Navigation

Inhaltsbereich

Sessiun: 14.06.2017

Pervia da la midada demografica en cumbinaziun cun ils progress medicinals vegn a s'augmentar il dumber d'umans cun basegns spezials che cuntanschan la vegliadetgna da senior. Quai cumpiglia umans che vivan gia dapi la naschientscha u dapi ina fasa tempriva da la vita cun in impediment corporal u spiertal, sco er umans cun malsognas psichicas. Medemamain s'augmenta il dumber d'umans cun malsognas transmissiblas, sco p.ex. AIDS, MRSA, u cun problems da dependenza, che cuntanschan la vegliadetgna da pensiun.

Sche questas persunas basegnan ussa ultra da quai tgira en la vegliadetgna, pon resultar novas sfidas per las instituziuns, tant areguard il persunal sco er areguard l'infrastructura.

Persunas attempadas che han las malsognas u las restricziuns menziunadas qua survart vegnan a duvrar instituziuns spezialas u ina tgira spezialisada en las chasas da tgira.

Las sutsegnadras ed ils sutsegnaders fan perquai las suandantas dumondas:

1. Co è garantì en il chantun Grischun il provediment qualitativ e quantitativ suffizient da persunas attempadas cun basegns spezials, sch'ellas dovran tgira en la vegliadetgna?

2. Co sa mussa la situaziun en connex cun umans pli vegls cun problems da dependenza che basegnan tgira?

3. Cun tge svilup fa la regenza quint en quests dus secturs ils proxims 10 fin 15 onns?

4. Èn las chasas da tgira preparadas cun infrastructura e persunal per la tgira d'umans cun malsognas transmissiblas? Tgi surpiglia ils custs, sch'i ston vegnir stgaffidas cundiziuns generalas spezialas?

Cuira, ils 14 da zercladur 2017

Cahenzli-Philipp, Lorez-Meuli, Holzinger-Loretz, Atanes, Baselgia-Brunner, Blumenthal, Bondolfi, Bucher-Brini, Caduff, Casanova (Glion), Casty, Caviezel (Cuira), Clalüna, Danuser, Darms-Landolt, Deplazes, Dosch, Florin-Caluori, Foffa, Gartmann-Albin, Geisseler Hans, Hardegger, Jaag, Jeker, Kollegger, Lamprecht, Locher Benguerel, Märchy-Caduff, Monigatti, Niederer, Noi-Togni, Perl, Peyer, Pfenninger, Pult, Thöny, Tomaschett-Berther (Trun), Widmer-Spreiter

Resposta da la regenza

Sco ch'igl è vegnì explitgà correctamain en la dumonda s'augmenta il dumber da persunas attempadas cun basegns spezials. La planisaziun da las chasas da tgira e la planisaziun da la purschida per persunas creschidas cun impediments ston garantir correspundentamain ch'ils umans cun in impediment fisic u psichic u cun auters basegns survegnian ina tgira ed assistenza che tegna quint da lur basegns, sch'els dovran tgira en la vegliadetgna.

La regenza respunda las dumondas sco suonda:

1. e 2. Il provediment qualitativamain e quantitativamain suffizient per persunas attempadas cun in impediment, cun malsognas psichicas u cun problems da dependenza che dovran tgira vegn garantì tras las chasas da persunas attempadas e da tgira e tras ils servetschs da spitex. Tenor l'ordinaziun tar la lescha da sanadad èn las chasas da persunas attempadas e da tgira obligadas da garantir la tgira psichiatrica da las abitantas e dals abitants. Ultra da quai ston ellas avair ina cunvegna cun ina psichiatra u in psichiater consiliar che fa en cas da basegn er discussiuns dals cas u supervisiun en ils teams da tgira. La pli gronda part da las persunas attempadas cun basegns spezials che dovra tgira survegn en las chasas da persunas attempadas e da tgira en il chantun ina tgira ed assistenza individuala accordada al basegn da tgira. En paucs cas cun in basegn da tgira fermamain spezialisà poi esser necessari da collocar la persuna en ina instituziun extrachantunala ch'è spezialisada en chaussa. Ils servetschs da spitex ston garantir l'assistenza psichiatrica da la clientella cun ina cunvegna correspundenta cun ils servetschs psichiatrics dal Grischun (SPGR), sch'i na stattan betg a disposiziun atgnas collavuraturas e collavuraturs cun ina scolaziun da tgira psichiatrica. Ultra da quai porschan 14 tgirunzas diplomadas e tgirunzs diplomads che lavuran independentamain l'assistenza psichiatrica per persunas cun malsognas psichicas u cun problems da dependenza.

Sche umans cun impediments vivan en ina instituziun sociala, po il basegn da tgira pli grond per regla vegnir cuvrì dals servetschs da spitex, uschia ch'els na ston betg ir a star en ina chasa da persunas attempadas e da tgira. Actualmain vivan 106 persunas attempadas cun impediments en instituziuns socialas dal chantun Grischun.

Ina prognosa fidada davart il svilup dal basegn ils proxims 10 fin 15 onns n'è betg pussaivla. Correspundentamain vegnan las planisaziuns actualisadas periodicamain.

3. La planisaziun da las chasas da tgira 2015 parta dal fatg ch'i na vegnan duvrads nagins letgs supplementars fin l'onn 2020 e ch'i dettia fin l'onn 2025 in pitschen basegn supplementar mo en paucas regiuns.

La planisaziun da la purschida ch'è vegnida fatga l'onn passà per ils onns 2016 fin 2019 per purschidas staziunaras, parzialmain staziunaras ed ambulantas per persunas creschidas cun impediments quinta cun in basegn supplementar da plazzas d'abitar protegidas ils proxims 4 onns. En spezial per persunas cun in basegn d'assistenza mesaun u grond sco er per persunas che dovran tgira intensiva – quai che po er esser il cas tar persunas cun impediments en la vegliadetgna – stoi vegnir fatg quint cun in augment da plazzas en il chantun Grischun.

4. Las chasas da persunas attempadas e da tgira han per gronda part ina infrastructura moderna ed actuala ed èn correspundentamain preparadas per la tgira da persunas cun malsognas transmissiblas. Il pli savens stattan a disposiziun chombras singulas che permettan da prender eventualas mesiras d'isolaziun per persunas cun bacterias MRSA u cun norovirus. En tut las instituziuns datti concepts d'igiena specifics e cumplessivs. La regenza è perquai da l'avis ch'i na saja betg necessari da stgaffir cundiziuns generalas spezialas supplementaras. Eventuals custs che resultan da mesiras per impedir la derasaziun da malsognas transmissiblas ston las chasas da persunas attempadas e da tgira surpigliar sezzas.

30 d'avust 2017