La restituziun e la surannaziun da prestaziuns d'agid social ch'èn vegnidas retratgas, èn fixadas en l'art. 11 da la Lescha davart il sustegn da persunas basegnusas (Lescha chantunala da sustegn; DG 546.250). L'art. 11 al. 2 LS determinescha en tge dimensiun che prestaziuns d'agid social ston vegnir restituidas obligatoricamain. Sche las relaziuns da facultad u da gudogn da la persuna sustegnida sa megliereschan, sto ella restituir senza tschains l'agid da sustegn ch'ella ha retratg legalmain durant ils ultims 15 onns. Per calcular il dretg èn decisivas las prestaziuns ch'èn vegnidas retratgas entaifer ils ultims 15 onns avant il di, a partir dal qual las relaziuns èn sa meglieradas. L'obligaziun da restituziun vegn restrenschida mo dal fatg ch'i na resultia nagina nova basegnusadad.

En la missiva Rinforz da la tgira d'uffants cumplementara a la famiglia – Aboliziun da la Lescha davart contribuziuns da maternitad (carnet nr. 12 / 2019–2020, p. 971) ha la Regenza explitgà che "en 21 chantuns [...] [èn] persunas giuvnas creschidas liberadas da l'obligaziun da restituir las prestaziuns d'agid social fin a la conclusiun da l'emprima scolaziun (COSAS, Monitoring agid social 2018, p. 10). En il chantun Grischun n'è quai betg il cas. Ils geniturs ston procurar per il mantegniment da lur uffants (art. 276 al. 2 Cudesch civil svizzer [CCS; CS 210]). Perquai ston las prestaziuns da sustegn per persunas minorennas vegnir restituidas da lur geniturs. Las prestaziuns da sustegn ch'èn resultadas avant la maiorennitad, na pon betg vegnir pretendidas enavos dals uffants. A partir da 18 onns èn persunas giuvnas creschidas obligadas da restituir las prestaziuns da sustegn ch'ellas retiran sezzas. Da princip na duessan persunas betg esser dependentas d'agid social economic durant ina scolaziun. Ma la pratica mussa ch'ils stipendis che vegnan pajads na reusseschan betg adina da cuvrir ils custs renconuschids."

La Regenza è dal medem avis sco las sutsegnadras ed ils sutsegnaders che persunas giuvnas creschidas duajan vegnir liberadas da l'obligaziun da restituziun per prestaziuns da sustegn ch'ellas retiran durant l'emprima scolaziun. Uschia vegni garantì che persunas giuvnas creschidas pon cumenzar e terminar ina scolaziun e ch'ellas pon far il pass en l'independenza economica senza avair debits ch'ellas ston pajar giu.

La pandemia da COVID-19 ha mussà plinavant che blers umans pon arrivar en ina situaziun finanziala d'urgenza. Entant che l'indemnisaziun per lavur reducida u l'indemnisaziun da la perdita da gudogn pervia dal coronavirus na ston betg vegnir restituidas, vegn l'obligaziun da restituziun da las prestaziuns da sustegn pretendida da la lescha en il chantun Grischun. Areguard l'execuziun tras las vischnancas resta la lescha fitg pauc precisa. Las Directivas da la Conferenza svizra da l'agid social recumondan "da desister da princip da far valair las restituziuns ord gudogns posteriurs [u da prevair ina limita d'entradas generusa]. Quest princip na duai betg periclitar a tut las persunas che han duvrà prestaziuns da sustegn pervia d'ina situaziun d'urgenza, da cuntanscher puspè l'independenza economica, " (COSAS Monitoring agid social 2018). Il mument èsi intschert, tge consequenzas che la pandemia da COVID-19 vegn ad avair sin il basegn da prestaziuns d'agid social. Perventivamain duai pia vegnir examinà — en il context da l'annullaziun da l'obligaziun da restituziun per persunas giuvnas creschidas durant l'emprima scolaziun –, sche la regulaziun da la restituziun dals agids da sustegn po vegnir concepida generalmain en moda pli clera.

Sa basond sin questas explicaziuns propona la Regenza al Cussegl grond da midar questa incumbensa sco suonda:

La Regenza suttametta al Cussegl grond ina missiva davart l'annullaziun da l'obligaziun da restitir las prestaziuns d'agid social per persunas giuvnas creschidas durant l'emprima scolaziun ed examinescha ultra da quai la regulaziun vertenta concernent l'obligaziun da restituir las prestaziuns d'agid social per tut las persunas basegnusas.

30 d'avust 2021