Navigation

Inhaltsbereich

Incumbensa da la fracziun da l'Allianza dal Center concernent las consequenzas da la preschientscha d'animals da rapina gronds per l'agricultura (emprim sutsegnader Michael [Donat])

Sessiun: 27.08.2021

Il dumber d'animals da rapina gronds, en spezial da lufs, che crescha d'in cuntin, ha consequenzas per la cultivaziun dal terren agricul e da las alps. Las furmas da cultivaziun ch'èn vegnidas pratitgadas durant decennis èn en privel u èn pussaivlas mo pli cun bleras resursas persunalas e finanzialas. La chargia psichica e fisica per las famiglias da purs e per il persunal d'alp crescha. Projects da blers onns da la Confederaziun e dals chantuns per promover l'urbarisaziun decentrala, per trair a niz l'agricultura e l'economia d'alp e pia er per mantegnair e per augmentar la qualitad dal spazi da viver per l'uman e per l'animal en il territori da muntogna vegnan mess en dumonda entaifer pauc temp. En il mender cas smanatscha ina depopulaziun da las valladas ed ina desertificaziun da la cuntrada cultivada alpina. Quai avess consequenzas gravantas per il Grischun sco chantun turistic e muntagnard. A quest process latent stoi vegnir fatg frunt. Per pudair valitar la situaziun effectiva incumbenseschan las sutsegnadras ed ils sutsegnaders la Regenza da far in'enquista tar tut ils manaschis agriculs sco er tar tut ils manaschis d'alpegiada. Davart las enconuschientschas che resultan da l'enquista sto il Cussegl grond vegnir infurmà en furma adattada.

Pervia da la preschientscha d'animals da rapina gronds sto l'enquista da las varts pertutgadas directamain resguardar las suandantas dumondas qualitativas e quantitativas. Ils manaschis da chasa ed ils manaschis d'alpegiada ston vegnir servids en moda differenziada:

  • È la cumposiziun da las categorias d'animals vegnida midada u terminada en ils manaschis da chasa e d'alpegiada?
  • Na vegnan tschertas categorias d'animals betg pli messas ad alp?
  • Na vegnan manaschis d'alpegiada, parts da quels u surfatschas utilisadas da l'agricultura betg pli pasculads?
  • Han manaschis d'alpegiada u surfatschas utilisadas da l'agricultura stuì vegnir stgargiads anticipadamain?
  • Èn avant maun avunda animals alpegiads per cuntanscher la chargiada normala pretendida?
  • Èsi vegnì investì en la protecziun da muntaneras e sche gea, en tge dimensiun?
  • Datti investiziuns ch'eran previsas en l'infrastructura, ma che n'èn betg vegnidas exequidas u che na vegnan betg exequidas?
  • Hai dà midadas dal persunal d'alp e co vegn giuditgada la recrutaziun futura?
  • Hai dà dapli chargias psichicas e sforzs fisics tar il persunal d'alp e tar la famiglia dal mainagestiun?

(La glista n'è betg definitiva e po vegnir adattada ed amplifitgada confurm al senn.)

Cuira, ils 27 d'avust 2021

Michael (Donat), Crameri, Bettinaglio, Berther, Bondolfi, Brunold, Buchli-Mannhart, Caluori, Casty, Casutt-Derungs, Clalüna, Danuser, Della Vedova, Deplazes (Rabius), Derungs, Ellemunter, Epp, Fasani, Florin-Caluori, Föhn, Gugelmann, Hardegger, Kohler, Kunfermann, Lamprecht, Loepfe, Maissen, Märchy-Caduff, Müller (Susch), Niggli-Mathis (Grüsch), Paterlini, Ruckstuhl, Sax, Schmid, Schneider, Tanner, Tomaschett (Breil), Tomaschett-Berther (Trun), Ulber, Widmer (Favugn), Widmer-Spreiter (Cuira), Zanetti (Landquart), Bürgi-Büchel, Büsser, Costa, Gujan-Dönier, Heini

Resposta da la regenza

La Regenza parta il giudicament da las consequenzas da la preschientscha d'ani­mals da rapina gronds en il Grischun en la dimensiun actuala, che vegn descrit en l'incumbensa. En il Grischun s'augmenta il dumber da lufs mintga onn. Vitiers vegn il cumportament problematic dals animals da rapina, damai ch'els perdan – pervia da lur status da protecziun – lur timiditad natirala envers ils umans, envers las institu­ziuns ed envers las infrastructuras da l'uman. Ultra da quai emprendan els pli e pli da guntgir las mesiras per la protecziun da muntaneras. Senza intervenziuns vegn quest cumportament problematic dà vinavant da generaziun a generaziun. En vista a questa situaziun n'è la protecziun da muntaneras betg pli efficazia, e las prescrip­ziuns legalas en il sectur dal management e da la regulaziun da lufs impedeschan da cumbatter en moda adattada cunter questa problematica e da la tractar confurm a la situaziun. Quai periclitescha pli e pli la prontezza per ina coexistenza tranter la pro­tecziun da las spezias/luf sco er l'agricultura, il turissem e la societad.

La Regenza sco er ils departaments ed ils uffizis pertutgads che collavuran stretga­main in cun l'auter, enconuschan la situaziun effectiva. Plinavant tgira il chantun in barat frequent cun las puras ed ils purs, cun la branscha e cun ulteriuras acturas ed acturs. Ultra da quai è vegnida nominada per quest intent ina Cumissiun spezialisada per animals da rapina gronds da l'Uniun purila grischuna, da la quala fan part er represchentanzas dal chantun.

La Regenza s'engascha cun perseveranza tar la Confederaziun per in management da lufs adattà cun cleras finamiras e per pussaivladads da regulaziun correspunden­tas (er preventivas). Dal rest è ella decididamain da l'opiniun, ch'i fissan pussaivlas ulteriuras mesiras er en il rom da la Lescha federala vertenta davart la chatscha e la protecziun dals mamifers e dals utschels selvadis (LChP; CS 922.0) e ch'il spazi d'agir da vart da la Confederaziun, che vegn fixà en l'Ordinaziun davart la chatscha e la protecziun dals mamifers e dals utschels selvadis (OChP; CS 922.01), n'è betg exaurì. Tenor l'avis da la Regenza sto plinavant vegnir fatga ina nova emprova per reveder la LChP. En collavuraziun cun ils chantuns commembers da la Conferenza da las regenzas dals chantuns alpins (CRCA) accumpogna e sustegna ella en moda attenta ed engaschada las stentas proponidas per adattar las basas giuridicas sin plaun federal. En connex cun la protecziun da muntaneras ha il chantun fatg ils sforzs maximals. Ulteriuras mesiras per proteger las muntaneras n'èn ni suppor­tablas ni cunvegnentas.

In'enquista en ils manaschis d'agricultura e d'alpegiada na gida strusch a meglierar la situaziun descritta. Tuttina poi esser d'interess da sclerir la situaziun dals singuls ma­naschis d'agricultura e d'alpegiada pertutgads directamain en connex cun la pre­schientscha d'animals da rapina gronds. Quai en spezial per documentar cun fatgs la midada da l'utilisaziun da manaschis d'alpegiada.

La Regenza è pia pronta da realisar in'enquista e d'incumbensar ina interpresa spe­zialisada externa per preschentar al Cussegl grond ed a la publicitad ina survista da las respostas a las dumondas drizzadas als manaschis da chasa e d'alpegiada.

Sa basond sin questas explicaziuns propona la Regenza al Cussegl grond d'acceptar questa incumbensa.

22 d'october 2021