La transfurmaziun digitala cumpiglia midadas en process, tar products, tar servetschs e tar models da fatschenta pervia da l'applicaziun da tecnologias digitalas. Principalmain sa tracti d'ina midada structurala da l'economia chaschunada dal progress tecnologic. La regenza è persvadida che la midada digitala è ina schanza per il chantun Grischun sco lieu per star e per lavurar.

Decisiva per ina transfurmaziun da l'economia cun success è l'abilitad da las interpresas da s'adattar a la midada digitala. Il chantun sa fatschenta cun las schanzas e cun las sfidas da la transfurmaziun digitala. En quest connex sa concentrescha sia incumbensa er en il context da la midada digitala sin la creaziun da cundiziuns generalas che sustegnan il svilup economic e l'innovaziun. Las pretensiuns ad ina "politica digitala" per rinforzar la cumpetitivitad dal Grischun na sa differenzieschan en general betg da las pretensiuns generalas ad ina politica economica prudenta. Quella cumpiglia per exempel il mantegniment da la libertad d'interpresa, infrastructuras productivas, ina grevezza fiscala moderada e la disponibladad da forzas da lavur spezialas scoladas bain. Facturs centrals per il Grischun per far cun success la midada digitala èn bunas infrastructuras da communicaziun sco er in sistem da furmaziun (scolaziun e furmaziun supplementara) che intermediescha abilitads e cumpetenzas a lavurantas e lavurants per restar cumpetitivs en il martgà da lavur. Sa basond sin quai èsi en emprima lingia l'incumbensa da mintga singula interpresa da s'adattar en atgna responsabladad a la transfurmaziun digitala per mantegnair u per augmentar la cumpetitivitad.

Ademplind l'incumbensa Casanova-Maron concernent in "Grischun digital" ha il chantun inizià differentas activitads. Per incumbensa dal departament d'economia publica e fatgs socials ha la SATE analisà en in studi da perscrutaziun l'avertura dal chantun Grischun cun bindel lad. Ella arriva a la conclusiun ch'il chantun è en general provedì bain cun ina infrastructura a bindel fitg lad. En la cumparegliaziun naziunala però exista in dischavantatg tar l'internet ultrasvelt sur 100 Mbit/s. Partind da quai ch'il basegn da colliaziuns da bindel ultralad vegn a s'augmentar en spezial tar interpresas pitschnas e mesaunas ha il chantun incumbensà ina gruppa d'experts da sviluppar in concept da basa cun propostas da soluziun per avrir las regiuns cun colliaziuns da bindel ultralad. Sin basa da quai elavura il chantun actualmain ina strategia da promoziun per avrir las regiuns tenor ils basegns. Quai vegn fatg en stretga collavuraziun cun proprietaris d'infrastructura, cun purschiders da servetschs da telecommunicaziun, cun regiuns e cun vischnancas. Il segund studi che n'è anc betg terminà definitivamain tracta ils champs d'acziun strategics pussaivels dal chantun per promover e per accumpagnar la transfurmaziun digitala. Ultra da l'infrastructura da rait vegnan tractads ils suandants temas da differents secturs politics: cundiziuns generalas per creschientscha e per innovaziun, scolaziun e furmaziun supplementara sco er process da las autoritads. Sin quest fundament pon vegnir examinadas ulteriurs mesiras.

L'incumbensa da fracziun pretenda che la basa necessaria vegnia stgaffida per duvrar la mesadad dal credit d'impegn general (CIG) en la dimensiun dad 80 milliuns francs ch'il cussegl grond ha deliberà per infrastructuras relevantas per il sistem per dar in stausch a la digitalisaziun en il Grischun. Cun quai duai la finamira prescritta dal CIG, numnadamain da promover il svilup economic cun agid d'infrastructuras relevantas per il sistem ch'il cussegl grond ha fixà sin basa dal rapport davart il svilup economic ed en il rom da la revisiun da la lescha per il svilup economic, puspè vegnir discutada da nov. Per la regenza n'èsi betg cunvegnent da midar las disposiziuns vertentas concernent l'intent d'utilisaziun dal CIG. Ils meds finanzials dal CIG duain vegnir duvrads – confurm a las finamiras – a favur dal svilup economic dal chantun, promovend infrastructuras d'impurtanza centrala. Questa pratica da promoziun è sa cumprovada. Sut il titel "Infrastructuras relevantas per il sistem" èn vegnids promovids l'onn 2017 set projects en la dimensiun da 12,84 milliuns francs en tut las regiuns dal chantun. L'onn 2018 (di da referenza: 15 da zercladur) èn vegnids garantids 1,5 milliuns francs per in project, entant che tschintg projects cun in volumen da passa 10 milliuns francs èn pendents e trais ulteriurs projects (import anc betg enconuschent) vegnan anc inoltrads.

Dal rest pon vegnir duvrads gia oz meds finanzials dal CIG per promover colliaziuns da datas ch'èn accordadas cun la regiun e che correspundan al basegn, sche la strategia regiunala per sviluppar l'economia locala prevesa quai. L'utilisaziun dal CIG per autras mesiras en connex cun la transfurmaziun digitala n'è percunter betg inditgada, perquai ch'ils meds finanzials necessaris per realisar eventualas ulteriuras mesiras en ils differents secturs politics ston vegnir dumandads sur il preventiv ordinari.

Sa basond sin questas consideraziuns propona la regenza al cussegl grond da refusar questa incumbensa da fracziun.

27 da zercladur 2018