Cumpareglià cun il rest da la Svizra ha il chantun Grischun ina pratica moderada en quai che reguarda il relaschar e midar leschas ed ordinaziuns. El ha relativamain paucas regulaziuns, ed er areguard l'activitad regulatorica è el sut la media dals chantuns svizzers. Quai è resultà d'in studi scientific ch'è vegnì fatg per incumbensa dal chantun davart la legislaziun en il chantun Grischun. La regenza ha prendì enconuschientscha cun satisfacziun da quests resultats.

Motiv e finamiras dal studi
La critica envers il svilup da la legislaziun è fitg derasada e vegn accumpagnada da chavazzins sco "lavina da leschas" u "spessom legislativ". Il spezial da l'entira critica è ch'ella sa basa cunzunt sin cas singuls e sin experientschas singulas. Datas vastas e fundadas, che permettan indicaziuns fidadas davart il svilup da la legislaziun, mancavan fin oz. Quai valeva er per il chantun Grischun. Ad ina gruppa interdisciplinara d'experts sut la direcziun da prof. dr. Felix Uhlmann, manader dal center per scienza legislativa a l'universitad da Turitg, ha il chantun surdà l'incumbensa da far ina retschertga empirica davart la substanza dal dretg dal chantun Grischun e da far ina cumparegliaziun interchantunala. Las datas registradas permettan da far indicaziuns davart il dumber da regulaziuns (volumen) e davart l'activitad regulatorica (dinamica) da la legislaziun, ordinà tenor stgalims legislativs (constituziun, leschas, ordinaziuns) ed en cumparegliaziun cun tut ils auters chantuns. La retschertga cun caracter da piunier permetta d'analisar en reguard quantitativ la situaziun per il Grischun. Naginas indicaziuns na furnescha il studi davart la qualitad da la legislaziun.

Resultats dal studi
La retschertga mussa ch'il chantun Grischun ha ina pratica relativamain moderada en quai che reguarda las regulaziuns. Quai vala tant areguard il dumber da regulaziuns sco er areguard l'activitad regulatorica. Il Grischun tutga tar ils chantuns cun il pli pitschen dumber da regulaziuns en Svizra. Ils champs principals da l'activitad regulatorica chantunala pertutgan il dretg da scola, il dretg da sanadad e l'organisaziun statala. In factur d'influenza impurtant è en quest connex il dretg federal che sforza il chantun da relaschar legislaziuns executivas. Plinavant poi vegnir ditg che l'activitad regulatorica è s'augmentada ils ultims onns levamain sur la media. Quai dastgass esser ina consequenza da la revisiun totala da la constituziun chantunala ch'è entrada en vigur il 1. da schaner 2004. En pli constatescha il studi che la quota da l'activitad regulatorica da la legislativa sa reducescha tendenzialmain a favur da l'executiva. La quota da la legislativa è dentant anc adina relativamain auta. Sco facit general dals experts mussa l'analisa quantitativa che las regulaziuns èn tut en tut moderadas e che la relaziun tranter la legislativa e l'executiva è en general intacta.

Conclusiuns
La regenza ha prendì enconuschientscha cun satisfacziun dals resultats positivs dal studi per il Grischun. Quels laschan supponer ch'i n'existia almain nagin basegn general da deregulaziun tar il chantun. La regenza vesa quai sco conferma da cuntinuar en moda consequenta cun il curs vertent da "tegnair mesira" tar la legislaziun, saja quai en il champ da regulaziun autonom sco er en l'execuziun dal dretg federal. Cuntinuà duai er vegnir cun ils sforzs spezials dal chantun en il sectur da la legislaziun, sco per exempel las proceduras entaifer l'administraziun per garantir la qualitad, la scolaziun da collavuraturas e da collavuraturs da l'administraziun chantunala en dumondas legislativas u l'elavuraziun da meds auxiliars electronics e stampads.


Infurmaziuns:
- Walter Frizzoni, vicechancelier, chanzlia chantunala dal Grischun, tel. 081 257 22 22, e-mail: Walter.Frizzoni@staka.gr.ch  


Gremi: chanzlia chantunala
Funtauna: rg chanzlia chantunala