La Regenza beneventa mintga sforz per reducir food waste e sustegna gia oz mesiras che servan a dar vinavant victualias betg pli vendiblas. En reguard social sco er ecologic vegn uschia prestada ina contribuziun impurtanta per producir ed utilisar victualias en moda persistenta, per reducir las emissiuns da gas cun effect da serra e pia per reducir la contaminaziun da l'ambient. Mesiras per reducir food waste vegnan perquai examinadas en il rom dal plan d'acziun "Green Deal" (PAGD) ed integradas en il PAGD en cas d'ina buna relaziun tranter ils custs ed il niz. Ed al Cussegl grond vegni recumandà da realisar questas mesiras.
Ensemen cun l'uniun "Tischlein deck dich" maina l'Uffizi per industria, mastergn e lavur (UCIML) a Cuira in deposit logistic per rimnar e per distribuir victualias betg pli vendiblas. Mintga di vegn rimnada passa 1 tonna victualias. En nov posts da consegna da "Tischlein deck dich" en l'entir chantun (dus a Cuira, mintgamai in a Glion, Grono, Landquart, Samedan, Scuol, Tavau e Tusaun) vegnan questas victualias repartidas a persunas basegnusas. Emna per emna profiteschan uschia pliras tschient persunas en il chantun da victualias gratuitas. La premissa per quai è ina carta da retratga che vegn emessa dals servetschs socials publics e da la Crusch cotschna dal Grischun.
Las victualias messas a disposiziun derivan da passa 50 filialas da differents detaglists (Coop, Migros, Manor, Denner, Aldi, Lidl e Hilcona). Rimnads vegnan mo products che sa chattan anc entaifer la data da conservabladad, che na pon dentant previsiblamain betg pli vegnir vendids. En la centrala da distribuziun dal Coop a Cuira vegnan plinavant zavradas tut las victualias che vegnan returnadas da las filialas externas e – sch'ellas èn anc utilisablas – transportadas en il deposit da "Tischlein deck dich". Là vegnan questas victualias elavuradas vinavant, eventualmain lavadas, pachetadas da nov, purziunadas autramain e – tut tenor il product – deponidas en la glatschera, en la stanza fraida u en il deposit. Fritgs donnegiads vegnan lavads, ils lieus donnegiads vegnan tagliads davent u tagliads giu, e lura vegnan ils fritgs elavurads en l'agen indriz da sientar a fritgs setgentads.
En il project "Tischlein deck dich" èn vegnidas occupadas l'onn 2019 tut en tut 97 persunas che tschertgavan ina plazza. 30 da questas persunas eran activas sco manischunzas e manischunzs, 20 han lavurà en il deposit/magasin e 47 eran engaschadas per zavrar/separar, gudagnar e raffinar victualias. Manads vegnan ils differents champs d'incumbensas da trais collavuraturas e collavuraturs dal UCIML en plazzas a temp cumplain. Ils posts da consegna da "Tischlein deck dich" vegnan manads da gidantras e gidanters voluntars.
Cun "Tischlein deck dich" dispona il Grischun – en il rom d'in public private partnership – durant l'entir onn d'in concept che garantescha la consegna da victualias en la gronda part da las regiuns dal chantun. Cumplettada vegn questa purschida tras il martgà da la Caritas a Cuira, che vegn sustegnì finanzialmain dal chantun. En collavuraziun cun ils servetschs socials chantunals vegnan victualias furnidas qua e là er en autras regiuns. L'onn 2019 ha il martgà da la Caritas registrà var 53 700 visitas. Ultra da quai existan iniziativas privatas, sco p.ex. "too good to go" e "save food, fight waste" (Food Ninjas). Cun "too good to go" collavura l'Uniun purila svizra, e manaschis agriculs cun ina purschida speziala pon sa participar a "too good to go". A "save food, fight waste" èn participads sco partenaris er la Confederaziun (agricultura, segirezza da victualias, ambient) e – da vart dal chantun – l'Uffizi per la natira e l'ambient.
I sto vegnir resguardà ch'er donaziuns da victualias èn suttamessas a la legislaziun da victualias. Correspundentamain ha er l'Associaziun dals chemicists chantunals da la Svizra (ACCS) gia tractà quest tema e discutà tal cun l'Uffizi federal da segirezza alimentara e fatgs veterinars (USAV). Per sustegnair iniziativas che han l'intent d'evitar food waste han l'industria da victualias ed il commerzi da fritgs, da legums e da tartuffels elavurà in mussavia en cooperaziun cun la ACCS e cun il USAV.
Ils puncts pretendids da l'incumbensa èn pia gia ademplids. Concepts èn avant maun e mesiras vegnan realisadas. Las numerusas iniziativas privatas vegnan gia sustegnidas da posts statals. Ultra da quai vegn il tema food waste a vegnir tractà en il PAGD.
Sa basond sin questas explicaziuns propona la Regenza al Cussegl grond d'acceptar questa incumbensa e da la stritgar sco liquidada.
27 d'avust 2020