Navigation

Inhaltsbereich

Dumonda Stocker concernent il management da neofitas en il Grischun

Sessiun: 27.08.2021

Tge dimensiun che la derasaziun da spezias exoticas invasivas – uschenumnadas neofitas invasivas – ha cuntanschì, sa mussa en moda clera gist durant ils ultims dis. Per lung da vias e da binaris, sin terren frestg, en ierts privats, sin areals da firmas sco er sin prads e sin pastgiras flureschan tranter auter la rigera alva (erigeron annuus), spezias da saldagens (solidago spp.) u siringias da stad (buddleja davidii). Mintga planta producescha millis sems e derasa quels tras l'aria. Uschia emprova la planta da garantir sia existenza onns e decennis a la lunga.

La derasaziun svelta da questas plantas è mo in dals motivs, per il qual il cumbat efficazi cunter plantas exoticas invasivas sto esser consequent e permanent. Differentas neofitas fan er donns a la sanadad sco per exempel allergias (p.ex. ambrosia) u donns da la pel sumegliants ad arsas (p.ex. darsvenna giganta). En connex cun projects da construcziun sto plinavant il terren ch'è contaminà cun neofitas vegnir dismess en moda professiunala u reutilisà al medem lieu. Quai chaschuna medemamain lavur supplementara evitabla. La finala è er dumandada l'agricultura. Ella sto intensivar vinavant sias stentas per tegnair liber da neofitas il terren cultivà.

Il cumbat cunter spezias exoticas invasivas para dad esser quasi infinit. El na pretenda betg mo ina strategia clera ed efficazia, mabain er perseveranza e la cooperaziun da las varts pertutgadas, sco las proprietarias ed ils proprietaris da bains immobigliars – vul dir la Confederaziun, ils chantuns, las vischnancas, instituziuns da dretg public, interpresas e persunas privatas. En vista a la derasaziun cleramain visibla paran las mesiras actualas dad esser insuffizientas. Sin plaun federal datti perquai per il mument stentas da reglar da nov il cumbat efficazi en la lescha.

Tenor l'Ordinaziun davart l'utilisaziun d'organissems en l'ambient (OLEAmb) èn ils chantuns obligads da prender per mauns l'organisaziun e la coordinaziun dal cumbat cunter neofitas invasivas e da procurar per in management da neofitas efficazi. Per quest motiv As faschain nus las suandantas dumondas:

  1. Co giuditgescha la Regenza la situaziun actuala ed il potenzial da donns da neofitas invasivas en il Grischun?
  2. Tge fa il chantun per franar la derasaziun nuncontrollada da neofitas invasivas – sco per exempel la rigera alva u spezias da saldagens?
  3. Co sa preschenta concretamain la strategia efficazia da la Regenza per cumbatter a vista mesauna cunter las neofitas (management da neofitas)?

Cuira, ils 27 d'avust 2021

Stocker, Hefti, Lamprecht, Atanes, Baselgia-Brunner, Brandenburger, Brunold, Buchli-Mannhart, Cahenzli-Philipp, Caluori, Cantieni, Caviezel (Cuira), Censi, Crameri, Degiacomi, Della Cà, Deplazes (Rabius), Dürler, Favre Accola, Florin-Caluori, Geisseler, Gort, Hitz-Rusch, Horrer, Hug, Kasper, Kienz, Kunfermann, Loepfe, Märchy-Caduff, Michael (Donat), Müller (Favugn), Natter, Niggli-Mathis (Grüsch), Papa, Paterlini, Preisig, Ruckstuhl, Salis, Schutz, Schwärzel, Tanner, Thomann-Frank, Ulber, von Ballmoos, Widmer-Spreiter (Cuira), Wieland, Adank-Arioli, Büsser, Costa

Resposta da la regenza

Las neofitas èn plantas exoticas ch'èn vegnidas importadas cun intenziun u senza vulair dals umans sur il commerzi globalisà e pervia da la mobilitad internaziunala creschenta or d'auters continents en il Grischun dapi il cumenzament dal temp mo­dern (ca. 1500 s. C.). Sche questas spezias sa derasan fermamain e sch'ellas peri­cliteschan tras quai ils sistems ecologics ed ils spazis da viver indigens sco er las spezias indigenas, vegnan ellas numnadas invasivas. Almain 800 da las var 12 000 spezias exoticas en l'Europa creschan en Svizra. Da quellas valan 107 sco invasivas (stadi da l'onn 2019) – la tendenza mussa vers ensi. 58 da questas spezias èn vegni­das cumprovadas er en il chantun Grischun. Spezias exoticas invasivas pon esser plantas, animals u bulieus.

Tar la dumonda 1: La ristga, pia il potenzial da donns en cumbinaziun cun la proba­bilitad ch'in eveniment capitia, che po resultar pervia d'organissems exotics invasivs, mussa differenzas regiunalas resp. localas en il Grischun. Quant fitg ch'ina regiun resp. ch'in lieu è pertutgà dependa d'ina vart da la preschientscha d'ina spezia e da sias caracteristicas negativas e da l'autra vart er da las furmas d'utilisaziun resp. da las pretensiuns al lieu. La gronda diversitad che caracterisescha il chantun Grischun, vegn reflectà er en la contaminaziun tras neofitas invasivas. La strategia chantunala da l'onn 2009 concernent neofitas invasivas en il Grischun tegna quint da quest fatg. Per l'agricultura daventan las neofitas pli e pli in problem, perquai ch'ellas sa derasan sin la surfatscha utilisada da l'agricultura (SUA). Ellas stgatschan là plantas da pavel e reduceschan uschia la qualitad dal pavel. Sin surfatschas che vegnan utilisadas intensivamain dastgass il problem esser tendenzialmain pli pitschen che sin surfa­tschas utilisadas extensivamain sco las surfatschas da promoziun da la biodiversitad e las surfatschas da cumpensaziun ecologica.

Tar la dumonda 2: Cun il conclus da la Regenza dals 31 da matg 2011 (prot. nr. 514/2011) è l'Uffizi per la natira e l'ambient (UNA) vegnì incumbensà d'installar ina rait da persunas da contact communalas per neofitas invasivas. Questas var 80 persunas da contact designadas da las vischnancas vegnan scoladas regular­main e survegnan las infurmaziuns las pli actualas davart quest tema en furma d'ina newsletter davart neobiotums. Adina dapli vischnancas han gia relaschà in concept communal davart las neofitas (incl. pachet da mesiras) u èn fatschentadas cun l'elavuraziun d'in tal concept.

Ils posts da servetsch chantunals pertutgads (UNA, Uffizi d'agricultura e da geo­infurmaziun [UAG], Uffizi da guaud e privels da la natira [UGP], Uffizi da vischnancas [UV], Uffizi da chatscha e pestga [UCP], Uffizi da construcziun bassa [UCB], Uffizi da construcziun auta [UCA], Plantahof, Museum da la natira dal Grischun) sa participe­schan en la gruppa da lavur per neobiotums invasivs (AGIN GR). Il UNA sustegna individualmain ils posts da servetsch sco er las vischnancas tar la scolaziun da las collavuraturas e dals collavuraturs. Mintga post da servetsch chantunal pertutgà resguarda – en il rom da sia incumbensa e da sias resursas finanzialas e persunalas che stattan a disposiziun – la problematica en connex cun las neofitas.

Tenor l'Ordinaziun davart ils pajaments directs a l'agricultura (Ordinaziun davart ils pajaments directs, OPD; CS 910.13) è l'agricultura obligada da cumbatter cunter la derasaziun da plantas problematicas e pia er da neofitas. Surfatschas, nua ch'in dumber smesirà da plantas problematicas crescha, stuessan vegnir exclusas da las SUA. Ensemen cun il UNA ha il UAG reglà il proceder per cumbatter cunter plantas problematicas. A manaschis agriculs ch'èn pertutgads fermamain vegn concedì in termin specific tenor spezia per cumbatter cunter l'infestiun smesirada.

Tar la dumonda 3: Tenor il conclus da la Regenza dals 9 da matg 2000 (prot. nr. 798/2000) è il UNA responsabel per la coordinaziun generala e per l'execuziun da l'Ordinaziun davart l'utilisaziun d'organissems en l'ambient (Ordinaziun davart la libra emissiun en l'ambient, OLEAmb; CS 814.911). L'onn 2009 ha il UNA adattà en col­la­vuraziun cun il UGP la strategia concernent neofitas invasivas a la OLEAmb ch'era vegnida revedida l'onn 2008. Ella cumpiglia en general ils suandants puncts:

  • impedir l'emissiun (spezias scumandadas tenor l'agiunta 2 OLEAmb ed en general cun sensibilisar);
  • monitoring ed analisa dal svilup (retschertga ed evaluaziun da datas);
  • impedir l'ulteriura derasaziun en general ed en spezial da spezias che pericliteschan la sanadad (p.ex. ambrosia) cun p.ex. dischlocar u depositar material da stgavament engrevgià biologicamain;
  • impedir l'ulteriura derasaziun en territoris sensibels (p.ex. cumbat tras persunas che prestan servetsch civil en biotops d'impurtanza naziunala).

En ils rapports annuals davart il tema plantas exoticas invasivas en il Grischun ha lieu ultra d'ina retrospectiva e d'ina analisa dal svilup er in process iterativ per validar e per adattar questa strategia.

Ord vista da la Regenza stoi vegnir spetgà cun ina revisiun da la strategia concer­nent neofitas invasivas en il Grischun, fin che la revisiun parziala da la Lescha federala davart la protecziun da l'ambient (LPAmb; CS 814.01) è terminada.

22 d'october 2021