Sozialamt
Uffizi dal servetsch social
Ufficio del servizio sociale
Lescha davart l'agid per persunas toxicomanas en il chantun Grischun (lescha d'agid per persunas toxicomanas; DG 500.800)
La Strategia chantunala Dependenzas ha la finamira da promover e da mantegnair la sanadad fisica e psichica da la populaziun en tut las fasas da la vita sco er da mitigiar las consequenzas d'ina dependenza per las persunas pertutgadas e per lur ambient social. Purschidas existentas vegnan optimadas, largias vegnan serradas, l'access a purschidas d'agid vegn facilità e la coordinaziun e cooperaziun tranter ils acturs relevants vegn rinforzada. Uschia po vegnir mess a disposiziun in provediment flexibel ch'è accordà cun l'entir chantun.
La Strategia chantunala Dependenzas s'orientescha als champs d'acziun da la Strategia naziunala Dependenzas cun las quatter pitgas: prevenziun, terapia, reducziun da donns e repressiun. Ella è vegnida sviluppada da l'Uffizi dal servetsch social e da l'Uffizi da sanadad per incumbensa da la Regenza, quai cun la cooperaziun dals acturs relevants e dals departaments pertutgads.
Il chantun Grischun ha ina vasta rait regiunala da purschidas da promoziun da la sanadad, da prevenziun e d'agid per persunas dependentas, ch'è adattada als basegns locals. Las cumpetenzas en il sectur da dependenzas èn repartidas sin numerus acturs. Per ina politica da dependenzas effectiva ed efficazia han la coordinaziun, la cooperaziun e la collavuraziun tranter las differentas parts involvidas ina impurtanza decisiva. La Strategia chantunala Dependenzas furma en quest reguard il rom d'acziun e d'orientaziun, fixescha cleras cumpetenzas entaifer l'administraziun chantunala e sustegna la garanzia da qualitad sco er l'ulteriur svilup da las purschidas d'agid per persunas dependentas en il Grischun.
Strategia chantunala Dependenzas
Ina dependenza ed in cumportament da consum ristgà pon chaschunar gronda suffrientscha per bleras persunas pertutgadas e per lur conturns. Las consequenzas ed ils custs per la societad èn gravantas.
L'Uffizi da sanadad e l'Uffizi dal servetsch social dal Grischun realiseschen cun vischnancas, cun scolas e cun persunas dal fatg differentas mesiras. Las finamiras sa basan sin la Strategia naziunala Dependenza.
Concept dal Program grischun Dependenzas 2021-2024 (mo per tudestg)
Da princip ha la Svizra in sistem multifar e professiunal da l'agid per persunas dependentas. Pervia da la structura federalistica dal pajais èn ils chantuns e las vischnancas cumpetentas en quest sectur. Perquai è l'agid per persunas dependentas correspundentamain fragmentà. La Conferenza da las delegadas e dals delegads chantunals per dumondas da dependenza (CDCD) ha incumbensà ed accumpagnà la Scola auta da Lucerna (SALU) da far in studi cumplessiv davart la regulaziun (inter-)chantunala da las purschidas. Il studi focussescha sin las purschidas chantunalas da cussegliaziun e da terapia.
Tenor la Lescha federala davart ils narcotics e las substanzas psicotropas (Lescha da narcotics; CS 812.121) èn ils chantuns obligads da stgaffir instituziuns u da sustegnair organisaziuns privatas, per garantir l'integraziun terapeutica e sociala da persunas pertutgadas da dependenza. Las purschidas da l'agid per persunas dependentas vegnan furnidas da differentas acturas e da differents acturs. Quai èn instituziuns statalas sin plaun communal, chantunal u naziunal, ma er persunas voluntaras, gruppas d'agid a sasez, organisaziuns senza finamira da rendita u purtaders d'utilitad publica. L'organisaziun, la furniziun da prestaziuns e la finanziaziun da las purschidas varieschan tut tenor chantun. Per metter a disposiziun in provediment differenzià èn necessarias la coordinaziun e la collavuraziun d'in grond dumber d'acturas ed acturs.
L'onn 2020 ha la CDCD incumbensà la SALU da metter a disposiziun las basas chantunalas per declerar e per sviluppar vinavant la concepziun da l'agid per persunas dependentas. La SALU ha analisà detagliadamain las purschidas chantunalas respectivas en il sectur «Terapia, cussegliaziun ed abitar» ed examinà la regulaziun da l'agid per persunas dependentas entaifer ils chantuns sco er la situaziun generala da las purschidas e las tendenzas da svilup relevantas per il basegn.
Il studi «Basas per regular il sectur da l'agid per persunas dependentas» è vegnì sustegnì activamain da tut en tut 22 chantuns. Las retschertgas, che consistan d'interrogaziuns en scrit, d'intervistas per telefon, d'ina analisa secundara da la statistica medicinala dals ospitals tras l'Observatori svizzer da sanadad (Obsan) e d'intervistas da gruppas en mira, èn stadas las basas empiricas per il rapport final ch'è vegnì terminà l'atun 2023.
La CDCD examinescha actualmain la realisaziun da tschertas recumandaziuns dal studi cumplessiv, che porscha per l'emprima giada la basa da pudair identifitgar pli precis largias en tut la Svizra. En quest connex vesa ella tranter auter il basegn da meglierar il monitoring naziunal da dependenzas sco er d'optimar la coordinaziun interchantunala en las regiuns da provediment. Dependenzas èn in tema interdisciplinar cumplex. Il studi dat puncts da partenza prezius per sviluppar vinavant en moda efficazia il sistem da l'agid per persunas dependentas, per pudair dumagnar las sfidas actualas e futuras e per garantir en tut la Svizra in provediment equivalent ed accessibel per tut las persunas.
Fegl d'infurmaziun davart il studi (mo per tudestg)
Rapport davart il stadi actual (mo per tudestg)
Rapport final davart il studi (mo per tudestg)
Purtret dal chantun GR (mo per tudestg)
La Regenza ha approvà da surdar fin ils 31 da december 2025 ina incarica da prestaziun a l'uniun Oase per il project da pilot «Housing First». Durant la fasa da pilot dal project metta l'uniun Oase a disposiziun a partir da l'avust 2024 ina purschida da basa per tschintg persunas. La contribuziun chantunala munta a maximalmain 198 300 francs.
Il concept da «Housing First» prevesa da princip, ch'i vegnia mess a disposiziun spazi d'abitar a persunas senza abitaziun e/u senza tetg, e quai senza fixar cundiziuns spezialas per quest spazi d'abitar. Il concept è adattà cunzunt per persunas cun in tschert basegn da sustegn, per regla per persunas ch'èn gia ditg senza abitaziun e che han ina dependenza da drogas e/u ina malsogna psichica. Persunas che fan diever da «Housing First» vivan en moda independenta e ston respectar las cundiziuns da locaziun usitadas. Ellas survegnan dentant sustegn en furma da cussegliaziun ed assistenza. Uschia survegnan ellas access ad in provediment medicinal psichiatric sco er a purschidas d'agid per persunas dependentas. Plinavant vegn promovida l'integraziun sociala. Cumbain ch'i na vegn pretendì nagina abstinenza u nagins tractaments, vegnan las utilisadras ed ils utilisaders da «Housing First» encuraschads da minimar il consum nuschaivel e d'acceptar agid.
La Regenza ha approvà l'incumbensa da prestaziun «Streetwork Cuira» 2022 fin 2025. Uschia extenda la Regenza la collavuraziun existenta cun l'Uniun per l'agid da survivenza dal Grischun. Cun questa incumbensa da prestaziun supplementara cumplettescha il chantun Grischun sia purschida multifara en il sectur da l'agid per persunas dependentas.
Streetwork stat per lavur sociala extra muros en il spazi public da la citad da Cuira e sa drizza en spezial a persunas pertutgadas da dependenza ed a persunas senza suttetg. Tras ina purschida da sustegn nunbirocratica duain las cundiziuns da viver da quellas persunas vegnir meglieradas. Collavuraturas e collavuraturs da Streetwork èn preschents en il spazi public, infurmeschan las persunas pertutgadas davart servetschs e purschidas da cussegliaziun e las faciliteschan l'access a tals. En situaziuns d'urgenza prestan ellas ed els ultra da quai agid immediat ed agid individual, per exempel en furma d'ina consegna da vestgadira u d'in tractament da plajas.
La cuntinuaziun da la lavur sociala extra muros a Cuira fa part da la purschida meglierada che la Regenza ha decidì en il sectur da l'agid per persunas dependentas.
En in rapport che Infodrog, il Center naziunal da coordinaziun per dumondas da dependenza, ha elavurà per incumbensa da la Regenza, èn vegnidas constatadas purschidas mancantas. Pervia da quai ha la Regenza examinà la purschida per las persunas pertutgadas da dependenza en il chantun Grischun, ha discutà cun persunas dal fatg ed ha elavurà propostas da soluziun. Tar l'examinaziun ha ella giuditgà – ultra dal basegn – er ils custs stimads sco er la realisabladad da las mesiras. Las mesiras concludidas ussa en ils secturs lavur sociala, post da contact e da consultaziun sco er abitar assistì persvadan cun ina relaziun fitg buna tranter ils custs ed il niz. Las ulteriuras recumandaziuns che vegnan numnadas en il rapport dad Infodrog, vegnan elavuradas en il rom da la Strategia naziunala Dependenzas.
La Regenza vul surpigliar e cuntinuar il project da pilot «Streetwork» da la citad da Cuira. La lavur sin via ha in grond effect che mitigescha ils donns e meglierescha l'access a las purschidas d'agid. Quai è ina purschida che sa drizza activamain ad umans che n'arrivan sezs betg da far diever d'ulteriuras purschidas d'agid. Sco persunas da contact professiunalas senza ina incumbensa d'urden politic gidan las lavureras socialas ed ils lavurers socials che lavuran extra muros tranter auter a reducir ils problems psichics, fisics e socials da persunas pertutgadas ch'ins inscuntra en il spazi public.
Sco ulteriura mesira vul la Regenza stgaffir en in lieu pli central in nov post da contact e da consultaziun cun localitads pli grondas. Persunas pertutgadas da dependenza e persunas a l'ur da la societad duain pudair sa trategnair en in lieu protegì e survegnir access a purschidas d'agid simplas. La triascha e l'intermediaziun da purschidas da consultaziun e da terapia duain vegnir meglieradas uschia. La relaziun tranter ils custs ed il niz dal spustament e da l'engrondiment dal post da contact e da consultaziun vegn giuditgada da tut las persunas dal fatg sco buna fin fitg buna. In local per consumar drogas na vegn betg endrizzà per entant: Avant che ulteriuras investiziuns vegnan fatgas, duai vegnir observà l'effect dal nov post da contact e da consultaziun. Ultra da quai vul la Regenza gidar tar la purschida d'abitar per persunas dependentas. Relaziuns d'abitar solidas dattan segirezza e stabilitad. Ellas èn ina premissa fundamentala per organisar resp. per furmar ulteriurs secturs da la vita sco segirar la sanadad u l'activitad da gudogn.
Las mesiras concludidas per meglierar las purschidas da l'agid simpel per persunas dependentas chaschunan custs supplementars. Cun la missiva tar il preventiv 2022 ha la Regenza dumandà il Cussegl grond meds finanzials supplementars da 400 000 francs per l'onn 2022 sco er da 500 000 fin 600 000 francs per ils onns dal plan da finanzas 2023 fin 2025. Durant la sessiun da december 2021 ha il Cussegl grond approvà ils meds finanzials correspundents en il preventiv.
Rapport dal lavuratori da management: Examinaziun e planisaziun da l'ulteriur svilup (mo per tudestg)
Per incumbensa da la Regenza ha Infodrog retschertgà la situaziun ed il basegn en il sectur da l'agid per persunas dependentas en il chantun Grischun.
Il chantun Grischun ha ina vasta rait regiunala da purschidas d'agid per persunas dependentas. Questa rait è adattada als basegns locals e cumpiglia totalmain 52 differentas purschidas. Las purschidas da differentas instituziuns publicas e privatas stattan a disposiziun en ils suandants secturs: cussegliaziun, terapia, diminuziun dal donn, abitar, agid a sasez sco er purschidas d'agid per persunas dependentas en l'execuziun da chastis e da mesiras. Nagina purschida n'exista percunter en la terapia sociala staziunara. Mancanzas èn vegnidas constatadas er en ils secturs da prestaziun da la diminuziun dal donn, sco «drug checking», local per consumar drogas e lavur sociala extra muros.
Il rapport formulescha set recumandaziuns d'agir per il chantun Grischun en vista a sia purschida per persunas pertutgadas da dependenza. Sin basa da las recumandaziuns dal rapport examinescha il chantun ussa la purschida per persunas pertutgadas da dependenza, tranter auter er la pussaivladad da stgaffir in post da contact e da consultaziun cun in local per consumar drogas.
Rapport Infodrog: Scleriment dal basegn da purschidas per persunas pertutgadas da dependenza en il chantun Grischun (mo per tudestg)
Strategia naziunala Dependenza 2017-2024
Program grischun Dependenzas