Cun la brev dals 6 da schaner 2023 han l'Uffizi per la natira e l'ambient (UNA) e l'Uffizi per il svilup dal territori (UST) infurmà las vischnancas grischunas che lur territori cumpiglia pastgiras sitgas e prads sitgs (PPS) d'impurtanza naziunala ch'èn inscrittas en l'Inventari naziunal dals biotops. L'Inventari PPS è vegnì actualisà dal Cussegl federal l'onn 2021. Sche projects sco p.ex. conducts u telefericas duain vegnir realisads sin objects PPS, resultan conflicts cun las disposiziuns da protecziun da l'Ordinaziun davart la protecziun da pastgiras e prads sitgs d'impurtanza naziunala (Ordinaziun davart ils prads sitgs, OPPS; CS 451.37). Tenor la OPPS pon projects che n'èn betg en l'interess naziunal vegnir realisads mo, sch'igl è avant maun in uschenumnà areal prioritar. Tenor la pratica dal UNA e dal UST vegnivan tals projects tractads fin ussa cun in simpel instrument che valitava l'intervenziun e la prestaziun da cumpensaziun. Pervia da la nova pratica giudiziala n'è quai betg pli permess. Quai ha per consequenza che la permissiun da projects sin objects PPS sa retardescha fermamain, sch'i n'èn betg vegnids determinads areals prioritars. En in'emprima fasa ston ils areals prioritars vegnir elavurads a maun da basas specificas e vegnir rectifitgads cun las persunas pertutgadas sco er cun l'Uffizi federal d'ambient (UFAM). En la segunda fasa vegnan ils areals prioritars determinads en la planisaziun d'utilisaziun. Il UNA ed il UST fineschan la brev menziunada cun la suandanta recumandaziun: «Per impedir che projects futurs vegnian retardads nunnecessariamain en Vossa vischnanca pervia da conflicts cun objects PPS d'impurtanza naziunala, As recumandain nus urgentamain d'examinar Voss basegn da realisar l'inventari PPS sur l'instrument da l'areal prioritar e da determinar preventivamain areals prioritars tenor la OPPS en la planisaziun d'utilisaziun communala.»
Las vischnancas èn pia confruntadas cun novas incumbensas e ston l'emprim tschertgar, chattar e determinar areals prioritars. Las proprietarias ed ils proprietaris dals bains immobigliars ston medemamain vegnir consultads e vegnir persvadids da quai. Lura sto tut vegnir transferì en la planisaziun locala da la vischnanca.
Las sutsegnadras ed ils sutsegnaders drizzan perquai las suandantas dumondas a la Regenza:
- È er la Regenza da l'avis che questa incumbensa saja ina gronda sfida per las vischnancas sco er per las proprietarias ed ils proprietaris dals bains immobigliars pertutgads?
- Tge custs e quanta lavur stima la Regenza per l'elavuraziun da las basas specificas e per la rectificaziun da talas ensemen cun las persunas pertutgadas (emprima fasa)?
- Vegnan las vischnancas indemnisadas per lur surpli da custs e da lavur, e vegnan las proprietarias ed ils proprietaris dals bains immobigliars indemnisads per eventualas restricziuns da la proprietad dal dretg public en consequenza da la determinaziun?
- Co pon ins – ord vista da la Regenza – impedir ch'i vegnia decidì senza resguardar l'opiniun da las proprietarias e dals proprietaris dals bains immobigliars?
- È la Regenza pronta da s'engaschar per ina revisiun parziala da la OPPS, per uschia evitar la determinaziun d'areals prioritars, ma er novs process da planisaziun nunnecessaris, ch'engrevgeschan supplementarmain la planisaziun locala da las vischnancas?
Cuira, ils 15 da favrer 2023
Crameri, Roffler, Loi, Altmann, Beeli, Berther, Berweger, Binkert, Brandenburger, Brunold, Butzerin, Casutt, Censi, Collenberg, Della Cà, Derungs, Donatsch, Dürler, Epp, Föhn, Furger, Gansner, Hartmann, Hohl, Holzinger-Loretz, Jochum, Kienz, Kohler, Laim, Lamprecht, Loepfe, Luzio, Maissen, Messmer-Blumer, Michael (Donat), Righetti, Saratz Cazin, Sax, Schutz, Sgier, Spagnolatti, Städler, Tanner, Thür-Suter, Tomaschett, Ulber, von Tscharner, Weber, Wieland