Navigation

Inhaltsbereich

Dumonda Oesch concernent la diversitad en gremis directivs chantunals, en cumissiuns e tar represchentanzas chantunalas

Sessiun: 15.02.2023

La participaziun adequata d'omaduas schlattainas a tuttas incumbensas politicas, economicas e socialas è ina necessitad. Quai per motivs demografics, perquai ch'en il futur vegnan bler dapli persunas a sortir da la vita professiunala che succeder, ma er per motivs economics, perquai che teams maschadads cuntanschan megliers resultats. Quai è incontestà.

Finamiras quantitativas èn in med effizient per procurar per la diversitad giavischada. La Confederaziun ha realisà quai en il rom da la revisiun dal dretg d'aczias: A partir dal schaner 2021 vala en interpresas grondas quotadas a la bursa cun sedia en Svizra da nov ina valur directiva da 30 pertschient dunnas en il cussegl d'administraziun e da 20 pertschient dunnas en la direcziun. Tgi che n'observa betg las valurs directivas, sto declerar pertge.

Tant en l'Ordinaziun davart la realisaziun da la public corporate governance per il chantun Grischun sco er en l'Ordinaziun davart las collavuraturas ed ils collavuraturs en uffizi accessoric dal chantun Grischun ed autras normas giuridicas respectivas mancan valurs directivas per diversifitgar. L'experientscha mussa ch'i dovra ina basa pli lianta, sch'ins vul realisar ils princips da l'egualitad da las schlattainas sco er da la diversitad da las opiniuns en moda consequenta e credibla.

Ultra da garantir la diversitad ston ins er tschentar la dumonda davart l'independenza da las candidatas e dals candidats. Sch'i resultan dependenzas cun surpigliar mandats en cussegls d'administraziun en moda cumulada, considerain nus quai sco critic.

Nus vulessan ussa gugent savair da la Regenza, co che la situaziun en il chantun Grischun sa preschenta concernent l'occupaziun da gremis da direcziun e gremis spezialisads d'influenza chantunala. Concretamain supplitgain nus la Regenza da respunder las suandantas dumondas:

  1. Co statti cun la diversitad tar las direcziuns dals uffizis che ston vegnir occupadas da la Regenza e.u.v., tar las cumissiuns sco er tar las represchentanzas chantunalas? Nus supplitgain per infurmaziuns davart la repartiziun da las schlattainas, da la vegliadetgna, da la lingua e da l'appartegnientscha ad ina partida.
  2. Tge dimensiuns da diversitad resguarda la Regenza ultra da quai tar l'occupaziun da gremis?
  3. Ha la Regenza elegì ils ultims 3 onns en in cussegl d'administraziun u en in gremi directiv persunas ch'eran gia commembras en in auter cussegl d'administraziun u en in auter gremi directiv en il chantun Grischun?
  4. Co vesa la Regenza da princip la problematica da la cumulaziun d'uffizis?

Cuira, ils 15 da favrer 2023

Oesch, Perl, Brandenburger, Bardill, Baselgia, Bavier, Bergamin, Biert, Bischof, Bisculm Jörg, Bleuler-Jenny, Cahenzli-Philipp (Vaz Sut), Candrian, Casutt, Danuser (Cuira), Degiacomi, Della Cà, Dietrich, Dürler, Hoch, Hofmann, Kappeler, Kreiliger, Mazzetta, Metzger, Morf, Müller, Nicolay, Pajic, Preisig, Rageth, Rettich, Roffler, Rusch Nigg, Rutishauser, Saratz Cazin, Spagnolatti, Städler, von Ballmoos, Zaugg-Ettlin

Resposta da la regenza

Tar la dumonda 1: La suandanta tabella mussa la situaziun tar las represchentanzas chan­­tunalas (art. 8 al. 1 frasa 1 Ordinaziun davart la realisaziun da la public corpo­rate governance per il chantun Grischun [Ordinaziun davart la PCG; DG 710.400]) e tar las collavuraturas ed ils collavuraturs en uffizi accessoric (art. 3 al. 4 Lescha da­vart la relaziun da lavur da las collavuraturas e dals collavuraturs dal chantun Gri­schun [Lescha dal persunal, LP; DG 170.400]). Las manadras ed ils manaders dals posts da servetsch, lur substitutas e substituts sco er las secretarias generalas ed ils secretaris generals han da princip autras funcziuns. Sco collavuraturas e collavura­turs da l'administraziun chantunala vala per ellas ed els la Lescha dal persunal, tenor la quala il chantun resguarda l'egualitad da las schanzas en sia politica da persunal (art. 1). Ultra da quai è er applitgabel l'art. 6 da la Lescha da linguas dal chantun Gri­schun (LLing; DG 492.100) e per regla – sche las qualificaziuns èn las medemas – sto vegnir dada la preferenza a quellas candidatas e quels candidats che han enco­nuschientschas da duas u eventualmain da tut las trais linguas uffizialas. La tabella cumpiglia indicaziuns concernent la repartiziun da las schlattainas e da la vegliadetg­na. La lingua vegn eruida per part, l'appartegnientscha ad ina partida na vegn betg eruida.

Oeschrm

Tar la dumonda 2: Sch'i vegnan fatgas pretensiuns professiunalas per in mandat en in gremi, stattan quellas en il center per occupar la plazza. Tschertas enconuschien­tschas professiunalas (p.ex. dretg, finanzas, persunal, sectur spezialisà) u tschertas cumpetenzas (p.ex. experientscha da manar) èn regularmain necessarias. Per part ston las funcziuns u ils secturs spezialisads e d'interess esser represchentads en in tschert dumber. Da resguardar èsi er ch'il chantun na nominescha betgtut las persu­nas en tscherts gremis. Nua che quai è pussaivel, vegni fatg attenziun che particular­main las schlattainas, las gruppas da vegliadetgna, las linguas e las regiuns sajan re­preschentadas en moda adequata.

Tar la dumonda 3: Gea. Actualmain datti 8 represchentanzas chantunalas che defen­dan ils interess dal chantun en plirs gremis.

Tar la dumonda 4: Las represchentanzas chantunalas sco er las collavuraturas ed ils collavuraturs en uffizi accessoric adempleschan lur mandats per regla mo cun in pi­tschen pensum. Per els stoi perquai esser pussaivel d'exequir auters mandats par­zials. Uschiglio na chattassan ins gnanc avunda persunas qualifitgadas per ils sec­turs specifics. En tscherts gremis vegn plinavant incumbensada intenziunadamain la medema persuna per garantir ina represchentanza unitara dal chantun e per reducir la lavur da coordinaziun. Sut quest aspect sto adina vegnir examinà en il cas singul, sche conflicts d'interess èn avant maun. Las represchentanzas chantunalas èn obli­ga­­­das d'inditgar tals conflicts d'interess (art. 9 al. 3 Ordinaziun davart la PCG), tar collavuraturas e collavuraturs en uffizi accessoric ha la regulaziun da recusaziun in effect anticipà sin la tscherna (cf. art. 12 Ordinaziun davart las collavuraturas ed ils collavuraturs en uffizi accessoric dal chantun Grischun; DG 170.420). Sch'i n'exista nagin conflict d'interess, na s'oppona da princip nagut al fatg, che persunas occupan plirs mandats dal chantun.

Dapi il 1. da schaner 2023 prevesa l'art. 9a al. 2 da l'Ordinaziun davart la PCG ex­plicitamain, che per represchentanzas chantunalas vegn fatga ina procedura da se­lecziun averta e transparenta, particularmain ina publicaziun. Quai vegn a gidar a recrutar sin ina vasta basa persunas qualifitgadas e ad augmentar ulteriuramain la diversitad en ils gremis.

La Regenza renviescha dal rest a duas intervenziuns che sa cruschan cun questa dumonda: Il Cussegl grond ha midà ed acceptà l'Incumbensa Bondolfi concernent la consideraziun da las trais regiuns linguisticas en gruppas da lavur, en cumissiuns spe­­zialisadas ed en gremis da relevanza chantunala. L'incumbensa vegn realisada fin l'onn 2024 cun ina revisiun parziala da l'Ordinaziun da linguas. En la sessiun da zercladur 2022 ha il Cussegl grond percunter refusà, cun tractar l'Incumbensa da la fracziun da la PS concernent la quota da dunnas en gruppas da lavur, en cumissiuns spezialisadas ed en gremis da relevanza chantunala (emprim sutsegnader Horrer), ch'ina basa giuridica per la represchentanza obligatorica d'omaduas schlattainas ve­gnia stgaffida u ch'ina valur directiva vegnia definida persuenter (protocol dal Cus­segl grond 6/2021–2022, p. 1035, 1339 ss.). 

19 d'avrigl 2023