Navigation

Inhaltsbereich

Dumonda Gort concernent ils consums d'aua planisads da l'Uffizi da construcziun bassa (UCB)

Sessiun: 19.10.2022

Cun ses reservuars è la vischnanca da Küblis responsabla per l'aua da stizzar fieu en il tunnel da Küblis. En cas da manaschi normal en il tunnel da Küblis vegnan duvrads ca. 3 m3 aua entaifer 24 uras.

Nettegiament / Mantegniment dal tunnel da Küblis:

A partir da mez fanadur è s'augmentà il consum nocturn sin tranter 30 m3 e 100 m3 pervia da lavurs da nettegiament en il tunnel. Tenor il survegliader dal provediment d'aua è quai en il rom usità.

Tranter ils 8 d'avust 2022 ed ils 12 d'avust 2022 è il consum nocturn en il tunnel schizunt s'augmentà sin valurs da record da 212 m3, quai che ha chaschunà alarms da livel en il reservuar Prada. La funtauna Abibela che emplenescha il reservuar Prada, furniva da quest temp anc 530 m3 per di.

Sch'i vegnan consumadas en moda planisada pli grondas quantitads d'aua, dessi la pussaivladad da retrair suenter consultaziun ina tscherta part da l'aua ord il tunnel da Saas (provediment d'aua Saas-Claustra). Noss survegliader dal provediment d'aua ha discurrì cun il UCB ed ins survegnia en l'avegnir in plan dal mantegniment.

Gugent supplitgesch jau la Regenza da ma respunder las suandantas dumondas:

  1. Tenor tge criteris (intervals periodics, cundiziuns meteorologicas, quantitads d'aua duvradas e.u.v.) vegnan fatgas lavurs da nettegiament sin la via naziunala e sin la via chantunala?
    a.       Lavurs da nettegiament en tunnels
    b.       Derschentadas dals allontanaments da l'aua da la via
  2. Vegnan ils criteris sin la vias naziunalas prescrits da la Confederaziun?
  3. N'è la Regenza betg er da l'opiniun, ch'i fiss da princip endretg ed impurtant, ch'il UCB integrass ed infurmass mintgamai las vischnancas respectivamain ils survegliaders dal provediment d'aua?
  4. Na fissi en cas da setgira betg correct, ch'il UCB reduciss en general il consum d'aua per lavurs da nettegiament e.u.v. u che l'uffizi spustass schizunt lavurs planisadas?
  5. Fiss la Regenza pronta da sensibilisar en quest senn il UCB respectivamain ils collavuraturs responsabels?

Cuira, ils 19 d'october 2022

Gort, Dürler, Roffler, Adank, Berweger, Bisculm Jörg, Brandenburger, Candrian, Casutt, Cortesi, Della Cà, Favre Accola, Gansner, Grass, Hartmann, Hefti, Hug, Kasper, Koch, Krättli, Lehner, Menghini-Inauen, Metzger, Morf, Rauch, Salis, Sgier, Stocker, Weber

Resposta da la regenza

En connex cun la realisaziun dal project da vias naziunalas dal sviament da Küblis ha l'Uffizi da construcziun bassa (UCB) installà differents stabiliments dal provedi­ment d'aua. Sin basa da la cunvegna dals 17 da november 2017 tranter il chantun Grischun e la vischnanca da Küblis ha il UCB surdà gratuitamain ils stabiliments dal provediment d'aua Dalvazza – Trun a la vischnanca da Küblis en sia proprietad d'ovras. Uschia er il reservuar Prada cun ina reserva totala d'aua da stizzar fieu da 250m3 e cun ina reserva d'aua da diever da 150 m3. Per ses provediment d'aua ha la vischnanca ultra da quai survegnì il dretg d'utilisar gratuitamain ils stabiliments dal provediment d'aua ch'èn restads en la proprietad da la Confederaziun. Da l'autra vart è la vischnanca s'obligada da metter a disposiziun gratuitamain al UCB la retratga d'aua da stizzar e da diever per il manaschi e per il mantegniment dals stabiliments da traffic da la Via naziunala N28.

Mintgamai il cumenzament da l'onn vegnan tut las partidas participadas infurmadas davart il program annual dal nettegiament da tunnels. En la perioda dals 26 da fana­dur fin ils 14 d'avust 2022 ha gì lieu il nettegiament annual dals tunnels da Saas e da Küblis. Per ina realisaziun economica ed ecologica dal nettegiament dovri ina pus­saivladad da retrair aua il pli da manaivel pussaivel. La retratga d'aua è vegnida ac­cordada e coordinada cun il survegliader dal provediment d'aua cumpetent. La gron­da retratga d'aua tranter ils 8 ed ils 22 d'avust 2022 è d'attribuir al nettegiament dals tunnels la stad 2022.

Tar la dumonda 1: Lavurs da nettegiament sin vias naziunalas e chantunalas vegnan realisadas per garantir la segirezza dal traffic tenor ils criteris dals custs e dal niz, dal mantegniment da la valur/substanza sco er da la cumpatibilitad ecologica.

a.  Da princip vegnan tunnels nettegiads ina giada l'onn. En cas excepziunals ed en cas da basegn po vegnir fatg supplementarmain in nettegiament general. Per limi­tar tant sco pussaivel restricziuns dal traffic, vegnan fatgas a medem temp sco il nettegiament dal tunnel er lavurs da nettegiament vi dals conducts per allontanar l'aua en il tunnel.

b.  La derschentada dals allontanaments da l'aua da la via averts vegn fatga tut tenor basegn, tranter duas giadas l'onn fin ina giada mintga 5 onns. Independentamain da quai, sch'i sto vegnir fatg il nettegiament dal tunnel u la derschentada dals allontanaments da l'aua da la via, dependa la quantitad d'aua necessaria en em­prima lingia dal grad da polluziun da l'implant respectiv.

Tar la dumonda 2: Ils standards ed ils indicaturs che pertutgan las vias naziunalas èn definids en las directivas da la Confederaziun ed èn ina part da la cunvegna da pre­staziun davart il mantegniment dal manaschi da las vias naziunalas tranter l'Uffizi fe­deral da vias (UVIAS) ed il UCB.

Tar la dumonda 3: Dapi plirs onns accordescha il UCB la retratga d'aua cun las vischnancas respectivas e cun la surveglianza dal provediment d'aua cumpetenta, per pudair resguardar ils basegns specifics areguard la planisaziun annuala ed areguard las pussaivladads da retrair aua. En quest connex vegnan gia il cumenza­ment da l'onn tut las partidas pertutgadas infurmadas ordavant davart il program da nettegiament. En cas da basegn vegnan fatgs discurs bilaterals.

Tar la dumonda 4: Sin basa da las resursas avant maun e resguardond ils meds economics impundids vegnan las lavurs da nettegiar ils tunnels fatgas tranter il mars e l'october mintgamai durant l'emna e durant las uras da notg. Uschia poi vegnir ga­rantì, che l'entir inventari da tunnels en il chantun vegn nettegià. I vegn en quest con­nex fatg attenziun, ch'il provediment d'aua na vegnia betg periclità en consequenza da las lavurs da nettegiament, p.ex. durant ina perioda da setgira extrema. Pervia da las temperaturas bassas n'èsi durant ils mais d'enviern tranter il november ed il favrer betg pussaivel da far in nettegiament.

Tar la dumonda 5: La tematica è vegnida discutada cun las collavuraturas ed ils collavuraturs cumpetents. En quest senn ha ina sensibilisaziun da las persunas emploiadas gia gì lieu. Plinavant èsi previs da tematisar il consum d'aua per las lavurs da nettegiament sco er la coordinaziun cun las vischnancas en las sesidas che han lieu regularmain.

22 da december 2022