« enavos
Contribuziun cunter criminalitad da giuvenils
Noss giuvenils ans stattan a cor. Nus na vulain nagins delinquents giuvens. Davos mintga delinquent stat numnadamain almain ina victima. Cun la lavur da prevenziun vul la Polizia chantunala dal Grischun impedir la criminalitad da giuvenils ed explitgar las reglas da cumportament en nossa societad. Gia avant Cristus eran las directivas da la societad in tema:
"La giuventetgna è nauscha! Ella ama ozendi il luxus, ha schlettas manieras, spretscha l'autoritad, n'ha nagin respect da persunas attempadas e bagliaffa nua ch'ella duess emprender e lavurar. Ils giuvenils na s'auzan betg pli, cura che persunas pli veglias entran en ina stanza, els cuntradin a lur geniturs, sa glorieschan en la societad, traguttan spaisas dultschas a maisa, cruschan las chommas e tiranniseschan lur magisters." Socrates 400 a.C. (Wikipedia)
Instrucziun da prevenziun en scolas
Mintg'onn cuntanschain nus passa 14'000 uffants e giuvenils cun l'instrucziun da prevenziun en scolinas e scolas (instrucziun da traffic e prevenziun da la criminalitad da giuvenils). Dasper referats e scolaziuns per persunas privatas, instituziuns ed interpresas infurmain nus en las scolas en il chantun Grischun era davart temas da la polizia criminala.
Nossas spezialistas e noss spezialists refereschan en scola, cusseglian geniturs e collavuran cun lur rait (la lavur sociala da scola, il servetsch psicologic da scola, la psichiatria d'uffants e da giuvenils, ils centers da polizia, la procura per giuvenils, etc.).
Sin dumonda da las scolas dain nus dapi l'onn da scola 2023/24 lecziuns davart il tema criminalitad da giuvenils adattadas al stgalim e confurmas al temp – a partir da la 6. classa primara fin la 2. superiura (8. classa). Ils suandants temas vegnan tractads actualmain:
- privels en l'internet
- cybermobing
- cybergrooming
- pornografia / sexting / sextorsiun
- represchentaziuns da violenza
- meds narcotics
Qua vai per las suandantas dumondas:
- Co ma cumport jau en la societad?
- Nua smanatschan privels?
- Co poss jau ma proteger – en il mund real e/u en l'internet?
- Co duai jau ma cumportar – nua chat jau agid?
- Tge èn delicts?
- Tge capita, sche jau commet in delict?
- Cura sun jau ina victima, cura davent jau in delinquent u ina delinquenta?
- Cura hai jau il dretg da survegnir agid?
- Dretgs ed obligaziuns
Nus purschain era discurs da cussegliaziun per:
- persunas pertutgadas/victimas
- geniturs da persunas pertutgadas/victimas
- geniturs da delinquents u delinquentas
Nus pudain mussar vias pussaivlas co agir suenter ch'igl è capità in delict. Il dretg penal per giuvenils vala per giuvenils tranter 10 e 18 onns.
Suspect da radicalisaziun – infurmaziuns per persunas spezialisadas
Tge far en cas d'in suspect da radicalisaziun?
Per persunas spezialisadas che lavuran cun giuvenils e giuvens creschids porscha Gegen-radikalisierung.ch infurmaziuns ed instruments utils.
video explicativ davart la radicalisaziun/extremissem
Hate Speech / Hate Crime – Tge che Vus duessas savair davart criminalitad d'odi
Odi maina regularmain ad acts ch'ins sto examinar en connex cun lur relevanza penala: l'emprim en connex cun il pled instigant (Hate Speech) e lura en connex cun la criminalitad d'odi anc mendra (Hate Crime).
Questa broschura duai gidar da sclerir ils motivs e las raschuns da Hate Speech/Hate Crime sco era la basa giuridica correspundenta. Surtut duai ella dentant infurmar co che Vus pudais As dustar en cas che Vus daventais victima d'in crim d'odi resp. essas gia daventada u daventà ina victima.
Sin las suandantas paginas-web chattais Vus ulteriuras infurmaziuns:
stophatespeech.ch
pinkcop.ch
lgbt-helpline.ch
network-racism.ch
l'agid a victimas en Svizra
reportonlineracism.ch
gra.ch/bildung/hate-speech/
gra.ch/vorfall-melden/
Abus sexuals d'uffants
Ils pli blers cas d'abus d'uffants capitan en il stretg conturn social. Ils delinquents èn savens parents, amis da la famiglia, persunas d'instrucziun u trenaders e perquai enconuschents als uffants. Il delinquent ester che rapina in uffant cumplainamain nunenconuschent per explotar quel sexualmain datti fitg darar. Blers crain dentant che questa gruppa fitg pitschna da delinquents esters saja la gruppa «tipica» da pedocriminals.
Dapli dal tema:
Pagina-web "abus sexuals d'uffants" da la Prevenziun svizra da la criminalitad (PSC)
Violenza da giuvenils
En l'adolescenza fan intgins giuvenils experientschas cun eveniments violents, saja quai mo sco perditgas, sco victimas u sco delinquentas u delinquents. Sche giuvenils vegnan violents, è quai savens in segn ch'els vulan chattar lur cunfins e ch'els tschertgan lur plaz en la societad. En ils pli paucs cas èn tals surpassaments da cunfins in segn per ina carriera criminala. Tuttina èsi impurtant d'identifitgar gia baud indizis d'in cumportament asocial che pudess sa cronifitgar e da prender mesiras adequatas per impedir quai.
Dapli davart il tema violenza da giuvenils sin la pagina-web da la PSC
Tia mamma...
...na vul betg visitar tai en praschun – Per sensibilisar giuvenils e giuvens creschids dad ir senza cuntè sin via u en sortida ha la Prevenziun svizra da la criminalitad PSC producì in film da prevenziun ensemen cun la Polizia chantunala da Basilea-Citad.
La carta da visita po vegnir surdada en il dialog cun giuvenils u giuvens creschids en il spazi public u en il context, p.ex. en la scola professiunala. Il messadi è: «Lascha a chasa il cuntè». Cun il code QR da la carta da visita vegnan ins sin la pagina-web (dinimuetter.info) cun il video explicativ ed ulteriuras infurmaziuns.
La statistica criminala da la polizia mussa ch'il dumber da grevas blessuras corporalas e delicts da mazzaments cun cuntels è s'augmentà ils ultims onns a moda signifitganta tar persunas sut 18 onns. Fertant ch'igl ha dà il 2016 tschintg delicts mortals e quatter cas cun grevblessads cun cuntels, è quest dumber creschì il 2022 sin 12 resp. 25 cas.
«Cun questa campagna vulain nus mussar ch'i dat propi alternativas a la violenza e ch'ins stimulescha be la spirala d'escalaziun cun purtar cun sai in cuntè», vegn Fabian Ilg, mainafatschenta da la PSC, cità en la communicaziun. Ilg di vinavant: «Nossa finamira è d'intimar ils giuvenils da laschar a chasa il cuntè e da s'engaschar per ina convivenza segira e nunviolenta.»
Creativitad sprayanta?
Infurmaziuns davart il tema «graffitis» – En sasez èsi adina in motiv da sa legrar, sche uffants e giuvenils èn creativs, sch'els sviluppan interess persunals e scuvran lur fermezzas. La giuventetgna è il temp per experimentar: ils ins mussan forsa in talent per musica, ils auters per sport, puspè auters per construir ed intgins malegian e dissegnan gugent. Glischa là a l'orizont forsa gia ina professiun, ina via per la vita, ina carriera? I na sto gea betg adina gist esser in «supertalent» che daventa in «superstar»; impurtant è ch'in talent vegnia insumma renconuschì e ch'ins possia promover quel a moda adequata.
Blers geniturs èn surdumandads, sche lur uffants sprayeschan u era mo, sch'i dat in suspect. En il prospect «Sprühende Kreativität?» da la PSC vegn ins a savair pertge che giuvenils sprayeschan e tge alternativas ch'i pudess dar. Sprayar è excitaziun, expressiun artistica u era statement politic; igl è dentant savens privlus, il pli savens illegal e po chaschunar daivets massivs.
Dapli dal tema graffitis sin la pagina-web da la PSC