Navigation

Inhaltsbereich

Incumbensa Danuser concernent l'introducziun da l'attest obligatoric da las enconuschientschas da la materia per possessurs da chauns

Sessiun: 14.06.2017

En Svizra vegnan importads mintga onn 50 000 chauns, da quels circa 20 000 en moda illegala. En il chantun Grischun vegnan tegnids circa 13 000 chauns. Mintga onn vegnan vitiers circa 1000 novs chauns. Oz na poi betg pli vegnir controllà, sche quests chauns sa cumportan senza problems en la societad.

Sin plaun federal era vegnì introducì l'onn 2008 in attest obligatoric da las enconuschientschas da la materia (AEM) per possessurs da chauns. Avant avevi dà plirs incidents cun chauns. Tar in da quels era mort in uffant. Il curs per acquistar il AEM sa cumponiva d'ina part teoretica e d'ina part pratica. Ils curs preschentavan la creatira «chaun», decleravan ses cumportament ed intermediavan basas giuridicas al participant. En parts relevantas da la scolaziun vegnivi mussà, co ch'ils possessurs da chauns ston sa cumportar correctamain cun lur chaun en il spazi public e co che chauns vegnan tegnids confurm a la protecziun dals animals.

Sin fundament d'ina dumonda ha l'uffizi per la segirezza da victualias e per la sanadad d'animals (USVA) communitgà che quests curs sajan sa cumprovads fitg bain, hajan gì in grond effect preventiv e sajan vegnids controllads en tut il chantun. Circa 90 % dals possessurs da chauns avevan numnadamain frequentà il curs durant che quel era obligatoric. Cunzunt il dumber d'incidents cun chauns è sa reducì en il chantun Grischun da 200 a 120 cas en media per onn. Ma er il dumber da cuntravenziuns cunter la protecziun dals animals areguard il possess da chauns è sa reducì durant il temp da l'obligatori a paucas denunzias per onn. Tras l'obligatori dal AEM han chauns cun in cumportament marcant, chauns importads cun ina socialisaziun mancanta, chauns da «tratgas betg seriusas», razzas da chauns che dovran ina permissiun (p.ex. american pit bull terrier, dogo argentino e.a.) e tegnidas da chauns problematicas areguard la protecziun dals animals pudì vegnir identifitgads a temp, ed ils problems han pudì vegnir prendids per mauns tras mesiras sistematicas.

Cunquai ch'il AEM federal è crudà davent senza cumpensaziun, exista il grond privel che las situaziuns tar tegnidas da chauns problematicas daventian mendras e mendras; cun tut lur consequenzas negativas areguard il potenzial da privel per la segirezza publica ed areguard la relevanza per la protecziun dals animals.

Per quests motivs incumbenseschan las sutsegnadras ed ils sutsegnaders la regenza da stgaffir ina basa giuridica adattada al chantun Grischun per in attest obligatoric davart las enconuschientschas da la materia per possessurs da chauns. Las enconuschientschas da l'obligatori federal dals onns 2008 fin 2016 duain vegnir resguardadas e l'obligatori duai vegnir applitgà mo tar novs possessurs da chauns (tar l'acquist da l'emprim chaun).

Cuira, ils 14 da zercladur 2017

Danuser, Gartmann-Albin, Thomann-Frank, Atanes, Bleiker, Bucher-Brini, Burkhardt, Cahenzli-Philipp, Casty, Cavegn, Caviezel (Tavau Clavadel), Crameri, Deplazes, Dermont, Felix (Scuol), Geisseler Hans, Heinz, Joos, Kasper, Komminoth-Elmer, Kunfermann, Lamprecht, Locher Benguerel, Märchy-Caduff, Monigatti, Papa, Perl, Salis, Stiffler (Tavau Plaz), Tenchio, Thöny, Tomaschett-Berther (Trun), von Ballmoos, Widmer-Spreiter, Föhn

Resposta da la regenza

Il cumenzament da december 2005 hai dà en il chantun Turitg in cas d'ina morsa d'in chaun che ha gì per consequenza la mort tragica d'in uffant. Quai ha intimà la confederaziun – er sin basa d'intervenziuns parlamentaras – da preparar disposiziuns legalas davart mesiras cunter chauns agressivs. Quellas èn entradas en vigur ils 2 da matg 2006. En l'ordinaziun davart la protecziun dals animals (OPAn) èn vegnidas introducidas prescripziuns davart la tratga e la socialisaziun sco er davart la tegnida da chauns ed ultra da quai in'obligaziun d'annunzia per differentas persunas en cas d'incidents cun chauns che ston vegnir controllads dal post chantunal ed eventualmain vegnir tractads cun disponer mesiras. Tras la revisiun totala da la lescha federala davart la protecziun dals animals (LPAn) e da la OPAn è vegnida introducida da nov per il 1. da settember 2008 en il sectur da chauns cunzunt ina prescripziun da scolaziun. Tenor quella ston d'ina vart novas possessuras e novs possessurs da chauns furnir ina cumprova da las enconuschientschas teoreticas da la materia (CEM) avant che cumprar il chaun. Da l'autra vart ston tut las possessuras e tut ils possessurs da chauns (cun excepziun da persunas spezialmain qualifitgadas sco scoladras e scoladers da chauns) furnir ina CEM pratica cur ch'els cumpran in nov chaun. En il chantun Grischun è entrada en vigur il 1. da december 2008 la revisiun totala da la lescha davart ils fatgs veterinars (LVet). Ella cuntegna disposiziuns davart l'identificaziun da chauns privlus e davart las mesiras ch'èn da prender. Gia envers la confederaziun ha la regenza adina refusà prescripziuns davart scumonds generals u obligaziuns da permissiun per tschertas razzas da chauns, perquai che la commensurabladad e l'exequibladad n'èn betg dadas. Il cussegl grond è suandà questa tenuta. Plitost è la regenza s'exprimida per reglas en il sectur da la tegnida, dal tractament e da la scolaziun sco er per l'obligaziun d'annunziar incidents cun la pussaivladad d'ordinar mesiras cunvegnentas e proporziunalas. Da menziunar èsi che la confederaziun è cumpetenta per il sectur da la protecziun dals animals, entant ch'ils chantuns èn cumpetents per regulaziuns davart la protecziun da la populaziun cunter chauns privlus.

Questas reglas – che vegnan resp. èn vegnidas fatgas valair sistematicamain en il chantun – e lur execuziun èn sa cumprovadas. Ils ultims 8 onns èsi sa mussà cleramain che la protecziun dals animals, q.v.d. ils chauns, han – ultra da las possessuras e dals possessurs da chauns – profità il pli fitg da la CEM. La cumpetenza specifica per l'animal e per ses basegns ha pudì vegnir meglierada fermamain, uschia che blers problems concernent la protecziun dals animals u concernent la segirezza n'èn insumma gnanc resultads. Tras quai che las possessuras ed ils possessurs da chauns han savì ir enturn en moda segira cun il chaun en il spazi public, ha quai chaschunà damain problems tranter els ed il rest da la populaziun. Tut las possessuras e tut ils possessurs da chauns han stuì absolver la CEM pratica cun lur novs chauns, independentamain da la grondezza u da la razza. Quai è stà in avantatg cunzunt er per chauns pitschens che han savens ina socialisaziun mancanta pervia d'in allevament manglus. Chauns importads, che han savens deficits da socialisaziun, han pudì vegnir integrads svelt en ils moduls da scolaziun da la CEM. Cumpras sveltas da chauns (er sur l'internet, sin via u sco regal da Nadal) èn sa reducidas. Tratgas betg seriusas han survegnì pli e pli gronds problems da vender lur chagniels. Mintga chaun ed il tractament dal chaun han pudì vegnir giuditgads visualmain sin la plazza da chauns tras ina persuna spezialisada. La collavuraziun tranter las scolas da chauns e l'organ executiv ha promovì la diagnosa tempriva da problems da tegnida e da tractament. Chauns cun in cumportament anormal èn resortids a temp durant la scolaziun, uschia che l'uffizi ha pudì prender immediatamain, ed anc cur ch'il chaun era giuven, mesiras per reducir incidents e consequenzas tardivas. Bleras possessuras e blers possessurs da chauns en tut il chantun han cuntinuà cun la scolaziun e cun la furmaziun supplementara suenter la scadenza da la CEM.

Uschia sa mussi ch'il tractament da chauns è sa meglierà cleramain ils ultims onns. La cumpetenza specifica da las possessuras e dals possessurs da chauns è en general s'augmentada. Sco menziunà è quai d'engraziar cunzunt al fatg ch'i stueva vegnir absolvida la CEM, che ha cuntanschì in grond effect cun custs relativamain pitschens. Dapi il 1. da schaner 2017 n'è la CEM betg pli obligatorica tenor il dretg federal, quai ch'è da deplorar ord vista specifica.

Per quests motivs recumonda la regenza d'acceptar l'incumbensa.

23 d'avust 2017