Navigation

Inhaltsbereich

Sessiun: 13.06.2019

L'onn 2016 èn vegnidas prestadas en l'entira Svizra 80 milliuns uras lavur gratuita per la tgira ed assistenza da persunas. Var 2/3 da las persunas che tgiran ed assistan sin basa privata han er in'activitad professiunala.

Il dumber da persunas che assistan e tgiran confamigliars è sa reducì tendenzialmain ils onns 2000 fin 2013. Da quai resulta che persunas che basegnan tgira èn dependentas tendenzialmain pli baud che propi necessari da purschidas da tgira (p.ex. spitex) u ston vegnir collocadas en instituziuns da tgira (p.ex. chasas da dimora). Ils custs per quai vegnan surpigliads per gronda part dal maun public. Cun ina deducziun fiscala per prestaziuns da tgira gratuitas furnidas sin basa privata poi vegnir fatg frunt a questa tendenza. La tgira gratuita privata duai survegnir dapli stima dal stadi.

D'ina deducziun fiscala duain profitar quellas persunas che tgiran ed assistan lur confamigliars e che pon cumprovar ch'ellas dovran dapli temp e lavur da coordinaziun, uschia per exempel:

- per gidar a lavar il corp, per mobilisar e per mantegnair l'activitad corporala;

- per gidar a planisar ed a dumagnar il mintgadi (incl. accumpagnar a termins externs);

- per preparar e per cuschinar regularmain pasts;

- per liquidar lavurs da tegnairchasa sco nettegiar, dustar ruments, lavar e.u.v.

Simpels agids (p.ex. far cumissiuns, svidar la chascha da brevs e.u.v.) sco er prestaziuns d'assistenza en il rom da las obligaziuns geniturialas n'autoriseschan betg da far ina deducziun.

Ils criteris ston vegnir fixads da la regenza. Pussaivel è er in cunfin da temp minimal per prestaziuns furnidas u per exempel il basegn da sustegn e da tgira cumprovà dal medi.

Deducziuns fiscalas socialas èn legitimas e pon vegnir concludidas dals chantuns. Fin ussa na datti betg ina pussaivladad da deducziuns per prestaziuns da tgira e d'assistenza privatas en il Grischun.

Las sutsegnadras ed ils sutsegnaders proponan a la regenza da suttametter al cussegl grond ina revisiun parziala da la lescha da taglia per il chantun Grischun che prevesa che persunas che tgiran ed assistan voluntarmain e gratuitamain persunas basegnusas pon deducir mintga onn 5000 francs da las entradas suttamessas a la taglia.

Puntraschigna, ils 13 da zercladur 2019

Caluori, Hitz-Rusch, Rettich, Berther, Bondolfi, Brandenburger, Brunold, Cantieni, Casutt-Derungs, Cavegn, Clalüna, Crameri, Deplazes (Rabius), Derungs, Dürler, Engler, Epp, Fasani, Florin-Caluori, Föhn, Gasser, Geisseler, Hartmann-Conrad, Hefti, Holzinger-Loretz, Jenny, Kappeler, Kasper, Kohler, Kunfermann, Loepfe, Maissen, Noi-Togni, Paterlini, Preisig, Ruckstuhl, Sax, Schmid, Schneider, Tanner, Tomaschett (Breil), Tomaschett-Berther (Trun), Ulber, von Ballmoos, Waidacher, Weber, Widmer (Felsberg), Widmer-Spreiter (Cuira), Zanetti (Landquart), Pajic

Resposta da la regenza

La regenza renconuscha dal tuttafatg la gronda valur da la lavur da tgira tras con­famigliars. Quella è en blers cas la soluziun ideala per la persuna che basegna tgira u in sustegn raschunaivel da la tgira tras organisaziuns professiunalas. La lavur voluntara na vegn dentant betg mo prestada en la tgira ed assistenza, ella ha lieu en numerus secturs ed è er là da gronda impurtanza.

Tras la deducziun fiscala che vegn pretendida per la tgira ed assistenza gratuita da persunas che basegnan sustegn duai vegnir stgaffì in impuls per augmentar la lavur voluntara en quest sectur. I sa tracta pia d'ina mesira directiva, cun la quala duai vegnir influenzà l'engaschament dals pajataglias. La regenza ha adina refusà mesi­ras directivas en il dretg fiscal e na vesa nagin motiv da divergiar da quest princip. Pervia da las tariffas progressivas e perquai ch'il minimum d'existenza è liber da taglia, n'è il dretg fiscal betg adattà per cuntanscher in effect directiv. Ils custs da me­siras directivas en il dretg fiscal na vegnissan betg budgetads, betg cumprovads en il quint statal e betg eruids autramain. La mesira na vegniss mai examinada areguard sia efficacitad e probablamain er mai messa en dumonda en in pachet da spargn dal cussegl grond. Plinavant dubitescha la regenza che la deducziun pretendida avess insumma in effect directiv percorschibel; ils respargns pussaivels fissan memia pitschens.

La deducziun pretendida sto però er vegnir refusada pervia da l'armonisaziun dal dretg fiscal federal. Quel regla definitivamain il sectur da las deducziuns generalas. L'artitgel 9 alinea 2 da la lescha federala davart l'armonisaziun da la taglia directa dals chantuns e da las vischnancas (LATD; CS 642.14) enumerescha las deducziuns generalas admissiblas, e l'alinea 4 fixescha explicitamain che autras deducziuns n'èn betg permessas. Ils chantuns na pon pia betg introducir ina deducziun generala per la tgira ed assistenza da persunas che basegnan sustegn; ina tala stess en cuntra­dicziun cun il dretg federal e na dastgass betg vegnir applitgada da l'administraziun da taglia che ha l'incumbensa d'exequir la lescha da taglia.

Tenor l'artitgel 9 alinea 4 LATD èn ils chantuns bain libers d'introducir deducziuns socialas. Ina deducziun sociala po dentant vegnir concedida mo, sch'ina gruppa da pajataglias ha – pervia da sia situaziun persunala – expensas pli autas che preten­dan in basegn supplementar da meds finanzials per garantir l'existenza. Tipicamain è quai il cas, sche pajataglias procuran per il mantegniment d'uffants. Ils pajataglias che surpiglian incumbensas d'assistenza n'èn dentant betg pertutgads en lur expen­sas, mabain eventualmain en lur entradas, e quai na permetta betg deducziuns so­cialas. Er na po betg vegnir concedida ina deducziun sociala per cuntanscher finami­ras extrafiscalas. Quai n'è betg admess tenor la lescha d'armonisaziun da taglia. La lescha chantunala divergenta na vegniss pia betg applitgada.

Er la realisaziun pratica pleda cleramain cunter questa deducziun. D'ina vart na pudess strusch vegnir chattada ina definiziun da las expensas ch'èn necessarias per la deducziun, pervia da las numerusas differentas constellaziuns, ed en mintga cas betg vegnir controllada cun custs raschunaivels. Da l'autra vart datti differentas autras activitads che stuessan – dal puntg da vista da la politica sociala – vegnir sustegnidas en la medema dimensiun.

Sa basond sin questas consideraziuns propona la regenza al cussegl grond da refusar questa incumbensa.

23 d'avust 2019