Navigation

Inhaltsbereich

Incumbensa Michael (Donat) concernent la cumpetenza e l'egualitad da las furmas da la scolaziun en il sectur simpel da la pedagogia speziala

Sessiun: 07.12.2016

Situaziun da partenza: Il mars 2012 ha il cussegl grond concludì la revisiun totala da la lescha da scola. Tranter auter è vegnida integrada er la regulaziun pertutgant la pedagogia speziala. En quest connex garanteschan las instituziuns responsablas per la scola che la purschida da la pedagogia speziala saja avant maun en il sectur simpel, il chantun garantescha che quella saja avant maun en il sectur pretensius. La nova lescha da scola oblighescha ils purtaders da scola tenor l'art. 46 da la lescha da scola da realisar questa purschida sco suonda:

Al. 1: Las mesiras simplas e las mesiras pretensiusas da la pedagogia speziala vegnan realisadas – en dependenza dal basegn – en furmas integrativas e separativas da la scolaziun e da la promoziun.
Al. 2: La realisaziun vegn fatga en moda integrativa, sche la scolaziun e la promoziun en la classa regulara ha avantatgs per la scolara u per il scolar che ha in basegn spezial da promoziun e sche quai è supportabel per la classa regulara.
Al. 3: Cas cuntrari vegnan las mesiras realisadas en moda parzialmain integrativa sco instrucziun da gruppa u sco instrucziun individuala ubain en moda separativa en partiziuns d'instituziuns da la scolaziun speziala u en famiglias.

L'art. 46 al. 2 e 3 da la lescha da scola è concepì uschia, che las instituziuns responsablas per la scola vegnan obligadas da porscher las mesiras da la pedagogia speziala en emprima lingia en moda integrativa. En la pratica vegn questa prescripziun er applitgada energicamain tras la cussegliaziun da l'uffizi per la scola populara ed il sport (USS). Il success da questa furma da scolaziun e da promoziun integrativa è dentant fitg contestà. Unitad ch'ella funcziunia exista mo, sche tut las circumstanzas – sco la collavuraziun da las persunas d'instrucziun, la grondezza da la classa, las partiziuns da pliras classas, il dumber dals uffants cun basegns spezials e.u.v. – èn accordadas optimalmain ina cun l'autra. I na po betg vegnir cumprovà, sche l'integraziun è pli persistenta che quella en la pratica vertenta, en il cas che l'instrucziun percurra positivamain per las scolaras ed ils scolars cun in basegn da promoziun spezial ed er per ils ulteriurs uffants da la classa regulara. L'unica enconuschientscha clera fin ussa sco consequenza da l'instrucziun da promoziun integrativa è l'explosiun dals custs tar la gronda part da las instituziuns responsablas per la scola.

En l'art. 46 da l'ordinaziun tar la lescha da scola vegn pretendida ultra da quai ina purschida da la pedagogia speziala preventiva: "Per garantir las mesiras simplas, en spezial la promoziun da la prevenziun, vegnan las instituziuns responsablas per la scola animadas d'engaschar en la classa ina persuna spezialisada per la pedagogia curativa per almain duas unitads d'instrucziun per emna per partiziun dal stgalim da scolina e dal stgalim primar."

Schebain ch'il pled "animadas" na signifitga betg in'obligaziun da porscher ina promoziun integrativa sco prevenziun (Pi P) per las instituziuns responsablas per la scola, pretenda l'inspecturat da scola er qua energicamain lecziuns da Pi P. Il proceder da l'inspecturat da scola vegn descrit en il Fegl scolastic grischun (avust 2016) da trais inspecturas da scola sco suonda: "Sch'ina scola na porscha betg las lecziuns da Pi P, vegn la direcziun da la scola envidada da consegnar ina posiziun en scrit che cuntegna ina motivaziun pedagogica. En cas nunmotivads vegn fatga in'annunzia da surveglianza a l'uffizi." Uschia èn la finala tut las instituziuns responsablas per la scola obligadas da porscher lecziuns da Pi P, e quai independentamain dal basegn. La purschida en l'entir chantun da lecziuns da Pi P è puspè in grond chaschunader da custs per bleras instituziuns responsablas per la scola.

Conclusiuns: En l'artitgel 48 al. 1 da la lescha da scola vegn correctamain attribuida la cumpetenza da prender mesiras da la pedagogia speziala en il sectur simpel a las instituziuns responsablas per la scola. Questa cumpetenza duai perquai er pudair vegnir realisada consequentamain e correspundentamain als basegns locals. Da quai profitan tut ils uffants, las persunas d'instrucziun e las instituziuns responsablas per la scola, grazia ad in diever pli sistematic dals meds finanzials avant maun.

Las sutsegnadras ed ils sutsegnaders incumbenseschan perquai la regenza:

1. D'adattar la lescha da scola en quel senn, che las mesiras da scolaziun e da promoziun da la pedagogia speziala fixadas en la lescha da scola sajan pussaivlas equivalentamain en moda integrativa, parzialmain integrativa e separativa. Per quest intent sto l'art. 46 alinea 1 da la lescha da scola vegnir formulà sco suonda: Las mesiras simplas e las mesiras pretensiusas da la pedagogia speziala vegnan realisadas en furmas integrativas, parzialmain integrativas e separativas da la scolaziun e da la promoziun. Ils alineas 2 e 3 ston vegnir stritgads senza cumpensaziun.

2. L'instrucziun da promoziun preventiva sto vegnir transferida en la cumpetenza da las instituziuns responsablas per la scola. Perquai sto l'artitgel 46 da l'ordinaziun tar la lescha da scola vegnir stritgà senza cumpensaziun.

Cuira, ils 7 da december 2016

Michael (Donat), Casanova-Maron (Domat), Cavegn, Alig, Bleiker, Buchli-Mannhart, Burkhardt, Caduff, Casty, Clalüna, Claus, Danuser, Dudli, Felix (Haldenstein), Felix (Scuol), Giacomelli, Grass, Hardegger, Heinz, Hug, Jeker, Jenny, Joos, Kasper, Koch (Tumein), Kollegger, Komminoth-Elmer, Kunfermann, Kunz (Cuira), Kuoni, Lamprecht, Mani-Heldstab, Mathis, Michael (Castasegna), Müller, Nay, Niggli (Samedan), Niggli-Mathis (Grüsch), Papa, Salis, Schutz, Stiffler (Tavau Plaz), Stiffler (Cuira), Thomann-Frank, Tomaschett (Breil), Toutsch, Troncana-Sauer, Vetsch (Claustra Vitg), Weber, Weidmann, Widmer-Spreiter, Wieland, Erhard, Pfister, Wellig

Resposta da la regenza

La regulaziun legala da la scolaziun speziala en il chantun Grischun è ina consequenza da las prescripziuns sin plaun federal. En l'art. 8 da la constituziun federala dals 18 d'avrigl 1999 da la confederaziun svizra (CS 101) vegn fixada explicitamain l'egualitad da tut ils umans davant la lescha. Ils uffants e giuvenils duain pudair "giudair ina scolaziun ed instrucziun sco er ina furmaziun supplementara tenor lur abilitads" (art. 41 al. 1 lit. f). La constituziun federala prescriva ultra da quai als chantuns "da procurar per ina scolaziun speziala suffizienta da tut ils uffants e giuvenils impedids, maximalmain fin al 20avel anniversari" (art. 62 al. 3). La lescha federala dals 13 da december 2002 davart l'eliminaziun dals dischavantatgs envers persunas cun impediments (lescha davart l'egualitad da persunas cun impediments, LImp; CS 151.3) oblighescha ils chantuns da procurar per ina scolaziun elementara adattada als basegns spezials dals uffants e giuvenils. Els duain promover "uschenavant che quai è pussaivel e che quai serva al bainstar da l'uffant u dal giuvenil impedì, l'integraziun d'uffants e da giuvenils impedids en la scola regulara, e quai cun furmas da scolaziun correspundentas" (art. 20 al. 2). A quai èsi vegnì fatg attent en la missiva tar la revisiun totala da la lescha davart las scolas popularas dal chantun Grischun (carnet nr. 6 / 2011 – 2012 ) sin la pagina 708. En il fratemp è entrada en vigur ils 15 da matg 2014 la cunvegna da la ONU dals 13 da december 2006 davart ils dretgs da persunas cun impediments (CS 0.109) er en Svizra. La cunvegna cuntegna cunzunt en l'art. 24 davart la furmaziun cleras decleraziuns pertutgant l'integraziun en scola: Ils stadis contractants ston garantir in "sistem da furmaziun integrativ sin tut ils nivels". Er il tribunal federal vegn en la DTF 138 I 162 a la conclusiun ch'igl exista da princip ina precedenza da la scolaziun speziala integrada envers la scolaziun speziala separada.

Sut quests aspects sto la regulaziun grischuna vertenta vegnir considerada sco confurma a las leschas federalas. La midada che vegn proponida cun l'incumbensa permettess da reintroducir las classas pitschnas e pussibilitass pia ina furma da scolaziun separativa. Quai cuntraschess al dretg surordinà. Ultra da quai pon ins partir dal fatg, che mo instituziuns pli grondas responsablas per la scola pudessan stgaffir ina purschida correspundenta, perquai che per pudair manar ina classa pitschna dovri in tschert dumber da scolaras e scolars. Cun midar al stgalim superiur pudess quai puspè avair per consequenza che en tschertas instituziuns responsablas per la scola scolaras e scolars che frequentavan fin ussa la scola regulara en moda integrativa, midassan en ina classa pitschna separativa. Las experientschas dals onns passads han mussà che talas situaziuns na vegnan strusch chapidas, cunzunt da vart da las famiglias pertutgadas. L'art. 46 al. 2 vertent da la lescha davart las scolas popularas dal chantun Grischun dals 21 da mars 2012 (lescha da scola; DG 421.000) garantescha ultra da quai ch'ina scolaziun integrativa stoppia mo avair lieu, sche quai è d'avantatg per la scolara u il scolar cun in basegn spezial da promoziun e sche quai è supportabel per la classa regulara.

L'art. 46 da l'ordinaziun tar la lescha da scola dals 25 da settember 2012 (ordinaziun da scola; DG 421.010) descriva pli precis la realisaziun da la furma da scolaziun e da promoziun integrativa en il sectur simpel. Las instituziuns responsablas per la scola che ston garantir las mesiras da la pedagogia speziala en il sectur simpel vegnan animadas (e betg obligadas) da metter a disposiziun almain duas unitads d'instrucziun per emna per mintga partiziun dal stgalim da la scolina e dal stgalim primar exclusivamain sco scolaziun e promoziun integrativa en l'instrucziun cun l'entira partiziun che vegn dada d'ina persuna spezialisada per la pedagogia curativa. Uschia duai vegnir garantida en spezial la promoziun integrativa sco prevenziun. Cun quest proceder duessi esser pussaivel a la persuna spezialisada per la pedagogia curativa da prevegnir en l'instrucziun en la classa regulara al svilup d'in basegn spezial da promoziun u da reglar directamain ils basegns da promoziun che sa chattan en ina fasa iniziala d'uffants cun flaivlezzas parzialas da la prestaziun u cun talents spezials.

Da la promoziun integrativa sco prevenziun profita dentant er la classa sco unitad. Perquai pon ins far quint cun effects da sinergia tras l'instrucziun da la partiziun. Las persunas responsablas en las instituziuns responsablas per la scola enconuschan il meglier las relaziuns al lieu. Sin basa da facturs sco la grondezza da la classa, la cumposiziun da la classa e.u.v. pon ellas fixar per mintga classa la soluziun ch'è individualmain la gista. La promoziun integrativa sco prevenziun è pia gia oz chaussa da l'instituziun responsabla per la scola.

La regenza propona da betg acceptar questa incumbensa.

9 da mars 2017