Incumbensas d'assistenza na dovran betg mo bler temp – ellas consumeschan er blera energia. Igl è impurtant che Vus – sco assistenta u assistent u sco persuna che tgira ses confamigliars – restias sauna u saun. Hajas quità da Vus. Cuntinuai a viver Vossa vita e faschai pausas per quai ch'è impurtant per Vus.

Tgi che surpiglia ina incumbensa d'assistenza, sto avair quità da sasez e na duai betg sa surdumandar. Tut tenor il stgalim d'assistenza po quai numnadamain capitar svelt – sper la lavur, la famiglia e l'atgna vita sociala. Cun buna conscienza pon e duain assistentas ed assistents surdar lavurs, sco p.ex. il tegnairchasa u ils servetschs da transport e d'accumpagnament. Ils custs per in servetsch da distgargia surpiglia per regla la clienta sezza u il client sez. Tut tenor situaziun vegn ina part dals custs dentant er finanziada cun contribuziuns da la AI (indemnisaziuns a persunas dependentas d'agid, staziun da tgira intensiva), tras la cassa da malsauns (mo assicuranzas supplementaras), cun contribuziuns d'assistenza, cun prestaziuns supplementaras u tras l'agid social. Ina survista dal sustegn finanzial chattais Vus qua. Tschertas organisaziuns sustegnan ils servetschs da distgargia cun donaziuns u cun daners da fundaziuns. Dumandar suenter sa paja adina.

Barat ed accumpagnament

I fa bain da discurrer davart l'atgna situaziun. I gida da vesair ch'ins n'è betg sulet cun ses quitads. In barat chattais Vus en gruppas d'agid a sasez ed en gruppas da discurs. Sa dar curaschi e sa distgargiar vicendaivlamain, sentir empatia, barattar infurmaziuns u simplamain mo tgirar il contact social èn mo intgins avantatgs e porschan in agid autentic. Il post da contact Agid a sasez Grischun ha ina glista davart gruppas spezialmain adattadas per confamigliars en il Grischun. Profitai da questas purschidas. In barat cun persunas pertutgadas permetta ultra da quai er la purschida Ponte.

Pausa e regeneraziun

Planisai temps fixs per Vus sezza u sez durant l'emna. Passentai ina fin d'emna suletta u sulet ubain cun amias ed amis e n'emblidai betg da far er ina giada vacanzas. Vossa regeneraziun è gist uschè impurtanta sco la lavur d'assistenza che Vus prestais.
Ultra da las organisaziuns da spitex datti intgins purschiders publics e privats che As porschan ina distgargia durant singuls dis, durant singulas notgs, durant las fins d'emna dentant er durant las vacanzas, e quai tar Vus a chasa u en instituziuns. Ils custs surpiglia en la gronda part dals cas la persuna malsauna. Ma pussaivel èn er sustegns sur donaziuns u sur fundaziuns. Dumandai tar Voss post da cussegliaziun.

Distgargia durant il mintgadi

EI dat bleras organisaziuns che porschan servetschs per distgargiar persunas che tgiran lur confamigliars. Las purschidas èn fitg multifaras e tanschan da servetschs da pasts sur servetschs da transport e servetschs da visitas fin ad excursiuns accumpagnadas.

In pèr exempels per servetschs da distgargia:

• Ina gidantra da chasa po vegnir organisada sur differentas organisaziuns da spitex u sur intermediaziuns da persunas (p.ex. Rintg da maschinas).
• In sustegn administrativ survegnis Vus p.ex. da la Pro senectute u da la Pro infirmis.
• In servetsch da visitas da cussegliaziun e d'accumpagnament porscha p.ex. Ponte. Tranter auter porschan els er agid en connex cun dumondas finanzialas, fan la triascha envers il IAS u envers organisaziuns chantunalas u porschan sustegn per examinar l'indemnisaziun a persunas dependentas d'agid.
• Servetschs da pasts vegnan purschids da las organisaziuns da spitex u er da vischnancas u da cumins-baselgia. Ina glista da purschiders da servetschs da pasts en Vossa regiun chattais Vus ultra da quai tar GRhelp.
• Servetschs da transport porschan la Crusch Cotschna Svizra (CCS), la Fundaziun Mobilita u Tixi Rheintal, ubain dumandai las interpresas da taxi localas.
• Servetschs da visita e servetschs da lavur voluntara porscha p.ex. la Pro senectute. Ulteriurs purschiders chattais Vus sin GRhelp. En tschertas vischnancas u regiuns datti "bursas da voluntaris" (p.ex. Ziitbörsa a Cuira, Tauscheria en il Grischun dal sid u Davos Solidarisch). As infurmai tar Vossa vischnanca.
• Ina tgira d'uffants porscha la Crusch Cotschna Svizra (CCS), particularmain per distgargiar ils geniturs.

Qua chattais Vus instruments che gidan a planisar ils agids ed ils sustegns durant l'emna.
Ina glista cumplessiva da las adressas dals servetschs da distgargia chattais Vus qua.

Infurmaziun e cussegliaziun

La basa per sustegn e distgargia èn bunas infurmaziuns survesaivlas ed ina cussegliaziun detagliada. Qua survegnis Vus in'emprima survista.
N'hajas betg tema da far diever dals posts da cussegliaziun e dals posts da contact. 

Infurmaziun e cussegliaziun per persunas...

...cun malsognas d'alcohol e da dependenza: Crusch blaua, VEVDAJ
…cun malsognas d'Alzheimer e da demenza: Associaziun Alzheimer
…cun autissem: Fundaziun per umans cun disturbis da percepziun en il Grischun
…en la vegliadetgna da pensiun: Pro senectute
…cun impediments corporals e/u spiertals resp. cun mendas da naschientscha: Pro infirmis, Insieme Cerebral, Procap
...cun malsogna da cancer: Lia grischuna cunter il cancer
…cun MS: MS gruppa regiunala dal Grischun
…cun malsogna psichica: PDGR, VASK
…cun malsognas transmissiblas sexualmain: Agid cunter Aids
… muribundas: palliative GR, TECUM

(enumeraziun senza vulair esser cumpletta)

Ina glista cumplessiva cun purschidas da cussegliaziun e da sustegn chattais Vus qua.

Agid en cas da surchargia

Prendai serius Vossa atgna sanadad! Sch'i dat indizis da problems da sanadad, contactai Vossa media u Voss medi. Per distgargia, pausa e regeneraziun datti differentas purschidas. Faschai diever da quellas. Pertge che sche Vus mancais, perquai che Vus sezza u sez vegnis malsauna u malsaun, na gida quai nagin.

Indizis che Vus stuessas en mintga cas prender serius:

• sentiments d'esser surdumandà ed insomnia
• pegiurament da malsognas e mals ch'eran fin ussa supportabels
• decuraschament, depressiun, gnervusadad
• mancanza d'appetit u difficultad da mangiar saun
• problems dal dies u dolurs en las chommas

Sche Vus n'essas betg segira u segir a tge punct che Vus essas arrivada u arrivà, faschai in inventari da Vossas chargias.

Qua chattais Vus tips che As gidan vinavant en cas da surchargia.
Ultra da quai ina broschura utila da palliative GR per confamigliars da persunas grevamain malsaunas. 

Tgira ed assistenza

En la gronda part dals cas furnescha l'organisaziun da spitex differents servetschs en ils secturs da la tgira, dal tractament da plajas, da la tgira psichiatrica ambulanta e da la tgira palliativa. Quests custs vegnan surpigliads da las cassas da malsauns. Ultra da la spitex subvenziunada datti organisaziuns da spitex da l'economia privata sco er intginas tgirunzas ed intgins tgirunzs cun activitad da gudogn independenta. La persuna malsauna u Vus sco persuna che assista ses confamigliars, decida sezza u sez, tge organisaziun che Vus vulais incumbensar.

Sin giavisch surpiglian las organisaziuns da spitex er lavurs da tegnairchasa sco nettegiar l'abitaziun, servetschs da laschiva u servetschs da pasts. Questas prestaziuns vegnan messas a quint, ma vegnan per part cofinanziadas da l'assicuranza supplementara da las cassas da malsauns. Er en connex cun la tgira d'uffants porscha la spitex pussaivladads da distgargia per persunas che assistan lur confamigliars. As infurmai tar Vossa organisaziun da spitex davart las prestaziuns.

Ina survista da las organisaziuns da spitex subvenziunadas sco er da las tgirunzas e dals tgirunzs cun activitad da gudogn independenta chattais Vus tar l'Uffizi da sanadad dal Grischun.

Guardia da di e da notg a chasa

Igl exista la pussaivladad da dumandar in sustegn "a chasa". Dumandai Vossa organisaziun da spitex per in temp d'assistenza intensiv resp. per in'assistenza durant las uras marginalas e durant las uras da notg.
Vus pudais dumandar agid er ura per ura. Dumandai Vossa organisaziun da spitex, Ponte u Voss post da cussegliaziun cumpetent resp. ina gruppa d'agid a sasez.
Sche la persuna che sto vegnir assistida è relativamain independenta, dat in sistem da clom d'agid da la Crusch Cotschna in bun sentiment. Sco assistenta u assistent pudais Vus – cun buna conscienza – bandunar la chasa durant in pèr uras u er sur notg

Clinica da di u plazza da di

Tut tenor il basegn da tgira fa la collocaziun en ina chasa da tgira senn. Chasas da tgira porschan – en la gronda part dals cas – er plazzas da di.
Ils avantatgs da la chasa da tgira èn – ultra da l'infrastructura – er ils servetschs d'assistenza e da tgira che vegnan garantids là. Ultra da quai survegn la persuna tgirada ina invista dal mintgadi en ina chasa da tgira. Quest fatg po facilitar da midar en ina chasa da tgira, sche quai daventa necessari.
Savens èn las chasas da tgira integradas en chasas da persunas attempadas. Pazientas e pazients pli giuvens pon sentir quest fatg sco dischavantatg.
Ina glista da las chasas da tgira en il Grischun chattais Vus tar l'Uffizi da sanadad dal Grischun.

Per persunas cun impediments corporals datti plazzas da structuras dal di protegidas en chasas da dimora sco er en lavuratoris protegids. Ellas porschan in'occupaziun raschunaivla oravant tut a persunas cun in impediment mesaun fin grev, a persunas pli attempadas cun impediments sco er a persunas che na pon betg dar dumogn al squitsch da producziun. Ina survista da plazzas da structuras dal di protegidas en il chantun Grischun chattais Vus qua.

Fins d'emna e vacanzas

Collocaziun per la persuna malsauna / attempada.

Chasas da tgira porschan – ultra da plazzas da di – er plazzas per dimoras pli lungas. Quai serva, sche las assistentas u ils assistents van en vacanzas. Perquai che las plazzas èn savens limitadas, fai senn da planisar a lunga vista. Ina glista da las chasas da tgira chattais Vus tar l'Uffizi da sanadad dal Grischun.

In'ulteriura pussaivladad èn ils manaschis da cura che surpiglian la tgira e l'assistenza durant ina tscherta perioda. Sut Kuren.ch chattais Vus intgins manaschis.

Sche Vus vulais far vacanzas cuminaivlamain cun la persuna assistida, chattais Vus purschidas per vacanzas senza barrieras en "hotels da spitex" spezials u en chasas da vacanzas. Per la tgira e per l'assistenza pudais Vus dumandar las organisaziuns da spitex al lieu. La fundaziun Claire e George cusseglia gratuitamain, tge hotels che vegnan en dumonda.