartmann (Cuira), Hitz-Rusch, Holzinger-Loretz, Jeker, Jenny, Kasper, Koch (Igis), Krättli-Lori, Kunz (Cuira), Meyer-Grass, Michael (Castasegna), Nick, Niggli (Samedan), Parpan, Perl, Pfäffli, Sax, Steck-Rauch, Stiffler (Tavau Plaz), Valär, Waidacher, Wieland, Zweifel-Disch, Gassmann
Resposta da la regenza
La dumonda Troncana sa referescha a la basa da fixaziun per las resursas da las vischnancas tenor il project da consultaziun tar la refurma da la gulivaziun da finanzas (refurma da la GF). Per calcular las resursas da las vischnancas vegnan dividids ils retgavs fiscals decisivs inclusiv ils tschains d'aua cun il dumber d'abitantas e d'abitants. Las abitantas ed ils abitants correspundan a la populaziun residenta permanenta. Il divisur tschernì "abitantas ed abitants" na resguarda betg il dumber dals pajataglias. Da quels fan part cunzunt en las vischnancas turisticas las possessuras ed ils possessurs d'ina abitaziun secundara che han in domicil extrachantunal. Questas persunas pajan medemamain taglia sin las entradas e sin la facultad sco er taglias sin immobiglias. Da questas persunas vegnan registrads exclusivamain ils retgavs fiscals, schebain ch'er ellas chaschunan tscherts custs per las vischnancas. Pliras participantas e plirs participants a la consultaziun davart la refurma da la GF han pretendì ina correctura correspundenta.
Il cumenzament da zercladur ha la regenza evaluà ils resultats da la consultaziun tar la refurma da la GF ed ha prendì las decisiuns preliminaras per elavurar la missiva. Da quai fa part er ch'i vegnan resguardads adequatamain ils pajataglias per calcular las resursas. En quest cas èsi d'observar che las possessuras ed ils possessurs dad ina abitaziun secundara engrevgeschan bain er els las finanzas communalas, ma per regla bler main ferm che la populaziun residenta permanenta. En il rom da la missiva al cussegl grond pertutgant la refurma da la GF vegn la regenza a suttametter ina soluziun concreta. La dumonda fatga sto pia vegnir discutada er en il rom da la refurma da la GF. La regenza è gugent pronta da metter a disposiziun a las cumissiuns predeliberantas las calculaziuns giavischadas per las 146 vischnancas.
Resposta a las dumondas fatgas
1. Varianta cun il divisur "pajataglias"
Il dumber dals pajataglias importa per tut las vischnancas circa 216 000. El è pia stgars 15 pertschient pli grond ch'il dumber d'abitantas e d'abitants. Las proporziuns divergeschan tranter las vischnancas dentant fitg ferm. Uschia sa mova il dumber dals pajataglias en proporziun cun il dumber d'abitantas e d'abitants tranter 67 pertschient (Pratval) e 404 pertschient (Rossa). Las vischnancas turisticas demussan en media circa dubel uschè blers pajataglias che abitantas ed abitants. Sch'ins remplazzass il dumber d'abitantas e d'abitants cun il dumber dals pajataglias sa smesassan quasi las resursas da questas vischnancas. Bleras vischnancas turisticas avessan mo pli paucas resursas e daventassan vischancas retschavidras en connex cun la gulivaziun da las resursas. Cuntrari a quai daventassan numerusas vischnancas che ston vegnir caracterisadas oz plitost sco vischnancas finanzialmain deblas, ma che demussan mo in dumber da pajataglias relativamain pitschen, vischnancas cun bleras resursas e vischnancas che pajassan. La gulivaziun da finanzas vegniss pia invertida. Ma pertutgadas fissan er vischnancas mesaunas sco per exempel la citad da Cuira. Ses index dal potenzial da resursas s'augmentass da 102,4 puncts a 152,5 puncts. Ella stuess pajar passa 7 milliuns francs en la gulivaziun da las resursas, quai che fiss ina taxa sproporziunada.
2. Divisur "abitantas ed abitants e pajataglias secundars"
En tut las vischnancas existan en total stgars 104 000 pajataglias secundars. Sche quests pajataglias vegnan quintads tar las abitantas ed ils abitants permanents, s'augmenta il dumber da las persunas relevantas a circa 292 000. Il divisur s'augmenta en media per 55 pertschient. Areguard las singulas vischnancas s'augmenta questa valur en moda fitg differenta. La differenza tanscha da 4 pertschient (Runtgaglia) fin a 311 pertschient (Rossa). Cun questa tariffa survegnissan ils pajataglias secundars la medema paisa sco la populaziun residenta permanenta. Els engrevgeschan las finanzas communalas generalas dentant cumprovadamain bler main ferm che las abitantas fixas ed ils abitants fixs. Ils resultats mussan pia er sfalsificaziuns essenzialas da la gulivaziun da finanzas. Per exempel per Silvaplauna sa smesassan circa las resursas (index 110,2 empè da 222,5) e la contribuziun da finanziaziun a favur da la gulivaziun da las resursas sa sminuiss per il factur 8. La citad da Cuira survegniss in index da resursas da 139,7 puncts, quai che chaschunass ina taxa da 5,7 milliuns francs.
3. Furmas maschadadas ch'èn motivadas materialmain
La soluziun po esser mo ina tariffa differenziada che resguarda cun ina part adequata er ils pajataglias cumplementarmain a las abitantas ed als abitants. La grondezza minimala è il dumber da las abitantas permanentas e dals abitants permanents. Quintar vitiers ils pajataglias fa mo senn, sche questa cifra surpassa quella da las abitantas e dals abitants. Ina calculaziun da model cun l'imputaziun da 10 % da quella part dals pajataglias che surpassan il dumber d'abitantas e dad abitants ha per consequenza che las contribuziuns da finanziaziun sa mitigeschan cleramain per las vischnancas turisticas cun bleras resursas. Per las ulteriuras vischnancas na resultassan naginas situaziuns burascusas. D'ina differenziaziun tranter las differentas categorias da pajataglias stoi pia vegnir desistì d'avantatg. Per quest intent manca ina basa da datas fidada.
3 da fanadur 2013