Navigation

Inhaltsbereich

Sessiun: 07.12.2022

La situaziun critica dal provediment d'energia per l'enviern 2022/23 mussa, che nus stuain spargnar mintga ura kilowatt che nus pudain. Igl exista bain avunda potenzial per proveder la Svizra a lunga vista cun energias regenerablas. Ma l'energia sto vegnir duvrada en tut ils secturs en moda effizienta e mintga tecnologia sto vegnir impundida tenor sias fermezzas.

En il sectur da l'electricitad exista in fitg grond potenzial d'effizienza pertutgant ils stgaudaments electrics. L'Uffizi per economia e turissem dal Grischun ha communitgà l'october, ch'ina gronda part dals edifizis dal Grischun vegnia stgaudada cun ieli da stgaudar, cun laina e cun electricitad. Las datas resortan dal Register federal dals edifizis e da las abitaziuns. Quels edifizis che vegnan stgaudads cun stgaudaments electrics èn responsabels per ina part considerabla dal consum d'electricitad da 1215 Gwh per onn en il sectur da las chasadas, dal mastergn e da l'industria sco er dals servetschs (Statistica d'energia dal chantun Grischun 2018).

En cumparegliaziun cun las pumpas a chalur èn ils stgaudaments electrics fitg ineffizients. Gia la midada d'in stgaudament electric central ad ina pumpa da stgaudar aria/aua po effectuar respargns da 60 pertschient e dapli. Autras tecnologias sco laina, chalur a distanza u chalur solara pon substituir cumplettamain il diever da la preziusa energia electrica. Ils stgaudaments electrics ston pia vegnir remplazzads tras tecnologias pli effizientas che schanegian il clima.

En il rom da la Lescha d'energia e da la «Lescha federala davart las finamiras pertutgant la protecziun dal clima, l'innovaziun ed il rinforzament da la segirezza energetica» (cuntraproposta indirecta a l'Iniziativa da glatschers) prevesa la Confederaziun in program d'impuls da 200 milliuns francs per onn per remplazzar stabiliments che produceschan chalur. Il program d'impuls ch'è limità a 10 onns, è previs tant per remplazzar stgaudaments fossils, sco er per stgaudaments electrics da resistenza fixs e per mesiras d'effizienza.

Las sutsegnadras ed ils sutsegnaders incumbenseschan perquai la Regenza da prender las mesiras necessarias, per che la quota da sanaziun dals stgaudaments electrics possia vegnir augmentada, uschia che la cumpart dals stgaudaments electrics en il Grischun vegn a sa sbassar sin 0 fin l'onn 2030. Per accelerar questa procedura duain vegnir stgaffids ulteriurs impuls, per ch'ils patruns da construcziun remplazzian voluntarmain ils stgaudaments electrics. Quests impuls duain vegnir limitads fin l'onn 2030 e las possessuras ed ils possessurs da las immobiglias pertutgadas duain vegnir infurmads activamain.

Cuira, ils 7 da december 2022

Mazzetta, Danuser (Cuira), Hartmann, Altmann, Atanes, Bardill, Baselgia, Berther, Biert, Bischof, Bisculm Jörg, Bleuler-Jenny, Cahenzli-Philipp (Vaz Sut), Degiacomi, Della Cà, Gansner, Gartmann-Albin, Gredig, Hofmann, Hohl, Kappeler, Kohler, Kreiliger, Müller, Nicolay, Pajic, Perl, Preisig, Rageth, Rettich, Rusch Nigg, Rutishauser, Saratz Cazin, von Ballmoos, Walser, Wilhelm, Zindel

Resposta da la regenza

La Lescha d'energia dal chantun Grischun (LEG; DG 820.200) cuntegna dapi l'onn 2011 – tar las prescripziuns da construcziun – in scumond d'installar novs stgaudaments electrics da resistenza fixs (art. 10 LEG). Igl è incontestà, che stgaudaments electrics èn fitg ineffizients areguard l'energia e ch'els han in grond potenzial da spargn. En il rom da la consultaziun tar la revisiun da la LEG ch'è entrada en vigur il schaner 2021, aveva la Regenza proponì in'obligaziun da sanaziun per stgaudaments electrics cun in termin transitoric da 15 onns. Questa proposta ha chattà pauc sustegn tar las participantas ed ils participants da la consultaziun. Perquai ha la Regenza renunzià d'inserir la proposta en la missiva al Cussegl grond. En il rom da la predeliberaziun en la Cumissiun per ambient, traffic ed energia (CATE) ha ina minoritad puspè integrà questa proposta che correspunda al Model da prescripziuns energeticas dals chantuns (MoPEC 2014). A chaschun da la debatta dals 20 da favrer 2020 ha il Cussegl grond refusà questa proposta cun 70 vuschs affirmativas e cun 23 vuschs negativas e 0 abstenziuns (cf. PCG sessiun da favrer 2020, p. 690).

Sch'i vegnan remplazzads stgaudaments electrics, ston ins differenziar tranter sistems centrals e sistems decentrals. La Regenza è persvadida, ch'ils stgaudaments electrics centrals vegnan remplazzads ils proxims onns, quai pervia dals pretschs d'electricitad pli auts e pervia da las contribuziuns da promoziun generusas ed er perquai che quest remplazzament sa lascha realisar – en la pli gronda part dals cas – en moda economica e simpla areguard la construcziun. Remplazzar stgaudaments electrics decentrals percunter pretenda ina relativamain gronda intervenziun en ils edifizis, perquai ch'i sto vegnir installà supplementarmain in sistem da distribuziun da chalur sur l'aua (radiaturs, stgaudament da palantschieu). Quai ha per consequenza, che las abitaziuns na pon betg vegnir duvradas durant la sanaziun. Il remplazzament dals sistems decentrals vegn perquai fatg il pli savens pir, cura ch'il remplazzament sa lascha cumbinar cun autras lavurs da sanaziun che ston vegnir fatgas, sco sanaziuns da bogns u da cuschinas ubain renovaziuns totalas. Per resguardar quest fatg na vegnan promovids generusamain betg mo ils produciders da chalur, mabain er il sistem da distribuziun da chalur necessari, sch'i vegnan remplazzads stgaudaments electrics decentrals (art. 20 LEG ed art. 46 da l'Ordinaziun d'energia dal chantun Grischun [OEG; DG 820.210]). Supplementarmain vegnan questas contribuziuns dublegiadas pervia dal Plan d'acziun chantunal Green Deal (AGD). Questa promoziun fa effect: L'onn 2022 èn vegnidas concedidas contribuziuns da promoziun per remplazzar 120 stgaudaments electrics decentrals e 37 per remplazzar stgaudaments electrics centrals.

L'Uffizi d'energia e da traffic infurmescha cuntinuadamain davart ils programs da promoziun a chaschun da sias occurrenzas, sco p.ex. «L'avegnir da Vossa immobiglia cumenza ussa» (art. 32 LEG). Plinavant èn gia enconuschents dapi plirs onns ils programs da promoziun da las proprietarias e dals proprietaris da chasas sco er da las firmas d'installaziun. Ultra dal program da promoziun chantunal exista in program dad energieschweiz (www.makeheatsimple.ch), per il qual la Confederaziun ed il chantun fan reclama dapi plirs onns. Cun agid d'in telecumond per la producziun da chalur pon ins spargnar fin 60 pertschient energia. Cunquai che blers stgaudaments electrics en il chantun Grischun èn installads en abitaziuns da vacanzas, exista in grond potenzial en quest reguard.

La pli gronda part dals impuls che vegnan pretendids en l'incumbensa, sco contribuziuns da promoziun, sensibilisaziun ed applicaziuns per spargnar electricitad, è gia avant maun. En il nov MoPEC 2025 vegn danovamain ad esser cuntegnì il modul stgaudaments electrics. Quel prevesa in'obligaziun da sanaziun.

Sa basond sin questas explicaziuns propona la Regenza al Cussegl grond da midar questa incumbensa sco suonda:

En il rom da la proxima revisiun parziala da la Lescha d'energia dal chantun Grischun (LEG; DG 820.200) vegn la Regenza incumbensada da suttametter il modul concernent ils stgaudaments electrics, ch'è cuntegnì en il futur Model da prescripziuns energeticas da la Conferenza dals directurs chantunals d'energia (MoPEC 2025), a la consultaziun.

1. da mars 2023