Mez d'avust 2023 ha il chantun ordinà l'emprima permissiun da sajettar lufs per regular la populaziun dal triep da lufs da Valgronda en Surselva. Ussa è avant maun la permissiun da l'Uffizi federal d'ambient (UFAM) da regular la populaziun da dus ulteriurs trieps. En ils trieps da lufs da Moesola e da Stagias vegn ordinà da sajettar tut en tut quatter lufs. La dumonda per regular il triep dal Beverin ha il UFAM refusà.
Actualmain vivan dudesch trieps da lufs sin il territori chantunal sco er dus ulteriurs trieps al cunfin chantunal cun l'exteriur vischin resp. cun il chantun Tessin. En diesch trieps han ins fin ussa pudì confermar ina reproducziun. Otg da quellas en trieps existents e duas che han procurà per la furmaziun da novs trieps – in a Tavau (triep dal Jatzhorn) ed in en il Puschlav (triep da Rügiul). Fin il cumenzament d'avust han ins pudì confermar cun segirezza tut en tut 34 chagniels lufs sin il territori chantunal. La pli giuvna reproducziun constatada, quella dal triep da Glattwang tranter il Partenz ed il Scanvetg, han ins plinavant pudì confermar per l'emprima giada cun agid da l'evaluaziun d'ina registraziun da l'urlim dals lufs.
Inoltrà tschintgavla dumonda
En cumparegliaziun cun l'onn precedent èn vegnids stgarpads damain animals. Uschia èn vegnids registrads dal 1. da schaner fin ils 21 d'avust da quest onn tut en tut 162 animals da niz mazzads e 19 blessads (onn precedent 347 animals da niz mazzads e 36 blessads). Pervia da donns d'animals da niz en plirs territoris da trieps da lufs ha l'Uffizi da chatscha e pestga inoltrà a l'Uffizi federal d'ambient fin ils 21 d'avust tschintg dumondas da prelevaziun.
L'emprima disposiziun da sajettada concernent la regulaziun dal triep da lufs da Valgronda è vegnida communitgada e publitgada ils 17 d'avust 2023. Ussa ordinescha il chantun la regulaziun da dus ulteriurs trieps, numnadamain dals trieps da Moesola e da Stagias. Per il triep da Stagias n'ha il chantun betg mo dumandà da pudair sajettar lufs giuvens, mabain er l'animal genitur M187, perquai che quel aveva gia chaschunà l'onn precedent gronds donns en il chantun Tessin. La Confederaziun ha approvà la dumonda da sajettar l'animal genitur dal triep da Stagias. La sajettada da M187 è perquai pussaivla tranter il 1. da november 2023 ed ils 31 da schaner 2024. Medemamain approvà ha l'Uffizi federal d'ambient la sajettada d'in luf giuven dal triep da Moesola. La surveglianza chantunala da chatscha dastga sajettar in luf giuven fin ils 31 da mars 2024.
La dumonda per regular il triep dal Beverin n'è percunter betg vegnida approvada. Tenor l'Uffizi federal d'ambient na sa chattavan naginas da las tut en tut 13 nursas stgarpadas il mument da l'attatga en ina situaziun protegida. Decisiv è che per part mo in u nagins dals chauns da protecziun duvrads disponivan da l'examinaziun da la prontezza a l'acziun premessa.
Pervia da gronds donns d'animals da niz è per l'emprima giada er vegnida inoltrada ina dumonda per regular il triep dal Vorab. Fin ussa ha dentant pudì vegnir confermà mo in luf giuven.