Navigation

Inhaltsbereich

Sessiun: 19.10.2022

En il sectur da sanadad e dals fatgs socials dal chantun Grischun vegnan applitgads differents sistems da salarisaziun tar la premissa da finanziaziun. Las instituziuns commembras da la Federaziun grischuna Chasas ed ospitals sco er da la Spitex applitgeschan dapi il 1. da schaner 2013 la valitaziun da la funcziun analitica ch'era vegnida elavurada da nov da ses temp e ch'è vegnida actualisada e tgirada sur onns. En quest sistem vegnan las funcziuns manaschialas registradas, valitadas e classifitgadas sco en il sistem da salarisaziun chantunal.

En il sectur da las instituziuns da la scola speziala na vegn quest sistem da salarisaziun dal chantun Grischun dentant betg renconuschì per la finanziaziun. Sco motiv èsi vegnì numnà pli baud, che las collavuraturas ed ils collavuraturs da questas instituziuns duessan avair il medem status sco las persunas emploiadas dal chantun. Quai na correspunda oz dentant betg pli a la realitad, perquai ch'il chantun dovra per sias persunas emploiadas il model dal spectrum da variaziun. Per las collavuraturas ed ils collavuraturs da las instituziuns da la scola speziala vala dentant, cun excepziun da las persunas d'instrucziun, anc adina il plan da classificaziun chantunal da l'onn 1995, respectivamain 2004. Dapi passa 20 onns n'è quel betg pli vegnì actualisà e tgirà. Plinavant na tegna quest plan da classificaziun betg quint da las funcziuns ch'èn vegnidas stgaffidas da nov.

Collavuraturas e collavuraturs cun la medema scolaziun e funcziun vegnan salarisads en moda differenta, tut tenor il sectur dals fatgs socials ed en cumparegliaziun cun l'administraziun chantunala. Quai frunta sin nunchapientscha. Ultra da quai han las instituziuns da la scola speziala uschia in cler dischavantatg, cura ch'i va per recrutar persunal spezialisà. En instituziuns cun purschidas tant per uffants e giuvenils sco er en il sectur da las persunas creschidas, resulta ina inegualitad da las pajas malonesta.

Las sutsegnadras ed ils sutsegnaders èn da l'opiniun, che quest tractament inegual che sa basa sin las «Disposiziuns davart la finanziaziun d'instituziuns da la scolaziun speziala dal chantun Grischun», stoppia vegnir curregì, per che las instituziuns da la scolaziun speziala hajan las medemas schanzas per recrutar persunal spezialisà e per che questas discriminaziuns da paja nungiustifitgadas vegnian eliminadas. Pervia da la mancanza da persunas spezialisadas er en questa branscha è quai urgentamain necessari.

Las sutsegnadras ed ils sutsegnaders incumbenseschan la Regenza d'adattar las «Disposiziuns davart la finanziaziun d'institu­ziuns da la scolaziun speziala dal chantun Grischun», uschia che l'inegualitad da paja vegnia curregida.

Cuira, ils 19 d'october 2022

Cahenzli-Philipp (Vaz Sut), Loepfe, Holzinger-Loretz, Atanes, Bardill, Baselgia, Beeli, Biert, Binkert, Bischof, Bisculm Jörg, Bleuler-Jenny, Collenberg, Danuser (Cazas), Derungs, Dietrich, Furger, Gansner, Gartmann-Albin, Gredig, Hoch, Kaiser, Kocher, Kohler, Kreiliger, Maissen, Mani, Mazzetta, Messmer-Blumer, Müller, Nicolay, Oesch, Perl, Preisig, Rageth, Rettich, Righetti, Rusch Nigg, Rutishauser, Said Bucher, Spagnolatti, Ulber, von Ballmoos, Walser, Widmer, Wilhelm, Zanetti (Sent)

Resposta da la regenza

En collavuraziun cun la Federaziun grischuna da spitex (FGRS) ha la Federaziun grischuna Chasas ed ospitals (FCO) fatg in'examinaziun ed ina nova valitaziun dal plan da classificaziun per sias commembras e ses commembers. Commembras èn er las instituziuns da la scolaziun speziala. Il motiv per questa examinaziun e nova valitaziun è stada la revisiun totala dal plan da classificaziun chantunal (PCL). Sco resultat han la FCO e la FGRS preschentà l'atun 2012 la «valitaziun analitica da las funcziuns (VAF)» ch'è vegnida realisada en las instituziuns commembras – cun ex­cepziun da las instituziuns da la scolaziun speziala – a partir dal 1. da schaner 2013. La dumonda che la FCO ha fatg en quest connex, numnadamain d'augmentar la summa dals salaris per 1,13 milliuns francs per realisar la VAF a partir dal 1. da schaner 2013 en las instituziuns da la scolaziun speziala, ha la Regenza refusà cun ses conclus dals 18 da settember 2012 (prot. nr. 903/2012). Ils motivs n'han betg pertutgà la VAF sezza, mabain ils effects finanzials da la realisaziun planisada. Tenor l'art. 43 al. 4 da la Lescha da finanzas dal chantun Grischun (Lescha da finanzas, LFC; DG 710.100) valan per las instituziuns che survegnan contribuziuns chantuna­las d'ina dimensiun considerabla, las qualas dependan da las expensas u dal deficit, criteris analogs areguard il svilup dals custs sco per l'administraziun chantunala. La revisiun totala dal plan da classificaziun da l'administraziun chantunala ha stuì vegnir realisada senza chaschunar custs supplementars sin basa da las classificaziuns ver­tentas e dals custs da persunal che resultan qua tras. Per la realisaziun n'èn vegnids dumandads nagins meds finanzials supplementars tar il Cussegl grond. Analogamain n'èsi ord vista da la Regenza betg stà pussaivel da dumandar il Cussegl grond per meds supplementars per realisar il nov PCL en las instituziuns da la scolaziun spe­ziala. Perquai che l'augment da la summa dals salaris per realisar la VAF è vegnì refusà, è la Regenza vegnida incumbensada tras l'incumbensa Casty da renconu­scher la VAF er per il sectur d'uffants e giuvenils. En sia resposta dals 9 d'avrigl 2013 (prot. nr. 286/2013) ha la Regenza proponì da betg acceptar l'incumbensa. En la ses­siun da zercladur 2013 ha il deputà Casty retratg l'incumbensa pervia da differentas dumondas avertas areguard la VAF. Sut l'aspect da las decisiuns decisivas ch'èn vegnidas prendidas ordavant, è vegnida refusada la dumonda da la FCO dals 11 da november 2014 concernent l'adattaziun da las classificaziuns da las funcziuns da pe­dagogas e pedagogs socials e da mainagruppas en instituziuns dal sectur d'uffants e giuvenils, quai tenor las directivas per la finanziaziun da las instituziuns da la scola­ziun speziala dal chantun Grischun dal Departament d'educaziun, cultura e protec­ziun da l'ambient (DECA) e cun la brev dals 5 da december 2014. Igl è evident che las inegualitads existentas tar tschertas funcziuns pon avair effects negativs particu­larmain, cura ch'i sa tracta d'occupar las plazzas. Pervia da la prescripziun areguard la realisaziun senza chaschunar custs supplementars sco er en consequenza dal svilup finanzial en il sectur da la scolaziun speziala, cun ils custs che s'augmentan cuntinuadamain e cun ils credits posteriurs resultants (per ils onns 2019 e 2020 en la dimensiun dad 1,798 milliuns francs e dad 1,975 milliuns francs), ha la Regenza, sche pussaivel, desistì fin qua da mesiras cun consequenzas finanzialas che sa re­petan mintga onn. Spezialmain la Cumissiun da gestiun dal Cussegl grond (CdG) ha pretendì dal DECA resp. da l'Uffizi per la scola populara ed il sport (USS) d'elavurar e da preschentar mesiras per reducir ils custs. L'incumbensa qua avant maun per eventualmain adattar la salarisaziun minimala da differentas categorias professiuna­las en il sectur da la scolaziun speziala, cuntrafa a questas stentas. Sa basond sin questas explicaziuns propona la Regenza al Cussegl grond da midar questa incum­bensa sco suonda:

En las directivas per la finanziaziun da las instituziuns da la scolaziun speziala dal chantun Grischun ston las classificaziuns existentas da las funcziuns vegnir exami­nadas ed adattadas en cas da grondas inegualitads da paja u vegnir cumplettadas en cas da basegn.

22 da december 2022