La regenza è conscienta da la gronda impurtanza da vias da traffic modernas e segi­ras per il chantun alpin cun sia urbanisaziun decentrala e cun ses vitgs per part peri­ferics. Pervia da quai ha il chantun investì ils ultims decennis bler en spezial en il mantegniment ed en la segirezza da la vasta rait da vias chantunalas. En il conflict tranter differentas finamiras priorisescha la regenza tar l'attribuziun dals meds finan­zials per las vias il mantegniment da la rait da vias existenta envers l'engrondiment da quella (priorisaziun dals meds finanzials). Sco princip surordinà vala che tant il mantegniment da las vias sco er ils engrondiments ston avair lieu tenor urgenza, tenor impurtanza, tenor la relaziun tranter ils custs ed il niz sco er tenor il niz per l'economia publica (priorisaziun dals projects da construcziun).

Er conscienta è la regenza dal privel da crudada da crappa che exista per part sin la via da colliaziun per Viano, ch'il chantun ha surpiglià l'onn 1920 e dapi lura mantegnì cun gronda lavur e cun custs considerabels. Per eruir l'eventual potenzial da meglie­raziun ha l'uffizi da construcziun bassa dà l'onn 2016 l'incumbensa da far in studi da variantas per la construcziun d'ina nova via resp. per la renovaziun da la via existen­ta da Viano (studi da variantas 2016). Resguardond en spezial la relaziun tranter ils custs ed il niz sco er l'orizont da realisaziun è il studi da variantas 2016 vegnì a la conclusiun, ch'i stoppia vegnir mantegnì il trassé existent da la via da Viano. Cor­respundentamain èsi vegnì decidì da realisar las ulteriuras mesiras da protecziun cunter crudada da crappa che l'uffizi da guaud e privels da la natira ha elavurà per augmentar la segirezza da la via. La fin da l'onn 2018 han ins pudì metter en func­ziun quellas.

Tar la dumonda 1: Cumplementarmain al studi da variantas 2016 ha l'uffizi da con­strucziun bassa laschà far in studi da realisabladad per eventualas ulteriuras mesiras da protecziun, quai resguardond las ovras da protecziun ch'èn vegnidas realisadas la fin da l'onn 2018. Questas mesiras cumpiglian en spezial gallarias cunter crudada da crappa, raits supplementaras cunter crudada da crappa sco er francadas da grippa. Dapi mez december 2018 stat a disposiziun a l'uffizi da construcziun bassa ed a l'uffi­zi da guaud e privels da la natira la versiun finala dal studi da realisabladad per in ul­teriur giudicament. La primavaira 2019 vegn quest studi da realisabladad preschentà a la vischnanca da Brusio, ensemen cun l'intenziun dal chantun per l'ulteriur proce­der.

Tar la dumonda 2: La ristga d'avair in donn sin ina via pervia da privels da la natira dependa da differents facturs. Ultra da la frequenza, da l'extensiun sco er da l'intensi­tad d'in eventual privel, èn tranter auter decisivas las frequenzas actualas resp. spe­tgadas da traffic. In punct essenzial è plinavant, tge ovras da protecziun ch'èn gia vegnidas realisadas e tge effect ch'ellas han.

Per giuditgar la situaziun da privel sin la via da Viano ha il chantun fatg ina survista retrospectiva ed actuala dals eveniments. Las analisas da las ristgas per la via da Viano han mussà en quest connex valurs criticas che giustifitgeschan las mesiras gia prendidas per reducir las ristgas. Oravant tut en lieus neuralgics ha la protecziun da la via da Viano cunter crudada da crappa pudì vegnir augmentada considerablamain.

Cun las prescripziuns da la confederaziun e dal chantun per examinar la rentabilitad da las investiziuns per mesiras da protecziun èsi dentant er sa mussà che la protec­ziun da la via da Viano ha ses cunfins. Quai pervia dals blers secturs da privel cun enormas energias da crudada sco er pervia dal volumen da traffic plitgunsch pitschen. En il senn dal management integral da las ristgas en connex cun privels da la natira ha il chantun però pudì garantir gia ina relativamain gronda protecziun. La realisabladad d'ulteriuras meglieraziuns vegn actualmain examinada (cf. resposta a la dumonda 1).

Tar la dumonda 3: La regenza è conscienta da l'effect d'ina colliaziun stradala segira per il svilup da la fracziun Viano. Correspundentamain ha il chantun investì gia ils ultims 5 onns var 2 milliuns francs en la segirezza e var 850 000 francs en il mante­gniment da la via, e vegn il chantun en l'avegnir ad investir anc vinavant en la via da Viano (cf. resposta a la dumonda 1).

7 da mars 2019