Navigation

Inhaltsbereich

Incumbensa Grass concernent il project da pilot «sajet da defensiun tar attatgas da luf sin animals da niz»

Sessiun: 19.10.2022

Il luf sa derasa nunfranadamain en il Grischun. Actualmain vivan 9 trieps da lufs confermads e tut en tut passa 100 lufs en il chantun Grischun e la populaziun vegn a sa dublegiar mintga dus fin trais onns. Ils possessurs d'animals impundan dapi onns sforzs finanzials, temporals e persunals enorms per proteger ils animals da niz. Malgrà las stentas enormas, s'augmentan ils dumbers annuals da stgarps. Quest onn èn uschia vegnids stgarpads fin mez settember 422 animals da niz tras lufs en il Grischun. Quai vul dir ch'ina alp da nursas mesauna è daventada l'unfrenda dal luf. Ma quai n'è betg anc tut, er animals pli gronds sco asens, lamas u schizunt duas vatgas-mamma creschidas èn vegnidas stgarpadas.

I na po betg esser, che las pastgiras e las alps vegnan protegidas cun tut quels sforzs finanzials e persunals enorms e ch'i na dat nagina pussaivladad d'intervegnir en cas d'ina attatga directa. I vala la paina da dar in sguard sur ils cunfins naziunals en Frantscha, in pajais ch'è medemamain commember da la Convenziun da Berna. En Frantscha vegn dapi onns applitgà en la pratica e realisà il concept dal «tir de défense» che la regenza franzosa ha concludì. Tras quest concept pon ils pasturs, ils possessurs d'animals, la surveglianza da chatscha ed ulteriuras forzas spezialisadas eliminar ils lufs en cas d'attatgas directas da luf. Per survegnir la permissiun da sajettar èn necessarias tschertas premissas.

Ils 27 da settember 2022 ha il chantun Vallais surdà al Cussegl grond in postulat, en il qual la Regenza vegn supplitgada da s'engaschar tar la Confederaziun a favur d'in project da pilot correspundent.

Las sutsegnadras ed ils sutsegnaders incumbenseschan la Regenza:

  1. Ensemen cun auters chantuns da muntogna coordinescha la Regenza il proceder concernent sajettadas dal luf analogamain a la Frantscha.
  2. A la Confederaziun sto vegnir inoltrà in project da pilot correspundent.

Cuira, ils 19 d'october 2022

Grass, Kocher, Righetti, Adank, Altmann, Bachmann, Beeli, Berweger, Bettinaglio, Binkert, Bleuler-Jenny, Brandenburger, Brunold, Butzerin, Candrian, Casutt, Collenberg, Cortesi, Crameri, Della Cà, Derungs, Dürler, Favre Accola, Föhn, Furger, Gansner, Gort, Hartmann, Hefti, Hohl, Holzinger-Loretz, Hug, Jochum, Kasper, Kienz, Koch, Kohler, Krättli, Lamprecht, Lehner, Loi, Luzio, Mani, Menghini-Inauen, Messmer-Blumer, Metzger, Michael (Donat), Mittner, Morf, Natter, Rauch, Roffler, Salis, Sax, Schneider, Schutz, Sgier, Spagnolatti, Stocker, Tomaschett, Weber, Widmer, Wieland, Zanetti (Sent)

Resposta da la regenza

La populaziun da lufs en Svizra crescha fermamain e vegn er vinavant a sa dub­legiar mintga dus fin trais onns. Ils manaschis d'alp dals chantuns da muntogna èn spezialmain pertutgads da quest svilup. La cultivaziun da la cultira e da las surfatschas d'alpegiada na dastga dentant betg vegnir messa en dumonda pervia da la preschientscha dal luf. Il return dal luf sto perquai vegnir concepì en tala mo­da e maniera, ch'ils interess d'utilisaziun e da protecziun vegnan accordads in cun l'auter. Questa coexistenza solida tranter umans, animals da niz ed il luf pretenda d'ina vart mesiras raschunaivlas en il sectur da la protecziun da las muntaneras, e da l'autra vart in management dal luf modern ed adattabel cun la pussaivladad da regular la populaziun da lufs en moda adequata.

Tar il punct 1: Sin basa da la situaziun explitgada en connex cun la preschien­tscha dal luf en il Grischun, pretenda l'incumbensa qua avant maun da coordinar cun auters chantuns da muntogna la dumonda, co proceder concernent il sajettar lufs analogamain a la Frantscha. Il concept dal «tir de défense» che vegn cità en l'incumbensa e che vegn pratitgà en Frantscha cuntrafaschess dentant a l'art. 12 al. 1 e 2 da la Lescha federala davart la chatscha e la protecziun dals mamifers e dals utschels selvadis (Lescha da chatscha, LChP; CS 922.0). Sin basa da l'art. 12 LChP prendan ils chantuns mesiras per evitar donns da selvaschina (al. 1) ed els pon da tut temp ordinar u permetter mesiras cunter singuls animals ch'èn protegids u permess per la chatscha, ils quals han chaschunà in donn con­siderabel (al. 2 frasa 1). Mo persunas che han il dretg d'exercitar la chatscha ed organs da surveglianza dastgan vegnir incumbensads da realisar questas mesi­ras (art. 12 al. 2 frasa 2 LChP). En il rom da la legislaziun actuala n'è in concept dal «tir de défense» – sco ch'el vegn pratitgà en Frantscha – consequentamain betg adattabel per la Svizra, perquai ch'igl è fixà cleramain, tgi ch'è autorisà da realisar las mesiras. Ina intervenziun per midar la legislaziun numnada sin plaun federal avess pia la finamira da puspè vulair reveder la revisiun da la Lescha fe­derala da chatscha, ch'è pir gist vegnida deliberada dal Parlament federal en la sessiun da december, ma che n'ha anc betg vigur legala. Quai n'ha actualmain betg grondas schanzas da vegnir acceptà.

Tar il punct 2: Er sco project da pilot correspundent na po il concept dal «tir de défense», che vegn pretendì en l'incumbensa qua avant maun, betg vegnir per­sequità vinavant. Projects da pilot ston numnadamain vegnir realisads en il rom da la legislaziun vertenta, e las basas giuridicas per in tal project da pilot mancan. Ils departaments specifics cumpetents dal chantun han proponì il matg 2022 mesiras da pilot en il sectur dal management dal luf a l'Uffizi federal d'ambient (UFAM). Ina mesira prevesa da scolar e d'autorisar tschertas persunas dal per­sunal d'alp e da las autoritads communalas per far acziuns da spaventar betg letalas cun meds adattads (petardas, patronas da detunaziun u chaussas sume­gliantas). Per realisar la mesira «Incaricar il persunal d'alp per acziuns betg leta­las da spaventar il luf» ston vegnir resguardadas las disposiziuns dal dretg d'ar­mas. L'Uffizi da chatscha e pestga (UCP) vegn ad elavurar ina glista respectiva da las mesiras concretas da spaventar. Suenter vegn il UFAM a discutar questa glista cun l'Uffizi federal da polizia fedpol. La Regenza ha l'intenziun da persequi­tar vinavant questa via ch'ella ha gia prendì cun il project dal management dal luf. Sco ulteriur pass prevesa la Regenza da preschentar a la Conferenza da las regenzas dals chantuns alpins (CRCA) la mesira «Incaricar il persunal d'alp per acziuns betg letalas da spaventar il luf», ch'è vegnida examinada dal UFAM.

Sa basond sin questas explicaziuns propona la Regenza al Cussegl grond da midar questa incumbensa sco suonda:

Il project da pilot ch'ils departaments cumpetents DIEM e DES han inoltrà il matg 2022 al UFAM per ina mesira dal management dal luf, tenor la quala il persunal d'alp tschernì duai dastgar vegnir scolà ed autorisà da far acziuns da spaventar betg letalas cun meds adattads (petardas, patronas da detunaziun u chaussas sumegliantas), sto vegnir persequità vinavant ed en cas d'ina realisaziun vegnir coordinà sur la CRCA cun ils ulteriurs chantuns da muntogna.

22 da december 2022