Il chantun Grischun ha fatg – en collavuraziun cun la regiun Engiadina Bassa/Val Müstair (EBVM) – cunvegnas d'enclegientscha cun ulteriuras interpresas da construcziun involvidas en las proceduras da la CUMCO. Cun pajar totalmain tranter 1,5 e 2 milliuns francs han differentas interpresas da construcziun engiadinaisas rectifitgà la situaziun tenor la legislaziun da surdada e tenor il dretg civil envers il chantun ed envers las vischnancas engiadinaisas. Per consequenza abolescha il chantun ina bloccada da surdada.

La Cumissiun federala da concurrenza (CUMCO) ha terminà l'onn passà tut en tut diesch investigaziuns concernent il sectur da construcziun en il chantun Grischun. En quest connex ha ella constatà e sancziunà differentas cuntravenziuns cunter il dretg da cartels tras interpresas da construcziun involvidas durant la perioda 2004 fin 2012. En il rom da l'elavuraziun giuridica da questas investigaziuns ha il chantun pudì negoziar la stad 2019 enclegientschas cun nov interpresas da construcziun da vias che han ina summa da gulivaziun da circa 6 milliuns francs per il chantun e per las vischnancas. En las enclegientschas èn las interpresas er s'obligadas – ultra da pajar ina summa d'enclegientscha – d'introducir in uschenumnà program da compliance tenor il dretg da cartels. Cun in program da compliance surpiglia ina interpresa sia responsabladad per in cumportament confurm a la lescha per sai e per sias collavuraturas e ses collavuraturs.

Las vischnancas acceptan enclegientschas cun interpresas da construcziun da vias

Cun las cunvegnas d'enclegientscha ch'il chantun ha concludì cun success la stad 2019 cun nov interpresas da construcziun da vias han tut las 82 vischnancas pertutgadas declerà d'esser d'accord. Per las vischnancas resulta da quai ina summa d'enclegientscha da totalmain 1,5 milliuns francs. Cun suttascriver la decleraziun adesiva renunzian las vischnancas sco er il chantun da far pass tenor la legislaziun da surdada e tenor il dretg civil cunter las nov interpresas.

Terminà ils discurs d'enclegientscha cun ils impressaris engiadinais

Suenter la conclusiun da las enclegientschas cun las nov interpresas da construcziun da vias ha la Regenza annunzià d'offrir discurs d'enclegientscha er a las autras interpresas involvidas en proceduras da la CUMCO, en spezial als impressaris engiadinais. En differentas investigaziuns durant la perioda dals onns 2004 fin 2012 aveva la CUMCO constatà cumportaments anticoncurrenzials tar questas interpresas e pronunzià en quest connex en l'investigaziun "Engiadina I" ina sancziun da totalmain var 7 milliuns francs. Cunter questa disposiziun da sancziun da la CUMCO ha ina part da las interpresas pertutgadas fatg recurs tar il Tribunal administrativ federal. Ils recurs èn actualmain anc pendents. Pervia da quai n'è la disposiziun da sancziun envers las interpresas recurrentas betg en vigur.

Las tractativas d'enclegientscha ch'èn silsuenter vegnidas cumenzadas cun las interpresas da construcziun engiadinaisas, tar las qualas èn – tenor il stadi da las enconuschientschas actualas – pertutgads er projects chantunals da las renfatschas d'avair violà il dretg da cartel, han pudì vegnir terminadas dacurt cun success. Da nov existan soluziuns consensualas er cun las suandantas interpresas (en successiun alfabetica): Bezzola Denoth, Foffa Conrad, Lazzarini, Scandella Bau, Zeblas Bau. Ultra dal pajament d'ina summa d'enclegientscha tranter totalmain 1,5 e 2 milliuns francs al chantun ed a las vischnancas èn questas interpresas s'obligadas – sco las interpresas da construcziun da vias – d'introducir in program da compliance. Il chantun vegn percunter a renunziar da far pass tenor la legislaziun da surdada e tenor il dretg civil cunter questas interpresas. Ultra da quai ha el abolì ina bloccada da surdada cunter ina da las interpresas pertutgadas ch'el aveva decretà l'onn 2018 en il rom da las investigaziuns da la CUMCO.

Integraziun da la regiun Engiadina Bassa/Val Müstair

Als discurs da tractativa cun ils impressaris engiadinais èn sa participads – per mantegnair ils interess da la regiun – er represchentants da la regiun Engiadina Bassa/Val Müstair (EBVM). La regiun respectivamain las singulas vischnancas han ussa la pussaivladad da sa participar a las enclegientschas. A chaschun d'ina sesida speziala ils 4 da mars 2020 ha la Conferenza da las presidentas e dals presidents da la regiun EBVM prendì enconuschientscha dals resultats da las enclegientschas e recumonda a las vischnancas respectivas d'acceptar las enclegientschas cun suttascriver ina decleraziun correspundenta. Ultra da l'introducziun d'in program da compliance tras las interpresas vegn effectuà cun in'eventuala decleraziun adesiva – sco tar il chantun – il pajament d'enclegientscha da las interpresas da construcziun engiadinaisas a las vischnancas engiadinaisas. Sco reacziun sin quai renunzian questas vischnancas da far pass tenor la legislaziun da surdada e tenor il dretg civil.

Ultra da quai ha la regiun EBVM pudì chattar in'enclegientscha cun la Koch SA Ramosch ch'è er stada involvida en las proceduras da la CUMCO. Da quest resultat da las tractativas ha la Conferenza da las presidentas e dals presidents da la regiun EBVM er prendì enconuschientscha en moda affirmativa.

Per las vischnancas engiadinaisas resulta da las enclegientschas tut en tut ina summa da var in mez milliun francs.

Procedura d'enclegientscha cun effect da signal

Grazia a las enclegientschas pon vegnir evitadas proceduras lungas e charas. Cun pajar tut en tut var 8 milliuns francs han las nov interpresas da construcziun da vias ed ils impressaris engiadinais prestà ina gulivaziun d'ina valur monetara substanziala. Ensemen cun l'introducziun da programs da compliance che ha gia gì lieu en il fratemp e cun decleraziuns da bun depurtament envers il chantun ed envers las vischnancas vegnan stgaffidas uschia premissas impurtantas per ina concurrenza gista che funcziuna en connex cun l'acquist da prestaziuns da construcziun e vegn messa la basa per ina nova confidenza per il futur. Il chantun ha mussà cleramain cun ses agir ch'el n'accepta betg cunvegnas da cartel.

Nagina toleranza tar cartels da submissiun

Cun duas interpresas da construcziun da vias, che appartegnevan tenor la CUMCO er al cartel da construcziun da vias e che n'eran betg s'associadas a las enclegientschas cun las ulteriuras nov interpresas da construcziun da vias, n'ha pudì vegnir cuntanschida fin oz nagina enclegientscha, malgrà ch'i èn vegnidas fatgas repetidamain emprovas da tractativas. La situaziun tenor la legislaziun da surdada e tenor il dretg civil resta pia nunrectifitgada tar questas interpresas. Pervia da quai ha il chantun instradà pass da la procedura giuridica envers questas duas interpresas da construcziun da vias. Ultra da quai vegn el a far er en quests dus cas puspè ina dumonda d'invista d'actas tar la CUMCO. Il chantun è pront da manar discurs d'enclegientscha er durant questas proceduras.


Infurmaziuns:

- cusseglier guvernativ dr. Mario Cavigelli, schef dal Departament da construcziun, traffic e selvicultura, tel. 081 257 36 01, e-mail Mario.Cavigelli@bvfd.gr.ch

- president regiunal Victor Peer, parsura da la Conferenza da las presidentas e dals presidents EBVM, tel. 081 861 00 66, e-mail vpeer@valsot.ch


Gremi: Regenza / Conferenza da las presidentas e dals presidents EBVM
Funtauna: rg Chanzlia chantunala dal Grischun