Il dumber da las requirentas e dals requirents d'asil minorens betg accumpagnads (RMBA) en il chantun Grischun s'augmenta permanentamain. Il comité dals dretgs da l'uffant da las Naziuns Unidas ha en il fratemp rendì attent la confederaziun en ina brev davart la recepziun manglusa da requirentas e requirents d'asil minorens betg accumpagnads en Svizra ed ha fatg recumandaziuns. En connex cun il tractament e cun l'assistenza da questas requirentas e da quests requirents d'asil minorens betg accumpagnads sa laschan constatar differenzas marcantas. Intgins chantuns han etablì in'assistenza confurma a l'urden, en auters chantuns vegnan ils RMBA dentant surlaschads a lur destin. La Svizra ha suttascrit la convenziun da las Naziuns Unidas e sto garantir ch'ils dretgs da l'uffant vegnian observads en l'entir pajais e pia er en il chantun Grischun.
Ils uffants e giuvenils duain obtegnair in'assistenza ch'è confurma a lur vegliadetgna e ch'è adequata ed els duain vegnir preparads per la vita professiunala. Vitiers vegnan ultra da quai ina via da scola supportabla e pussaivladads da cuntinuar cun ina professiun u cun ina scolaziun. Structuras mancantas ed in'assistenza manglusa cuntegnan il privel ch'ils RMBA vegnian negligids ed han per consequenza ch'i vegn a dar retschavidras e retschaviders d'agid social da lunga durada. Ils uffants e giuvenils en Svizra che na pon betg vegnir tgirads da lur geniturs han il dretg da survegnir ina procuratura resp. in procuratur u in'avugada resp. in avugà. Quella u quel vegn nominada u nominà da l'autoritad per la protecziun d'uffants e da creschids (APUC).
Valair vala la presumziun legala absoluta ch'in uffant minoren basegna protecziun. La APUC n'ha per consequenza nagina libertad da decider en chaussa. Per la vischnanca da domicil respectiva resulta ina grevezza finanziala sproporziunada pervia dals custs da procedura, pervia da las indemnisaziuns a las mandatarias ed als mandataris e pervia dals custs da plazzament, senza ch'i vegniss fatg in pajament da gulivaziun cumplet tras il chantun u tras autras vischnancas. Numerus chantuns reageschan sin quai cun in'execuziun d'uffizi e cun ina clav da repartiziun reglada, per betg concentrar la grevezza sin ina vischnanca.
La situaziun actuala
Actualmain èn collocads 28 RMBA en il center da transit Landhaus Laret. Da quels èn 10 renconuschids, respectivamain admess provisoricamain (fugitivas e fugitivs minorens betg accumpagnads FMBA). Il center da transit Landhaus Laret ch'è concepì sco center per famiglias dat actualmain alloschi a 100 persunas, da quellas èn 4 famiglias (stadi ils 15-06-2015 / infurmaziun center transitoric Laret). Las ulteriuras plazzas èn occupadas cun persunas singulas. Qua la remartga: RMBA/FMBA na duain betg vegnir collocads en alloschis ensemen cun persunas creschidas. A la data dals 03-06-2015 è vegnì recepì in uffant minoren betg accumpagnà da 10 onns en il center da transit Landhaus Laret. Ultra da quai sa chatta là in uffant minoren betg accumpagnà da 12 onns. Fin ussa na datti betg ina situaziun adequata da collocaziun e d'assistenza. Ils RMBA/FMBA en la vegliadetgna da 10 a 18 onns che dovran ina protecziun particulara n'èn betg collocads en in edifizi separà u en in tract ermetic. L'igiena dal corp è manglusa ed ins po gia constatar ch'ils RMBA/FMBA èn negligids. In'alimentaziun equilibrada n'è betg garantida. Las absenzas da scola s'augmentan. Tranter ils RMBA datti in uffant che refusa d'ir a scola. En il center da transit Landhaus Laret è in pedagog social occupà pir a partir da l'avust 2015 cun in pensum da lavur da 50 pertschient.
Il manaschi da scola en il Landhaus Laret respectivamain en l'alloschi da reserva Schiabach tanscha dal stgalim bass fin al stgalim superiur, ma na resguarda betg ils basegns dals RMBA pli vegls. Perquai vegnan ils RMBA instruids en la scola S. Catarina a Cazas. La scola a Cazas ha elavurà in concept d'instrucziun che correspunda cumplettamain als basegns dals RMBA. La via da scola dura dentant 1 ura e 50 minutas, e quai mo en ina direcziun. Tenor la constituziun federala (Cst.) art. 11, 41, 19 e 62 na correspunda quest temp da viadi betg als criteris d'ina via da scola supportabla.
Resguardond la situaziun geografica da Tavau e resguardond l'infrastructura mancanta per cuntinuar cun la furmaziun e cun la professiun èsi da reponderar da duvrar Tavau sco lieu da staziunament. A Tavau n'existan ultra da quai naginas soluziuns transitoricas, naginas pussaivladads d'emprender ina professiun e pertutgant la lavur datti predominantamain interpresas da servetsch che engaschan persunal mo stagiunalmain.
Per ils motivs menziunads dumondan las sutsegnadras ed ils sutsegnaders la regenza da crear in concept che serva sco basa per ina infrastructura adequata da collocaziun e d'assistenza. Quest concept duai cuntegnair ils suandants puncts:
1. Ina structura adequata da collocaziun e d'assistenza che correspunda als basegns spezials da las persunas pertutgadas (RMBA/FMBA) e che tegna quint plainamain da las basas legalas. En quest connex stoi vegnir observà ch'ils uffants e giuvenils vegnian assistids senza largias.
2. Fixar ina clav da repartiziun finanziala per la lavur che resulta tras ils RMBA/FMBA en il chantun Grischun, reparter ils custs tenor il lieu, nua ch'els resultan e tenor lur dimensiun sco er rinforzar uschia la solidaritad tranter las vischnancas.
3. Cumenzar e realisar immediatamain e d'urgenza cun las lavurs dal concept, per che la situaziun actuala dals uffants e giuvenils possia vegnir meglierada svelt ed en moda persistenta.
Arosa, ils 17 da zercladur 2015
Caviezel (Tavau Clavadel), Mani-Heldstab, Locher Benguerel, Aebli, Alig, Atanes, Baselgia-Brunner, Bleiker, Blumenthal, Brandenburger, Bucher-Brini, Buchli-Mannhart, Burkhardt, Caduff, Cahenzli-Philipp, Caluori, Casanova (Glion), Casanova-Maron (Domat), Casty, Casutt-Derungs, Cavegn, Caviezel (Cuira), Clalüna, Claus, Clavadetscher, Crameri, Danuser, Darms-Landolt, Davaz, Della Vedova, Deplazes, Dosch, Dudli, Engler, Epp, Fasani, Felix (Haldenstein), Felix (Scuol), Florin-Caluori, Foffa, Gartmann-Albin, Giacomelli, Grass, Gunzinger, Hardegger, Hartmann, Heiz, Hitz-Rusch, Holzinger-Loretz, Hug, Jaag, Jeker, Jenny, Joos, Kappeler, Kasper, Koch (Tumein), Koch (Igis), Kollegger, Komminoth-Elmer, Kunfermann, Kunz (Fläsch), Kunz (Cuira), Kuoni, Lamprecht, Lorez-Meuli, Märchy-Caduff, Marti, Mathis, Michael (Donat), Michael (Castasegna), Monigatti, Müller, Nay, Niggli (Samedan), Niggli-Mathis (Grüsch), Noi-Togni, Papa, Pedrini, Perl, Peyer, Pfäffli, Pfenninger, Pult, Rosa, Salis, Sax, Schneider, Schutz, Steck-Rauch, Steiger, Stiffler (Tavau Plaz), Stiffler (Cuira), Tenchio, Thomann-Frank, Thöny, Tomaschett-Berther (Trun), Toutsch, Troncana-Sauer, Valär, von Ballmoos, Waidacher, Weber, Weidmann, Widmer-Spreiter, Wieland, Bossi, Föhn, Gujan-Dönier, Tuor
Resposta da la regenza
Da l'onn 2008 fin la fin da l'onn 2013 èn vegnids assegnads al chantun Grischun tut en tut 41 requirentas e requirents d'asil minorens betg accumpagnads (RMBA), l'onn 2014 èsi gia stà 28 d'els. Quest onn hai dà fin la fin da fanadur gia 33 assegnaziuns. Mo durant ils mais zercladur (11) e fanadur (13) èsi stà 24. Sco gia l'onn 2014 è s'augmentà il dumber dals RMBA er quest onn sproporziunadamain, cumplementarmain a las dumondas d'asil che s'augmentan gia fitg ferm. Per il chantun Grischun vala qua ina quota d'assegnaziun da 2,7 % da tut las requirentas ed ils requirents d'asil en Svizra.
La quota dad RMBA importa en la media da plirs onns tranter 1,5 % e 3 % da tut las dumondas d'asil che vegnan inoltradas en Svizra. Il fanadur han dumandà circa 300 RMBA asil en Svizra. Quai correspunda ad ina quota da 7,9 %. Ina gronda part dals RMBA èn burgaisas e burgais da l'Eritrea che – tenor la pratica vertenta da la confederaziun – survegnan per gronda part in dretg da residenza. L'atun 2014 è vegnida creada en il chantun Grischun ina purschida speziala da plazzas da collocaziun en il center da transit Landhaus a Tavau Laret. Uschespert che questas persunas minorennas vegnan renconuschidas sco fugitivas e fugitivs, han ellas il dretg da prender residenza per adina en Svizra. Ellas han il dretg da profitar da las mesiras necessarias en il rom da la protecziun d'uffants. Per promover lur integraziun ed (almain) a vista mesauna lur independenza economica, dovran ellas assistenza ed ina structura dal di sco er furmaziun en il rom da la scola obligatorica ed en il rom da la furmaziun professiunala. Questas purschidas e questas mesiras (protecziun, assistenza, furmaziun ed integraziun) na ston betg vegnir garantidas – en vista ad ina concepziun da la vita autonoma ed independenta economicamain – mo fin a la maiorennitad, mabain fin a la terminaziun d'ina emprima furmaziun adequata.
Tar il punct 1: Durant la procedura d'asil è cumpetent il departament da giustia, segirezza e sanadad resp. l'uffizi da migraziun e da dretg civil. En cas d'ina renconuschientscha sco fugitiva u fugitiv u en cas d'ina admissiun provisorica daventa cumpetent il departament d'economia publica e fatgs socials resp. l'uffizi dal servetsch social. Las mesiras adattadas per collocar, per assister e per promover en scola u professiunalmain ils giuvenils pertutgads èn vegnidas examinadas e fixadas tranter ils departaments. In concept per ina structura adattada da collocaziun e d'assistenza è avant maun. Quest concept prevesa per ils RMBA principalmain la collocaziun en in center da transit che posseda ina structura adattada da collocaziun e dal di sco er per las fugitivas ed ils fugitivs minorens betg accumpagnads (FMBA) soluziuns da cuntinuaziun fin a la terminaziun d'ina emprima scolaziun adequata. Las purschidas correspundentas èn differenziadas tenor la vegliadetgna e tenor la schlattaina da las persunas giuvnas. La realisaziun dal concept è vegnida prendida per mauns il fanadur 2015.
Tar il punct 2:
Ils custs per ils RMBA sto surpigliar cumplainamain il chantun. Ils custs per ils FMBA pertutgan percunter il champ da cumpetenza da las vischnancas. La regenza è da l'avis – sco er las sutsegnadras ed ils sutsegnaders da l'incumbensa – che quests custs na stoppian betg vegnir surpigliads unicamain da las vischnancas da dimora, mabain proporziunalmain da tut las vischnancas. Ina clav da repartiziun per ils custs dals FMBA po esser il dumber d'abitantas e d'abitants da las vischnancas. Questa clav da repartiziun vegn applitgada gia oz per la part da la vischnanca a las mesiras d'integraziun a favur da persunas estras. Per las mesiras chantunalas pretendidas en l'incumbensa sco er per la clav da repartiziun dals custs sto pir anc vegnir stgaffida ina regulaziun legala. Questa regulaziun sto cuntegnair er las mesiras che vegnan eventualmain disponidas da l'autoritad per la protecziun d'uffants e da creschids (APUC) a favur da la gruppa da persunas pertutgadas.
Durant ina fasa transitorica a partir dal 1. da schaner 2016 fin ch'ina regulaziun legala definitiva è avant maun ha la regenza l'intenziun da cuvrir ils custs cun agid d'ina part da la pauschala globala federala a favur da las fugitivas e dals fugitivs senza activitad da gudogn. Oz na vegn betg transferida l'entira pauschala globala a las vischnancas. La part per ils custs d'assistenza en la dimensiun da en il fratemp stgars in milliun francs per onn vegn tegnida enavos e duvrada da l'uffizi dal servetsch social per cuvrir ils custs respectivs dals servetschs socials. Per l'onn 2016 duai vegnir adattà l'intent da questa part da la contribuziun ed ella duai vegnir duvrada per cuvrir ils custs da la gruppa da persunas pertutgadas. Ils custs nets che las vischnancas ston surpigliar a partir da l'onn 2016 per ils servetschs socials s'augmentan uschia per circa 4 francs per abitanta u abitant. Cumplementarmain a quests meds finanzials stat a disposiziun al chantun l'entira pauschala globala da circa 1500 francs per mais a favur dals giuvenils senza activitad da gudogn ch'el assista. Difficil da stimar èn cunzunt la cifra dals giuvenils che ston vegnir assistids sco er ils custs da las mesiras da la APUC. Sche la totalitad dals meds finanzials disponibels na tanscha betg, stuess la regenza augmentar la part actuala dal chantun vi da la pauschala globala federala sin donn e cust da las vischnancas.
Tar il punct 3: En il senn da mesiras d'urgenza a favur da singulas gruppas da persunas minorennas betg accumpagnadas èn vegnidas realisadas gia a partir dal fanadur 2015 purschidas adattadas. Per exempel vegnan dunnas giuvnas collocadas ed assistidas en la purschida St. Catarina da la claustra a Cazas. Quella metta er a disposiziun las purschidas da scola per umens giuvens.
La regenza è pronta d’acceptar l’incumbensa en il senn da questas explicaziuns.
27 d’avust 2015