La Regenza ha deliberà la missiva tar il Plan d'acziun «Green Deal per il Grischun» – Relasch d'ina Lescha davart la promoziun e la finanziaziun da mesiras per la protecziun dal clima en il Grischun (LCClima). Cun la missiva ademplescha la Regenza l'incumbensa dal Cussegl grond, d'elavurar las basas legalas necessarias per ulteriuras mesiras per la protecziun dal clima e per la finanziaziun da talas mesiras. Il Cussegl grond vegn a tractar questa fatschenta durant la sessiun d'avrigl 2025.

Cun il Plan d'acziun «Green Deal per il Grischun» (AGD) realisescha il chantun Grischun l'incumbensa Wilhelm concernent in Green Deal per il Grischun: nizzegiar la protecziun dal clima sco schanza e l'incumbensa Brunold concernent las cundiziuns generalas per in Green-Tec-Cluster en il Grischun. L'emprima da questas duas incumbensas pretenda, che la Regenza prendia per mauns en moda efficazia e cun gronda prioritad temporala la reducziun da las emissiuns da gas cun effect da serra e l'adattaziun a las midadas dal clima. La segunda vul promover – en il rom dal AGD – er mesiras en ils secturs da l'innovaziun, da la perscrutaziun applitgada, da la furmaziun e da la colliaziun en raits ed uschia porscher da medema maniera sustegn per l'economia persistenta e per cuntanscher las finamiras dal AGD.

Realisaziun en etappas
Cun in credit d'impegn da 67 milliuns francs e cun in credit supplementar da 20 milliuns francs ha il chantun promovì gia dapi l'atun 2021 en l'etappa I dal Green Deal la realisaziun pli svelta da mesiras concretas. Cun quests meds finanzials ha el intensivà tranter auter la promoziun da projects d'edifizis, dal traffic public, dal transport da rauba e da l'agricultura. La nova LCClima, l'etappa II dal Green Deal, duai procurar per la cuntinuaziun da quests programs da promoziun existents ed er stgaffir novs. Per exempel vegn extendida la promoziun d'infrastructuras per chargiar vehichels electrics tar edifizis d'abitar sco er la promoziun d'implants da fotovoltaica gronds vi d'edifizis che vegnan duvrads cunzunt per intents d'abitar. Da nov pon er vegnir sustegnidas purschidas da furmaziun supplementara e la colliaziun en raits en il sectur da greentec. Plinavant dat il project novs impuls per tecnologias innovativas sco er per rinforzar l'economia circulara.

Nagin augment da taglia per meds da promoziun
En la LCClima vegnan las finamiras dal clima regladas en moda impegnativa per il chantun Grischun. Per finanziar las mesiras vegn stgaffida ina finanziaziun speziala Protecziun dal clima. Per finanziar tala èn previs in apport unic da 200 milliuns francs or da l'agen chapital a libra disposiziun dal chantun sco er assegnaziuns annualas or da la cumpart chantunala da la taxa sin il traffic pesant dependenta da la prestaziun (TTPDP) ed or dals gudogns distribuids da la Banca naziunala svizra. La concessiun d'ulteriurs credits d'impegn u perfin ina finanziaziun sur il preventiv ordinari n'è betg cunvegnenta. La raschun è ch'i na pon betg vegnir garantids ils meds finanzials necessaris e la segirezza da planisaziun a lunga vista per ina incumbensa publica en la dimensiun previsa sur in temp pli lung fin l'onn 2050 e l'impundaziun da daners ch'èn liads ad in intent, sco p.ex. la cumpart per il clima vi dals retgavs da la TTPDP. En ina dimensiun limitada e tenor la voluntad dal Cussegl grond duain vegnir impundids er meds publics generals. Plinavant èsi previs da duvrar meds finanzials or da las contribuziuns cumplementaras federalas per ils chantuns cun paucas resursas, ch'èn limitadas fin l'onn 2030. Quai per mitigiar ils effects negativs da la Refurma fiscala e finanziaziun da la AVS (RFFA). Uschia ademplescha la LCClima la decisiun da princip dal Cussegl grond, numnadamain da betg introducir novas taxas e taglias ed er betg d'augmentar la taglia e las taxas existentas. La LCClima prevesa da nov d'evaluar la finanziaziun speziala Protecziun dal clima. Il pli tard 8 onns suenter l'entrada en vigur da la lescha, vegn la Regenza ad examinar, sche la finanziaziun speziala è necessaria, adequata ed efficazia. Sin basa da quai po il Cussegl grond decider, sche la finanziaziun speziala duai vegnir cuntinuada.

Cler confess per la protecziun dal clima
Cun il AGD gida il chantun a limitar la stgaudada globala dal clima a cleramain sut 2 grads celsius cumpareglià cun il nivel preindustrial ed a reducir las emissiuns da gas cun effect da serra a netto nulla a partir dal 2050. D'impurtanza centrala è la midada ad energias regenerablas. Per purtaders d'energia fossils bandunan actualmain passa 400 milliuns francs per onn il Grischun, la gronda part da quels van a l'exteriur. Cun la realisaziun dal AGD pudessan quests meds finanzials vegnir impundids per part u dal tuttafatg a favur da l'economia indigena. Il chantun Grischun va ordavant cun bun exempel e s'oblighescha da cuntanscher la finamira netto nulla en l'administraziun chantunala gia fin l'onn 2040.

Igl è previs da metter en vigur la nova LCClima e l'ordinaziun appartegnenta per il 1. da schaner 2026.

Dapli infurmaziuns davart il Plan d'acziun «Green Deal per il Grischun» resp. davart la via a la finamira «netto nulla emissiuns da gas cun effect da serra 2050» chattais Vus sin la pagina d'internet dal chantun www.klimawandel.gr.ch.

Agiunta:

Missiva tar il Plan d'acziun «Green Deal per il Grischun» – Relasch d'ina Lescha davart la promoziun e la finanziaziun da mesiras per la protecziun dal clima en il Grischun (LCClima)

Infurmaziuns:

Cusseglier guvernativ dr. Jon Domenic Parolini, schef dal Departament d'educaziun, cultura e protecziun da l'ambient, tel. +41 81 257 27 01 (cuntanschibel da las 14.30 fin las 15.30), e‑mail Jondomenic.Parolini@ekud.gr.ch

Responsabladad: Regenza