Il scumond (activ e passiv) da pavlar selvaschina en il Grischun è vegnì integrà en la legislaziun chantunala da chatscha a chaschun da la sessiun d'october 2016 ed è en­­trà en vigur per il 1. da matg 2017. Il scumond da pavlar selvaschina è in scumond giuridic che pertutga tuts. Tuttina sco vischnancas e persunas privatas èn er puras e purs responsabels ch'i na vegnia betg cuntrafatg a quest scumond sin lur manaschis agriculs. Concernent las incumbensas supplementaras e concernent ils custs sup­ple­mentars per ils manaschis agriculs, che stattan en connex cun quai, ha il com­mem­ber da la regenza cumpetent resumà durant la sessiun che las plazzas da deposit per ballas da silo stoppian vegnir protegidas cunter l'access da tschiervs e da cha­vriels, particularmain da tschiervs, e quai cun meds cunvegnents. Quai che per­tutgia ils rests da pavel ("svidadas"), stuessan er quels vegnir protegids cunter l'ac­cess da la selvaschina d'ungla. Las mesiras necessarias possian las puras ed ils purs bain definir sezs; ma las mesiras stoppian vegnir prendidas e lur custs sur­pigliads da las puras e dals purs tenor il princip dal disturbader. En il rom da la legislaziun federala e chantunala da chatscha vegnan indemnisads mo donns vi da culturas e mo mesiras per proteger talas, dentant betg mesiras pertutgant products racoltads. Quest princip duai vegnir observà er vinavant.

Il scumond da pavlar selvaschina vegn dal rest exequì cun buna mesira. La sur­ve­glianza da chatscha registrescha pavladas illegalas cun in formular d'annunzia ed infurmescha las persunas pertutgadas davart l'ulteriur proceder. L'uffizi da chatscha e pestga (UCP) ordinescha en scrit la persuna fallibla da metter fin a la pavlada il­le­gala. Pir suenter ina nova controlla suenter la scadenza dal termin vegni prendì en consideraziun da relaschar ina disposiziun, per la quala la persuna fallibla è obligada da surpigliar ils custs. Fin oz han stuì vegnir admonids en scrit sis manaschis agri­culs. Disposiziuns n'èn anc stadas necessarias naginas. Anzi, dapi l'introducziun dal scumond han ins pudì constatar legraivlamain che las puras ed ils purs han gia gidà bain a cuntanscher ch'ils animals selvadis n'arrivian betg tar il pavel dals animals da niz sin lur bains.

L'uffizi d'agricultura e da geoinfurmaziun (UAG) na controlla betg, sch'ils manaschis agriculs han prendì mesiras da defensiun concernent il scumond da pavlar, perquai che quest fatg n'è betg chaussa da las controllas agriculas. L'uffizi per la segirezza da victualias e per la sanadad d'animals (USVA) è da sia vart mo cumpetent per ex­equir il scumond da pavlar selvaschina tenor il dretg davart epidemias d'animals. Quest scumond sto vegnir separà cleramain da quel tenor la lescha da chatscha. Per motivs d'epidemias d'animals ha il veterinari chantunal relaschà il 1. da settember 2016 in scumond activ e passiv da pavlar selvaschina, che ha valì per 2 onns e ch'è stà limità al cunfin nord dal chantun (19 vischnancas). Il 1. da settember 2018 è quest scumond vegnì prolungà per 3 onns. La finala serva el ad impedir l'import da la tuberculosa (TB) sin las muntaneras indigenas d'animals da niz. Tut las persunas da quest territori èn obligadas da tralaschar da pavlar selvaschina ed ultra da quai da prender mesiras per che la selvaschina d'ungla n'arrivia betg tar il pavel dals animals da niz, tar ils rests da pavel u tar il rument chasan sco cumpost u erva frestga. Ils custs da questas mesiras resp. da questas mesiras da defensiun ston vegnir sur­pigliads – sin fundament da la legislaziun davart epidemias d'animals – da las pos­sessuras e dals possessurs d'animals, e quai en il rom da lur obligaziuns da co­oper­ar e d'avair quità, ed els na pon betg vegnir indemnisads dal chantun. Quest scu­mond da pavlar selvaschina tenor il dretg davart epidemias d'animals vegn exequì – pertutgant ils aspects d'epidemias d'animals – dal USVA en collavuraziun cun il UCP. Il USVA verifitgescha las annunzias davart mesiras da defensiun in­suffizientas u mancantas, sche tschiervs èn preschents a medem temp. Sch'igl exista in basegn d'agir, vegni ordinà l'emprim a bucca a las possessuras ed als possessurs d'animals da prender las mesiras correspundentas. Mesiras supplementaras da dretg admini­stra­tiv, per las qualas els èn obligads da surpigliar ils custs, èn stadas ne­ces­sarias en il passà mo fitg da rar en cas gravants u sch'i n'èn betg vegnidas observa­das las ordinaziuns a bucca. L'onn 2017 e l'onn 2018 han stuì vegnir relaschadas tut en tut quatter disposiziuns, per las qualas las possessuras ed ils possessurs d'ani­mals èn stads obligads da surpigliar ils custs (duas bloccadas dal 1. grad, duas ordinaziuns da prender mesiras da defensiun).

Sa basond sin questas consideraziuns propona la regenza al cussegl grond da refusar questa incumbensa.

18 d'avrigl 2019