Navigation

Inhaltsbereich

Dumonda Felix concernent la planisaziun dal territori

Sessiun: 21.04.2022

En il Tages-Anzeiger dals 19 d'avrigl 2022 è cumparì sin pagina 15 in rapport davart ina nova regulaziun da zonas en il chantun Turitg. Questa regulaziun è per las vischnancas turitgaisas ina nova sfida areguard la planisaziun dal territori respectivamain areguard la planisaziun da zonas. La nova regulaziun da la pratica dal chantun Turitg metta giuridicamain en dumonda il mantegniment da parcellas da construcziun disponiblas en uschenumnads aclauns u abitads pitschens da vischnancas. La nova regulaziun duai correspunder al princip da la finamira da la planisaziun dal territori da la densificaziun interna. Motivada vegn ella cun l'argument ch'i na saja betg cunvegnent, ch'i dettia in svilup da construcziun essenzial en ils aclauns sco tals. En quest senn na duai betg pli dastgar vegnir construì sin parcellas da construcziun ch'èn actualmain anc disponiblas en ils aclauns pertutgads e questas parcellas duain correspundentamain valair sco «zonas betg surbajegiablas». Tenor il Cussegl federal sajan novs edifizis «inadmissibels» là.

Questa midada da la pratica ha la Direcziun da construcziun dal chantun Turitg relaschà sin basa d'ina instrucziun dal Cussegl federal en connex cun l'approvaziun dal Plan directiv chantunal repassà. Da questa midada da la pratica èn pertutgads var 130 dals circa 300 aclauns. La midada signifitga per las vischnancas correspundentas problems che n'èn actualmain anc betg calculabels.

Il plan directiv PDChant-A dal chantun Grischun respectivamain l'adattaziun dal concept dal territori e da l'abitadi è vegnì approvà dal Cussegl federal ils 10 d'avrigl 2019 cun resalvas. En il rapport d'examinaziun per l'approvaziun vegni renvià explicitamain al fatg, ch'ils cuntegns e las adattaziuns da la lescha da planisaziun e da construcziun na sajan però betg object da l'examinaziun e da l'approvaziun. Ils 15 da zercladur 2019 respectivamain ils 21 da december 2021 ha la Regenza deliberà adattaziuns dal Plan directiv chantunal en il sectur da l'abitadi (PDChant-A), quai sin basa da las incumbensas da la Confederaziun tenor l'approvaziun dals 10 d'avrigl 2019.

Perquai ch'il chantun Grischun dispona er d'in grond dumber d'aclauns respectivamain d'abitadis pitschens, fan las sutsegnadras ed ils sutsegnaders las suandantas dumondas a la Regenza:

  1. Quant enavant è il stadi da l'approvaziun tras il Cussegl federal areguard ils plans directivs PDChant-A en il sectur da la politica da l'organisaziun dal territori (chapitel 2) ed en il sectur da l'abitadi (chapitel 5) dal chantun Grischun?
  2. Datti en il chantun Grischun er tals «aclauns» en il senn dal Cussegl federal? Sche gea, quants «aclauns» èn quai e tge criteris vegnan resguardads per classifitgar ina tala gruppa da chasas sco «aclaun» en il senn dal Cussegl federal?
  3. Quant enavant pudess il Cussegl federal disponer ina tala midada da la pratica er en il chantun Grischun? Existan en il chantun Grischun – en cumparegliaziun cun il chantun Turitg – differenzas relevantas ch'impedeschan da medemamain stuair resguardar questa midada da la pratica ch'il Cussegl federal ha disponì en il chantun Turitg?

Cuira, ils 21 d'avrigl 2022

Felix, Crameri, Weber, Alig, Berweger, Brandenburger, Casutt-Derungs, Censi, Danuser, Dürler, Engler, Flütsch, Gort, Hardegger, Hitz-Rusch, Jochum, Kienz, Lamprecht, Loepfe, Mittner, Müller (Susch), Natter, Niggli (Samedan), Niggli-Mathis (Grüsch), Papa, Ruckstuhl, Thomann-Frank, Thür-Suter, Tomaschett-Berther (Trun), Ulber, Valär, Weidmann, Widmer-Spreiter (Cuira), Wieland, Bürgi-Büchel, Costa, Gujan-Dönier, Patzen

Resposta da la regenza

Tar la dumonda 1: En sia sesida dals 10 d'avrigl 2019 ha il Cussegl federal approvà l'adattaziun dal Plan directiv chantunal Abitadi (PDChant-A). Questa approvaziun cumpiglia en spezial la determinaziun dal territori d'abitadi existent, la quala è vegni­da fatga en il PDChant-A. Il dretg federal definescha la noziun «territori d'abitadi» sco il corpus existent da l'abitadi en il territori abità permanentamain plus il territori previs per il svilup futur. Tenor il PDChant-A n'èn las zonas da construcziun, che pon vegnir utilisads mo cun restricziuns e che sa chattan ordaifer il territori abità permanenta­main, betg ina part dal territori d'abitadi. Latiers tutgan en spezial abitadis pitschens en zonas da mantegniment. Las incumbensas cumplementaras, ch'il Cussegl federal ha formulà en il rom da sia approvaziun, na pertutgan ni il territori d'abitadi existent ni ils abitadis pitschens en las zonas da mantegniment. Ultra da quai ha la Confedera­ziun empermess d'approvar fin la fin da la stad 2022 las cumplettaziuns correspun­dentas dal PDChant-A ch'èn gia vegnidas fatgas.

Tar las dumondas 2 e 3: Per mantegnair abitadis pitschens existents ordaifer las zo­nas da construcziun pon vegnir designadas – tenor l'art. 33 da l'Ordinaziun davart la planisaziun dal territori (OPT; CS 700.1) – zonas spezialas sco per exempel aclauns u zonas da mantegniment, sch'il Plan directiv chantunal prevesa quai. Tenor la giu­risdicziun permanenta è la premissa per in abitadi pitschen en il senn da l'art. 33 OPT: ina gruppa d'edifizis dad almain tschintg fin diesch edifizis ch'eran oriundamain abitads, che han ina tscherta funcziun da basa per ils conturns e ch'èn separads localmain cleramain da l'abitadi principal (cf. sentenzia dal Tribunal federal 1C_62/2018 dals 12 da december 2018, consideraziun 6.1 cun ulteriuras infurmaziuns).

En il Grischun è l'instrument da la zona da mantegniment dapi decennis in model renconuschì per mantegnair abitadis pitschens da gronda valur istoric-culturala (abitadis da culm u d'acla). Diversas vischnancas han gia al cumenzament dals onns otganta da l'ultim tschientaner determinà zonas da mantegniment. Ils onns 1988/89 ha l'instrument survegnì ina basa giuridica. Tenor l'art. 31 da la Lescha davart la planisaziun dal territori per il chantun Grischun (LPTGR; DG 801.100) ston edifizis e stabiliments en las zonas da mantegniment vegnir mantegnids en lur caracter original ed en lur substanza. Edifizis novs n'èn qua betg admess. Dapi l'onn 1995 è la zona da mantegniment plinavant in element dal Plan directiv chantunal, inclusiv la menziun da las var 80 zonas da mantegniment (cf. PDChant-A, chap. 5.4.2), che la Confede­raziun ha approvà senza resalvas respectivas l'ultima giada ils 10 d'avrigl 2019. Pertutgant las zonas da mantegniment grischunas ston ins agiuntar, ch'ellas valevan fin la sentenzia dal Tribunal federal «Blackter Stafel» (1C_62/2018) sco zonas da construcziun cun utilisaziun restrenschida; ussa ston ellas dentant vegnir qualifitga­das sco zonas betg surbajegiablas.

La designaziun «aclaun» n'enconuscha il dretg da planisaziun grischun dal rest betg.

En il chantun Turitg eran percunter ina gronda part dals abitadis pitschens attribuids a la zona centrala u a la zona d'aclauns, en las qualas eran permess edifizis novs tenor il dretg chantunal. En il rom da l'approvaziun dal Plan directiv dal chantun Turitg ha la Confederaziun crititgà, che las zonas centralas sajan – en connex cun aclauns – zonas betg surbajegiablas, en las qualas edifizis novs n'èn betg admess. Perquai ha il chantun Turitg l'intenziun d'introducir zonas d'aclauns en il senn da l'art. 33 OPT. Quai ha per consequenza, ch'i n'è betg pli pussaivel da construir edifizis novs en tscherts abitadis pitschens dal chantun Turitg (cf. circulara da la Direcziun da construcziun da Turitg dals 18 da mars 2022, www.zh.ch > Planen & Bauen > Raumplanung > Nutzungspläne > Kleinsiedlungen). La situaziun da par-tenza en il Grischun ed en il chantun Turitg è perquai fundamentalmain in'autra: Entant ch'i n'è da vegl ennà betg admess da construir edifizis novs en las zonas da mantegniment grischunas, eri tenor il dretg chantunal da Turitg anc pussaivel da con­struir edifizis novs en las zonas centralas ed en las zonas d'aclauns vertentas. Pir cun la determinaziun da las novas zonas d'aclauns daventa quai inadmissibel. En vista a quests fatgs n'èsi betg da far quint cun ina midada da la pratica ordinada dal Cussegl federal.

7 da zercladur 2022