Navigation

Inhaltsbereich

Incumbensa Deplazes concernent rimnadas da material sintetic en il chantun Grischun

Sessiun: 05.12.2017

Il chantun Grischun dispona d'ina buna rait da centers da rimnada per vaider, metal, ruments verds, vestgadira veglia e.u.v. Uschia pon quests materials lura vegnir reutilisads. Quai che funcziuna tar quests materials, funcziuna er tar ruments da plastic, sco quai che las rimnadas da material sintetic, introducidas cun success en ils chantuns Turgovia e Son Gagl (ZAB), cumprovan. Gia 250 vischnancas da la Svizra tudestga han permess sistems da rimnada da material sintetic u introducì sezzas tals sistems – quai mussa che la populaziun è pronta da furnir ina contribuziun per schanegiar las resursas e per proteger il clima.

Oz importa la quota da rimnada da material sintetic mo 11 %, ed i sa tracta principalmain da buttiglias da PET e da PE che vegnan rimnadas dal commerzi. Tschientmillis tonnas da material sintetic ch'è da princip bain reciclabel (cuppas da PET, PE e PP) na vegnan betg remanadas oz a la circulaziun, mabain destruidas en stabiliments per arder ruments.

Studis actuals postuleschan d'augmentar cleramain la quota da recicladi, perquai ch'i sa laschan spargnar fin a 2,4 tonnas CO2 per mintga tonna material sintetic reciclà. Calculà per la Svizra sa reducescha uschia l'emissiun da CO2 per pliras tschientmilli tonnas. Cunzunt lura, sch'i vegn rimnà er material sintetic da l'agricultura (folias da silo) e dal mastergn. Da quai na profita betg mo il clima, mabain er ils stabiliments per arder ruments. Quels èn s'obligads da reducir lur emissiun da CO2, ed els pon cuntanscher las finamiras fixadas, sch'els permettan u promovan schizunt sezs il recicladi da material sintetic.

Il recicladi da materials reciclabels n'è betg mo in cumond da la protecziun da l'ambient e dal schanetg da las resursas, mabain è er raschunaivel ord vista da l'economia publica. Il recicladi da material sintetic stgaffescha plazzas da lavur e fa che nus essan pli independents d'imports da materias primas.

Sco tar tut ils sistems da recicladi èsi impurtant er tar il material sintetic, che tschertas pretensiuns da qualitad vegnian observadas. Impurtant èsi er che las rimnadas da material sintetic vegnian finanziadas tenor il princip dal chaschunader e ch'i na resultian nagins custs supplementars per las vischnancas.Quai gartegia il meglier, sch'ils satgs da rimnada vegnan distribuids tras uniuns d'interess, sco quai ch'i vegn fatg en il chantun Turgovia. Per ch'er l'agricultura ed il mastergn sa participeschian, dovri eventualmain impuls supplementars.

Igl è perquai chaussa dal chantun da definir, da coordinar e da realisar las mesiras adattadas per quest intent en collavuraziun cun las vischnancas.

La regenza vegn incumbensada d'introducir en tut il chantun ina rimnada da material sintetic per pudair reutilisar quest material en moda raschunaivla, empè d'al destruir en stabiliments per arder ruments.

Cuira, ils 5 da december 2017

Deplazes, Pfenninger, Alig, Atanes, Baselgia-Brunner, Brandenburger, Bucher-Brini, Cahenzli-Philipp, Caluori, Casutt-Derungs, Cavegn, Caviezel (Cuira), Danuser, Dermont, Dosch, Felix (Scuol), Foffa, Gunzinger, Hardegger, Hitz-Rusch, Holzinger-Loretz, Jaag, Joos, Kunfermann, Locher Benguerel, Mathis, Monigatti, Niederer, Noi-Togni, Perl, Peyer, Pult, Thöny, Tomaschett-Berther (Trun), Vetsch (Claustra Vitg), Weber, Antognini, Berther (Segnas)

Resposta da la regenza

L'incumbensa Deplazes pretenda d'introducir en tut il chantun ina rimnada da material sintetic per pudair reutilisar quest material en moda raschunaivla, empè d'al destruir en stabiliments per arder ruments (SAR).

Tenor l'art. 31b al. 1 da la lescha federala davart la protecziun da l'ambient dals 7 d'october 1983 (LPAmb; CS 814.01) ston ruments chasans vegnir dismess dals chantuns. En il chantun Grischun vegn questa incumbensa delegada a las vischnancas (art. 35–39 da la lescha introductiva tar la lescha federala davart la protecziun da l'ambient dals 2 da december 2001 [lescha chantunala davart la protecziun da l'ambient, LCPAmb; DG 820.100]). Ulteriurs ruments – pia da princip tut ils auters ruments resultants – ston vegnir dismess da la possessura u dal possessur (art. 31c LPAmb). Pertutgant la rimnada da material sintetic en tut il chantun èn las communitads pia responsablas mo areguard ils ruments chasans. Per realisar l'incumbensa fissi formalmain necessari da cumplettar la LCPAmb, per pudair incaricar las vischnancas da rimnar separadamain differentas fracziuns dals ruments chasans.

Per evaluar ils effects economics ed ecologics dals sistems existents da rimnar e da reutilisar material sintetic ha l'uffizi federal d'ambient (UFAM) laschà far in studi ensemen cun differents posts spezialisads chantunals, er dal Grischun. Pli maschadada che la rimnada da material sintetic è, e pli difficil e char ch'i daventa da zavrar e da raffinar quest material. Da rimnadas maschadadas na pon ins obtegnair oz strusch 50 % recicladis d'auta qualitad materiala. Il rest vegn utilisà termicamain, quai vul dir reciclà resp. ars en in SAR u en in'ovra da cement.

La situaziun dal recicladi da buttiglias da baiver da PET è in zic autra. Buttiglias da baiver da PET vegnan rimnadas pli u main tenor sort e pon vegnir recicladas per gronda part a products d'auta qualitad. La producziun dal PET primar contaminescha plinavant pli fitg l'ambient che auter material sintetic, ed ha ina valur termica pli bassa.

Pli bleras rimnadas separadas per material sintetic ch'i dat, e tant mendra che la qualitad da las fracziuns da rimnada daventa. Quai lamentan rimnaders da PET gia oz. Las investiziuns per sistems cun ina relaziun dals custs e dal niz d'in terz dal recicladi da buttiglias da baiver da PET n'èn betg giustifitgablas. En connex cun ina reutilisaziun resulta ina gronda part dals custs per la logistica da rimnada e per il transport dals ruments. En noss chantun, ch'è caracterisà da structuras d'abitadi decentralas, d'unitads pitschnas e da vias lungas, ha il commerzi en detagl avantatgs logistics considerabels envers las vischnancas. Tras ils transports sututilisads da buttiglias vidas enavos als centers da distribuziun pon vegnir realisadas soluziuns pli favuraivlas e pli ecologicas che sche las vischnancas ston organisar transports unilaterals chars ed endrizzar recipients da rimnada. Soluziuns communalas èn lura er fin 50 % pli charas che soluziuns da branscha. Ellas sa laschan sin il pli giustifitgar subsidiarmain a las soluziuns da branscha, na duain dentant betg daventar la regla.

Per resumar stoi vegnir constatà ch'ina rimnada da material sintetic en tut il chantun Grischun purtass – pervia dals gronds custs da la logistica da rimnada e da transport – in niz ecologic char e relativamain modest cun la tecnica da recicladi d'ozendi. Ina rimnada separada da buttiglias da baiver da PET tenor sort è percunter raschunaivla e duai vegnir mantegnida. Er la rimnada da buttiglias da material sintetic (per il solit PE bain reciclabel), che vegn purschida dal commerzi en detagl, duai vegnir sustegnida. Sa basond sin questas consideraziuns propona la regenza al cussegl grond da refusar questa incumbensa.

16 da favrer 2018