La chatscha tradiziunala en il Grischun ha lieu oz tenor ils princips da la biologia da la selvaschina. Ils effectivs da selvaschina èn buns, e bleras spezias d'animals e d'utschels chattan lur spazi da viver en il Grischun. Er la pestga è da gronda impurtanza en il chantun Grischun.
La chatscha libra ha ina lunga tradiziun en il Grischun. Gia durant il 16avel tschientaner pudeva mintga burgais ir libramain a chatscha. L'onn 1877 èn vegnidas stgaffidas leschas da chatscha restrictivas, ed ins ha introducì la chatscha da patenta.
Populaziuns da selvaschina confurmas a las spezias
Cun la chatscha vegni empruvà oz da cuntanscher effectivs da selvaschina ch'èn adattads al spazi da viver, che han ina structura natirala da vegliadetgna e da schlattaina sco er ina repartiziun che correspunda a las spezias. Ils effectivs da primavaira vegnan stimads a var 16 000 tschiervs, 15 000 chavriels, 24 000 chamutschs, 6000 capricorns ed intgins portgs selvadis. Confurm a la qualitad dal spazi da viver chattan bleras spezias d'animals e d'utschels in vair refugi en il Grischun. Spezias sco la giaglina selvadia, la giaglina da draussa, la pernisch da gonda, il cot da matg ed il rivaun cumin sa derasan il pli fitg en il Grischun. Ils ultims onns èn animals da rapina gronds sco il luf ed il luf-tscherver, e temporarmain schizunt l'urs, puspè immigrads en il Grischun.
Tgira da las populaziuns
La chatscha auta ha mintgamai lieu il settember durant 21 dis, la chatscha bassa dal 1. d'october fin ils 30 da november e la chatscha da capricorns dals 1. d'october fin ils 15 da november. Tut tenor il resultat da la chatscha auta vegnan sajettads ils mais da november e da december anc ulteriurs tschiervs e chavriels durant la chatscha d'atun, e quai per ademplir ils plans da prelevaziun determinads.
Las persunas che han fatg in examen da chatscha en il Grischun pon retrair ina patenta ed ir a chatscha en l'entir chantun. Cumpareglià cun ils 7000 chatschadurs èn las passa 200 chatschaduras ina pitschna minoritad.
Spazis da viver multifars
Er la pestga è da gronda impurtanza en il chantun Grischun. Dapi 1903 vegn il dretg da pestga surdà – cun excepziun da singuls dretgs privats – tras il sistem da patenta. Il chantun Grischun venda passa 8000 patentas da pestga per onn.
En il chantun da muntogna èn ils spazis da viver en auas currentas ed en lais fitg multifars. Sin in territori da var 1700 kilometers da las auas currentas d'ina lunghezza totala dad 11 000 kilometers, ch'èn vegnidas registradas cartograficamain, chattain nus peschs. En ils auals ed en ils flums vegnan pigliads per onn var 110 000 peschs. La gronda part è litgivas d'aual. Dals totalmain 600 lajets en il chantun Grischun vegnan actualmain duvrads 196 per la pestga. Ord questas auas vegnan pigliads per onn var 90 000 peschs, per la pli gronda part litgivas e salmelins da lai. En las auas grischunas èn vegnidas cumprovadas 30 spezias da peschs. La mesadad da questas spezias da peschs chattan ins dentant mo darar u singularmain. La spezia da peschs la pli frequenta e la pli derasada è la litgiva d'aual.