La revisiun da la constituziun abolescha tranter auter las fracziuns sco circuls electorals per las elecziuns da la suprastanza communala e pia la garanzia da las singulas fracziuns d'avair in sez en la suprastanza communala. La regenza ha examinà spezialmain, sche la revisiun da la constituziun cuntrafetschia a disposiziuns dal contract da fusiun. Quai n'è betg il cas.

Per il 1. da schaner 2009 han fusiunà las vischnancas da Fuldera, Lü, Müstair, Sta. Maria V.M., Tschierv e Valchava a la vischnanca da Val Müstair. Dal puntg da vista dal dretg d'organisaziun han ellas fixà en il contract da fusiun: "L'organisaziun da la vischnanca preschentada en la missiva da votaziun è formulada en la constituziun. Sur da quella decidan ils votants a l'urna avant che la fusiun giaja en vigur." La constituziun da la vischnanca da Val Müstair è vegnida acceptada da las votantas e dals votants a la votaziun a l'urna dals 28 da settember 2008. Correspundentamain a las explicaziuns en la missiva tar il contract da fusiun èsi vegnì accordà a las anteriuras vischnancas il dretg d'avair in sez en la suprastanza communala. Concretamain èn vegnids garantids a la fracziun da Müstair dus sezs ed a las ulteriuras fracziuns mintgamai in sez en la suprastanza communala, en moda ch'il sez da questas fracziuns pudeva vegnir occupà er d'ina votanta u d'in votant che abita ordaifer la fracziun.

Tras la revisiun parziala da la constituziun communala decidida cleramain a la radunanza communala dals 25 da november 2015 resp. a la votaziun a l'urna dals 28 da favrer 2016 duai valair da nov l'entira vischnanca sco circul electoral per l'elecziun da la suprastanza.

Ils cas Lumnezia e Val Müstair n'èn betg cumparegliabels
Entant che la reducziun da la suprastanza communala da Lumnezia da 9 a 5 commembers n'ha betg pudì vegnir approvada da la regenza il mument actual (cf. communicaziun a las medias dals 14 d'avrigl 2016), giuditgescha ella la revisiun da la constituziun da Val Müstair sco legala. La revisiun da la constituziun na cuntrafa betg al contract da fusiun. Igl è vegnì surlaschà al suveran da la vischnanca fusiunada da Val Müstair da reglar ils detagls da las incumbensas e da las cumpetenzas dals organs communals e betg – sco ch'igl è il cas en il contract da fusiun da Lumnezia – gia fixà en il contract da fusiun e pia cun ina lunga valaivladad. Il contract da fusiun è vegnì observà en Val Müstair, tras quai che la constituziun ha concedì ils dretgs descrits en la missiva a las fracziuns. L'adattaziun da questas disposiziuns è pli simpla e da princip pussaivla da tut temp. Igl è il medem suveran che decida davart questa adattaziun. Percunter è il contract da fusiun vegnì concludì da las anteriuras vischnancas che na pudessan betg pli far valair lur interess, sch'i sa tractass d'adattar il contract da fusiun.

En vista a las relaziuns concretas na sa tschenta en quest cas betg la dumonda, sche e suenter quant temp ch'i dastga vegnir divergià da la cunvegna contractuala. Il contract da fusiun da Val Müstair n'ha betg statuì ina tala protecziun da las minoritads en il contract da fusiun, mabain ha surlaschà la futura concepziun organisatorica a l'organ constitutiv da la nova vischnanca.


Infurmaziuns:
cussegliera guvernativa Barbara Janom Steiner, scheffa dal departament da finanzas e vischnancas, tel. 081 257 32 01, e-mail: Barbara.Janom@dfg.gr.ch


Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun