Navigation

Inhaltsbereich

Sessiun: 15.06.2023

Projects da construcziun da tut gener èn adina pli savens confruntads cun lungas proceduras pervia da protestas e recurs. Uschia pon projects da construcziun privats e publics impurtants, per exempel per construir avunda emprimas abitaziuns u per producir energia regenerabla e.u.v., vegnir retardads per part per plirs onns e/u daventar considerablamain pli chars. Las proceduras da meds legals duran savens ditg. Il motiv per far protesta e recurs è perquai adina pli savens quel da retardar in project. Vischinas e vischins prendan ils meds legals er per survegnir ina indemnisaziun finanziala. L'intent giuridic sco tal da la procedura vegn uschia sutminà ed investiziuns impurtantas en ils secturs da construcziun, da traffic, d'ambient e d'energia vegnan bloccadas.

Ord vista dal stadi da dretg renconuscha la CATE la necessitad da laschar giuditgar las decisiuns da la planisaziun dal territori e las decisiuns da construcziun tras ina dretgira. Betg sco ultim per impedir l'arbitrariadad da las autoritads e per garantir che las leschas vertentas vegnian observadas. Considerond ina planisaziun dal territori efficazia ed il svilup da l'economia publica èsi però da gronda impurtanza, che las proceduras correspundentas gidian a sclerir uschè svelt sco pussaivel la situaziun giuridica.

Per quests motivs è la CATE da l'avis ch'i saja central da reducir cleramain la durada da las proceduras da meds legals. Mesiras processualas sco l'introducziun (sche anc betg avant maun), la reducziun da la durada (sch'i na valan betg anc termins minimals) u l'intensificaziun da l'effect dals termins per las partidas, per las autoritads e per las dretgiras, la limitaziun da la correspundenza, il relasch da prescripziuns restrictivas per actas giuridicas, l'acceleraziun da las proceduras en cas clers, ma er mesiras organisatoricas a las dretgiras, sco p.ex. l'introducziun d'ina dretgira speziala u l'augment da las resursas e.u.v., duain vegnir examinadas e realisadas.

La CATE è da l'avis, che proceduras cleramain pli curtas portian in grond niz per l'economia publica e che quest niz legitimeschia investiziuns necessarias en proceduras pli sveltas. Termins clers simplifitgassan ultra da quai la planisabladad er en cas da meds legals, perquai ch'i fiss previsibel, cura ch'ina decisiun fiss avant maun il pli tard.

Per ils motivs menziunads fa la CATE la suandanta pretensiun:

  1. La Regenza vegn incumbensada d'examinar e da realisar – consultond las dretgiras grischunas ed en il senn da las consideraziuns qua survart – mesiras per reducir cleramain la durada da las proceduras da meds legals e – sche necessari – da suttametter questas mesiras al Cussegl grond per la conclusiun.
  2. La Regenza preschenta las mesiras ch'il chantun Grischun po prender per s'engaschar sin plaun federal per in'acceleraziun da las proceduras da meds legals.

Claustra, ils 15 da zercladur 2023

Wilhelm, Jochum, Gort, Berther, Berweger, Danuser (Cazas), Della Cà, Kohler, Mazzetta, Preisig, Sax

Resposta da la regenza

Las proceduras da planisaziun e las proceduras per la permissiun da construcziun ston vegnir concepidas en ina moda che garantescha, che las prescripziuns giuridi­cas vegnian observadas. Perquai ch'i dat adina dapli normas, perquai ch'ils conflicts d'interess creschan e perquai ch'ils cas èn adina pli cumplexs, daventa questa in­cumbensa pli e pli pretensiusa. Tut quai chaschuna en spezial ina prolungaziun da las proceduras. Sin plaun chantunal vegni empruvà da far frunt a questa tendenza (p.ex. cun realisar l'incumbensa Crameri concernent la simplificaziun e l'acceleraziun da la procedura per la permissiun da construcziun, cun introducir la ePPC e la proce­dura d'annunzia). Talas mesiras ston adina respectar ils dretgs fundamentals e las ulteriuras prescripziuns dal dretg federal, quai che restrenscha la libertad d'agir dal legislatur chantunal e da las autoritads che mainan las proceduras.

Tar il punct 1: Las prescripziuns dal dretg federal na permettan da princip betg da scursanir la via dals meds legals sin plaun chantunal. Auter ch'en auters chantuns na datti en il chantun Grischun betg ina instanza che preceda la Dretgira administrativa, sco ina dretgira da recurs da construcziun (dretgira speziala) u ina direcziun chantu­nala da construcziun. Decisiuns tenor il dretg da construcziun e da planisaziun pon da princip vegnir contestadas directamain davant la Dretgira administrativa. Mo sche las vischnancas han ina via d'instanzas communala (cumissiun da construcziun -> suprastanza communala), n'è quai betg pussaivel. Sulettamain questa via da meds legals pudess pia vegnir abolida. Cunquai che mo paucas vischnancas enconuschan ina tala regulaziun, po la procedura però vegnir accelerada cun questa mesira mo en paucs cas. Pervia da las prescripziuns dal dretg federal na po la via da meds legals uschiglio betg vegnir scursanida pli fitg.

Anc pli pitschnas èn las libertads da regulaziun sin plaun chantunal areguard la cor­respundenza giuridica. Tenor la giurisdicziun etablida dal Tribunal federal han las partidas in dretg da replica absolut, q.v.d. in dretg da pudair prender posiziun tar mintga inoltraziun da la cuntrapartida, sch'ellas vulan (DTF 138 I 154). Quest dretg constituziunal na permetta naginas restricziuns da la correspundenza giuridica. Er per limitar la lunghezza da las actas giuridicas e per refusar dumondas da prolungar termins existan cunfins stretgs.

Percunter na datti quasi naginas prescripziuns dal dretg federal per ils termins dals meds legals e per ils termins da tractar quels. En tscherts cas pon regulaziuns dals termins accelerar ina procedura, ma ellas cuntegnan er privels considerabels. Uschia patescha tendenzialmain la qualitad da las inoltraziuns, sch'ils termins èn curts. Tras quai s'augmenta la lavur per l'autoritad che maina la procedura, quai che ha conse­quenzas negativas per la durada da la procedura (p.ex. perquai ch'ella sto dumandar suenter pli savens). Sch'i vegnan fixads termins da tractament, po quai avair la con­sequenza, ch'i pon vegnir fatgs mo pli scleriments superfizials e formuladas motiva­ziuns pauc detagliadas. Tras quai patescha la qualitad da las decisiuns, quai che augmenta la probabilitad da recurs e prolunghescha la finala las proceduras.

Plinavant accelereschan termins da tractament las proceduras mo, sch'i vegnan messas a disposiziun las resursas persunalas necessarias. Uschiglio chaschuna la priorisaziun da tschertas proceduras mo in spustament, cun l'effect che autras proce­duras duran pli ditg. En quest cas na sa mida la durada media da tut ils cas elavu­rads betg. L'acceleraziun da las proceduras che vegn giavischada po perquai la fina­la vegnir cuntanschida mo cun augmentar las resursas persunalas. Per in augment dal persunal è la Dretgira administrativa sa stentada l'ultima giada en la sessiun da zercladur 2023. Il Cussegl grond ha acceptà mo per part questa dumonda. En il pro­cess da budgetaziun po il Cussegl grond dentant anc adina augmentar las resursas persunalas da la Dretgira administrativa, cun metter a disposiziun meds finanzials supplementars p.ex. per stgaffir plazzas d'actuariat tar la Dretgira administrativa. Plinavant po il Cussegl grond stgaffir plazzas da derschadras e derschaders extra­ordinaris. Uschia po la dotaziun da la Dretgira administrativa vegnir auzada en la dimensiun necessaria.

Tar il punct 2: Co che las proceduras da meds legals tenor il dretg federal vegnan concepidas e co che las autoritads che s'occupan da questas proceduras, vegnan dotadas, decida la Confederaziun. Las pussaivladads dal chantun d'influenzar quai èn pia fitg limitadas.

Sa basond sin questas explicaziuns propona la Regenza al Cussegl grond da refusar questa incumbensa.

31 d'avust 2023