Navigation

Inhaltsbereich

Incumbensa da la fracziun da la PLD concernent la planisaziun dal territori (emprim sutsegnader Jochum)

Sessiun: 08.12.2021

Durant questa legislatura ha il parlament deliberà la nova Lescha davart la planisaziun dal territori. Ussa ston las vischnancas adattar lur plans dal territori a la nova legislaziun ubain schizunt als reveder totalmain.

La basa per la revisiun dals plans è per l'ina dada da la legislaziun e per l'autra definida tras il svilup demografic prognostitgà. Il terren che stat a disposiziun è limità e fitg blers facturs influenzeschan sia utilisabladad. La protecziun da la natira, il guaud, il territori agrar, las surfatschas cun culturas alternantas, ils privels, il spazi d'auas, quai èn mo intgins dals facturs d'influenza che ston vegnir resguardads a chaschun da la revisiun da la planisaziun dal territori.

En quest connex na giogan deplorablamain facturs economics quasi nagina rolla pli.

Vischnancas che na creschan betg pli, ston dezonar. Vischnancas che creschan, dastgan enzonar terren da construcziun. Las vischnancas elavuran lur planisaziun cun il svilup demografic prognostitgà tenor il Fegl cun las datas communalas, stadi dal mars 2018 (basa da datas: 2016). Sco ch'i po vegnir constatà pliras giadas cun elavurar ils plans directivs regiunals Abitadi, vegn duvrada per quest intent ina nova basa da datas, stadi dal 2019, che permetta ina creschientscha anc pli pitschna. Questa basa renda la situaziun anc pli difficila, sche betg schizunt privlusa, particularmain per las vischnancas che ston dezonar. Il terren da construcziun daventa pli stgars ed uschia pli char.

Gia oz constatain nus ch'i dat en bleras vischnancas gronds problems d'avair avunda abitaziuns favuraivlas per l'atgna populaziun u avunda spazi d'abitar per stagiunarias e stagiunaris. Tenor l'Uffizi federal da statistica importava la part da las abitaziuns vidas – en cumparegliaziun cun l'entir dumber d'abitaziuns – en las regiuns Alvra, Partenz/Tavau, Engiadina Bassa e Malögia tranter 0,41 pertschient ed 1,05 pertschient l'onn 2021. En cas da dumbers d'abitaziuns vidas da main che 2 pertschient discurran ins da mancanza d'abitaziuns. Senza abitaziuns che stattan a disposiziun e ch'èn pajablas, n'è ina creschientscha da la populaziun betg pussaivla. Er en connex cun la mancanza da persunas spezialisadas è la mancanza d'abitaziuns in ulteriur obstachel per pudair engaschar novas forzas da lavur en las regiuns perifericas.

Nossas interpresas da commerzi e da mastergn, quasi exclusivamain interpresas pitschnas e mesaunas, vulan sa sviluppar vinavant e meglierar lur process. Bleras giadas è quai mo pussaivel cun construir in nov edifizi u cun engrondir edifizis existents. Sch'il terren da construcziun daventa memia stgars e memia char per nossas interpresas pitschnas d'industria e da mastergn, vegn quai a daventar in ulteriur obstachel.

La Regenza ha confermà pliras giadas ch'ella veglia in ulteriur svilup da las regiuns perifericas e ch'ella veglia s'engaschar per vischnancas fermas ed independentas.

Bunas premissas tar la planisaziun dal territori pon sustegnair in tal svilup; cundiziuns generalas memia restrictivas vegnan però a franar fermamain il svilup da nossas regiuns perifericas. Per consequenza vegn anc dapli glieud giuvna a bandunar questas regiuns che vegnan cun il temp a murir ora. La diversitad dal chantun vegn a diminuir e las vischnancas che creschan vegnan ad esser confruntadas cun problems structurals da creschientscha.

Qua tras incumbensescha la fracziun da la PLD la Regenza:

  1. La Regenza duai mussar, nua ch'igl existan – en il rom da la legislaziun surordinada – spazis libers en connex cun la planisaziun dal territori.
  2. La Regenza duai examinar, sche la legislaziun chantunala (inclusiv las ordinaziuns) resguarda quests spazis libers e, sche inditgà, preschentar propostas per midadas.
  3. La Regenza duai mussar, en cas ch'i ston vegnir observads differents interess ed en cas ch'i dat conflicts d'interess (p.ex. protecziun da la natira, protecziun dal guaud, spazi d'auas, zonas da privel, protecziun da la patria e.u.v.), co che tals conflicts pon vegnir schliads en l'interess da la vischnanca respectivamain co ch'i po vegnir garantì ch'ils interess da las vischnancas vegnian priorisads.

Cuira, ils 8 da december 2021

Jochum, Natter, Berweger, Censi, Claus, Engler, Flütsch, Hartmann-Conrad, Hitz-Rusch, Hohl, Holzinger-Loretz, Jenny, Kasper, Kienz, Kunz (Cuira), Loi, Marti, Michael (Castasegna), Mittner, Niggli (Samedan), Papa, Pfäffli, Rüegg, Schutz, Stiffler, Thomann-Frank, Thür-Suter, Waidacher, Weidmann, Wieland, Fetz

Resposta da la regenza

Tar ils puncts 1 e 2: La Regenza è critica envers in'evaluaziun d'eventuals spazis libers che n'èn betg vegnids identifitgads en il rom da la realisaziun da l'emprima etappa da la revisiun da la Lescha federala davart la planisaziun dal territori (LPT; CS 700), designada sco LPT1. Il motiv per quai è quel, che tras la LPT1 èn vegnidas augmentadas cleramain las pretensiuns a la planisaziun directiva ed a la planisaziun d'utilisaziun en il sectur da l'abitadi. Quai ha chaschunà ina restricziun considerabla da las libertads d'agir chantunalas e communalas. Entant che la planisaziun dal territori en il Grischun era caracterisada fin ussa tradiziunalmain d'ina gronda autonomia communala, ha la LPT1 purtà in spustament considerabel da las cumpetenzas vers il chantun e vers la Confederaziun Tant il basegn da zonas d'abitar, maschadadas e dal center sco er lur utilisaziun ston vegnir eruids tenor las prescripziuns federalas. En quest connex sto la calculaziun dal basegn sa mover entaifer il spectrum dals scenaris demografics da l'Uffizi federal da statistica. La pussaivladad da tscherner in da quests scenaris sco er la decisiun davart la repartiziun dal svilup demografic futur entaifer il chantun èn las libertads d'agir essenzialas che restan als chantuns. Per il sectur da la taxa da plivalur è la libertad da regulaziun restanta vegnida preschentada en la missiva "Revisiun parziala da la Lescha davart la planisaziun dal territori per il chantun Grischun" (carnet nr. 5/2018–2019, p. 397). La Regenza ha vulì exaurir quests spazis libers restants uschè bain sco pussaivel tant cun elavurar il Plan directiv Abitadi (PDChant-A) sco er cun preparar la revisiun parziala da la Lescha davart la planisaziun dal territori per il chantun Grischun (LPTGR; DG 801.100). Da l'impurtanza marcantamain creschenta dals plans directivs ha la Regenza plinavant tegnì quint en quel senn, ch'il Cussegl grond ha dapi l'onn 2019 la cumpetenza da fixar la Strategia chantunala da svilup dal territori (che cumpiglia tranter auter il scenari demografic) (art. 14 al. 1bis LPTGR). In'analisa, sco quai ch'ella vegn dumandada, stuess vegnir fatga en il rom d'ina expertisa externa. Per motivs d'implitgadadad stuess l'experta u l'expert esser domiciliada u domicilià ordaifer il chantun. Sut l'aspect da las consequenzas da la LPT1 descrittas qua survart, exprima la Regenza dentant il dubi, che quellas permettian da constatar senza auter er libertads d'agir pli pitschnas che quellas ch'ins aveva supponì fin ussa. Talas libertads d'agir diminuentas fissan lura constatadas en l'expertisa e fissan accessiblas publicamain. En vista a las grondas pretensiuns da la LPT per dimensiunar las zonas da construcziun ed en vista a la clera voluntad dal legislatur d'exzonar illimitadamain las zonas da construcziun surdimensiunadas, n'è p.ex. l'expertisa giuridica "Strategia da rezonament dal chantun Lucerna" dals 23 d'avust 2020 insumma betg vegnida giuditgada en la pratica vertenta sco "memia severa" (sco admonida dals critichers), mabain sco "fitg precauta e pragmatica" (cf. Expertisa, p. 5; da consultar sut: https://baurecht.lu.ch/rueckzonung). Plinavant stoi vegnir fatg endament – sco en la giurisdicziun gia communitgada avant la LPT1 – che zonas da construcziun determinadas en ina dimensiun memia gronda sajan illegalas e stoppian pia vegnir reducidas (cf. DTF 140 II 25 consideraziun 6 cun ulteriuras infurmaziuns).

Tar il punct 3: Cun la consideraziun dals interess appellescha il punct 3 bain a la metodica la pli impurtanta en la planisaziun dal territori. En l'art. 3 al. 1 da l'Ordinaziun davart la planisaziun dal territori (OPT; CS 700.1) vegnan prescrits detagliadamain ils pass ch'èn necessaris per quai: ils interess ch'èn vegnids eruids e giuditgads en il cas concret, ston vegnir resguardads il meglier pussaivel en la decisiun respectiva cun effect sin il territori. Questa moda da proceder excluda ina priorisaziun categorica d'interess communals. Per la consideraziun dals interess èn dal rest cumpetents ils purtaders da la planisaziun ch'èn mintgamai responsabels. En cas da planisaziuns localas èn quai las vischnancas. Per detagls vegni renvià al rapport "Consideraziun dals interess da la planisaziun dal territori" da la Conferenza svizra dals directurs da construcziun, da planisaziun e da protecziun da l'ambient (da consultar sut: www.bpuk.ch > Dokumentation). Uschia daventa il punct 3 da l'incumbensa obsolet.

Sa basond sin questas explicaziuns propona la Regenza al Cussegl grond da refusar questa incumbensa en tut ils puncts.

4 da mars 2022