Navigation

Inhaltsbereich

Sessiun: 19.04.2016

Per persunas cun impediments existan numerusas barrieras en connex cun la furmaziun da l'opiniun politica e cun il diever dal dretg da votar e d'eleger.

 

Per bleras persunas cun in impediment dals senns u dal corp n'è ina votaziun secreta actualmain betg pussaivla.

 

Ina votaziun electronica senza barrieras u schablonas d'elecziun pudessan eliminar quest problem. Infurmaziuns senza barrieras davart las elecziuns e las votaziuns permettessan a persunas cun impediments da furmar lur opiniun en moda autonoma.

 

Basilea-Citad è l'emprim chantun svizzer che pussibilitescha a persunas cun impediments da votar sin via electronica.

 

L'extensiun dal e-voting sin persunas cun impediments correspunda plinavant a la strategia dal cussegl federal per introducir la votaziun electronica.

 

Las sutsegnadras ed ils sutsegnaders supplitgeschan damai la regenza da respunder las suandantas dumondas:

 

1. Cura vegn introducì il e-voting en noss chantun?

 

2. Èsi previs – en connex cun l'introducziun dal e-voting – da stgaffir mesiras per ch'er persunas cun impediments hajan la pussaivladad da sa participar ad elecziuns ed a votaziuns?

 

3. Sche gea, tgeninas mesiras èn quai?

 

4. Sche na, co argumentescha la regenza ina refusa da quest giavisch?

 

Cuira, ils 19 d'avrigl 2016

 

Gartmann-Albin, Bondolfi, Atanes, Baselgia-Brunner, Bucher-Brini, Burkhardt, Cahenzli-Philipp, Caluori, Casanova (Glion), Cavegn, Caviezel (Cuira), Della Vedova, Deplazes, Fasani, Felix (Haldenstein), Gunzinger, Hardegger, Jaag, Jeker, Joos, Koch (Tumein), Kunfermann, Kunz (Cuira), Kuoni, Lorez-Meuli, Mani-Heldstab, Niederer, Niggli-Mathis (Grüsch), Noi-Togni, Papa, Pedrini, Perl, Peyer, Pfenninger, Pult, Stiffler (Tavau Plaz), Tenchio, Thöny, Tomaschett-Berther (Trun), Vetsch (Pragg-Jenaz), von Ballmoos, Widmer-Spreiter, Wieland, Cao, Degiacomi, Sigron, Tuor

Resposta da la regenza

Il chantun Grischun ha fatg tests cun il e-voting da l'onn 2010 fin il zercladur 2015 en il rom dal consorzi Vote électronique. Suenter che la chanzlia federala n'ha betg concedì ils 12 d'avust 2015 la permissiun per il sistem dad e-voting dal consorzi per las elecziuns dal cussegl naziunal, ha il consorzi decidì da betg sviluppar vinavant ses sistem dad e-voting e da sa schliar. La regenza grischuna è dentant anc adina interessada d'introducir il e-voting sut cundiziuns acceptablas. Sco consequenza da quai prevesa il punct central da svilup "Digitalisaziun" dal program da la regenza 2017-2020 la mesira da lantschar novas cooperaziuns per pussibilitar il e-voting en l'entir chantun Grischun a tut las votantas ed a tut ils votants e sin tut ils plauns statals (missiva carnet nr. 12/2015-2016, p. 846). 

Tar la dumonda 1
Sco gia explitgà en l'ura da dumondas da la sessiun d'avrigl 2016 en il rom da las dumondas dal deputà Tino Schneider, è la regenza da l'avis ch'i duai l'emprim – en collavuraziun cun la chanzlia federala – vegnir prendì en mira da terminar la fasa d'emprova cun il e-voting che dura tut en tut passa 10 onns. Il e-voting duai definitivamain vegnir instituziunalisà sco terz chanal da votaziun cumplementar. D'ina purschida transitorica (che sa restrenscha p.ex. a las Svizras ed als Svizzers a l'exteriur u a las persunas cun impediments) vegni desistì. I duai vegnir acquistà in sistem che porscha il pli aut standard da segirezza da la verificabilitad universala e che stat a disposiziun a tut las votantas ed a tut ils votants sin tut ils plauns statals. La Posta ensemen cun il chantun Neuchâtel ed il chantun Genevra offreschan tals sistems. En il cas ideal sa preschenta l'urari uschia, ch'il cussegl grond po decider il zercladur 2017 davart las midadas da lescha ch'èn necessarias, e quai en enconuschientscha da las resursas e dals meds finanzials ch'i dovra per quest intent. L'acquisiziun concreta dal sistem dad e-voting duai succeder fin il cumenzament da l'onn 2018. Suenter ina curta fasa da pilot cun tschertas vischnancas vegn introducì il e-voting en moda cumplessiva il pli tard l'onn 2020.

Tar las dumondas 2–4
Persunas cun impediments èn ina gruppa en mira evidenta en la planisaziun da plattafurmas dad e-voting anteriuras e futuras. Gia fin ussa è il chantun Grischun s'engaschà per questa gruppa ed ha represchentà il sistem dal consorzi – ensemen cun represchentants d'auters chantuns – en ina sutgruppa da lavur "Sistems dad e-voting senza barrieras". La gruppa da lavur sa cumponiva da represchentants da las organisaziuns da persunas cun impediments, da l'uffizi federal per l'egualitad da persunas cun impediments (UFPI), da la chanzlia federala e da las plattafurmas dad e-voting. Igl è vegnì fixà ch'ils sistems dad e-voting stoppian ademplir las pretensiuns dal standard eCH 0059 (associaziun svizra per standards dal egovernment). Quest standard sa basa sin las directivas P028 (versiun 2.0) da la confederaziun per la concepziun da purschidas d'internet senza barrieras, e quellas sa drizzan da lur vart tenor las "web content accessibility guidelines" WCAG 2.0 dal "world wide web consortium" W3C ch'èn renconuschidas sin plaun internaziunal. La realisaziun da questas directivas permetta a tut las utilisadras ed a tut ils utilisaders d'acceder a la purschida d'internet, independentamain da lur restricziuns. In'enconuschientscha impurtanta da la gruppa da lavur è stada quella che soluziuns separadas per persunas cun impediments èn bain pussaivlas, ma che talas na duain dentant – er en il senn da las persunas cun impediments – betg vegnir prendidas en mira. En il center sto plitgunsch star l'independenza da tut ils umans. Tut las mesiras che vegnan prendidas duain servir – en il senn d'ina simplificaziun – a tut las utilisadras ed a tut ils utilisaders. Il e-voting – che funcziuna senza palpiri – vegn ad esser in pass zunt impurtant en questa direcziun.

L'art. 27g da l'ordinaziun federala davart ils dretgs politics (ODP; CS 161.11) prescriva ch'il process da la votaziun electronica stoppia vegnir concepì uschia, ch'i vegnan resguardads ils basegns da votantas e votants che na pon betg dar giu lur vusch en moda autonoma pervia d'in impediment. L'art. 2 da l'ordinaziun da la chanzlia federala davart la votaziun electronica (OVotE; CS 161.116) collia l'admissiun dal e-voting tranter auter cun la premissa ch'il sistem possia vegnir utilisà facilmain da las votantas e dals votants, e quai cun resguardar ils basegns particulars sche pussaivel da tut las votantas e tut ils votants. Tar la tscherna d'in nov sistem dad e-voting vegn il chantun Grischun a resguardar las mesiras ed ils standards ch'eran vegnids fixads en la sutgruppa da lavur "Sistems dad e-voting senza barrieras", uschia ch'il chantun Grischun vegn ad ademplir las prescripziuns dal dretg federal. In nov sistem dad e-voting per il chantun Grischun vegn a stuair ademplir autas pretensiuns areguard l'utilisabladad e l'accessibladad. Che tut las persunas possian sa participar en moda autonoma als dretgs politics, è ina finamira evidenta. En quest connex èsi impurtant ch'il nov sistem dad e-voting dal chantun Grischun possia vegnir utilisà facilmain da mintgin, ma saja a medem temp er segir.

 8 da zercladur 2016