L'organisaziun valaivla na po betg satisfar pli a las pretaisas d'ozildi. Il president da la dretgira chantunala dr. Alex Schmid ha preschentà per incarica da la regenza in rapport ed in sboz preliminar davart la refurma da las dretgiras. Il departament da giustia, polizia e sanitad avra la procedura da consultaziun pertutgant las propostas cuntegnidas en quests documents.
La refurma proponida ha per mira da crear in'organisaziun giudiziala pli efficazia. En mira vegnan prendids in augment da l'effizienza da las instanzas giudizialas, in augment da la qualitad da las decisiuns sco er in'acceleraziun da las proceduras. Quests meglieraments èn en l'interess da tut las burgaisas e da tuts burgais. En quest connex n'excluda la finamira betg l'elecziun da derschadras e da derschaders laics. En il senn d'ina giustia manaivla al burgais na duai ina scolaziun giuridica er betg esser el futur premissa per l'activitad sco derschadra u derschader.
Ils puncts principals da la refurma proponida da las dretgiras pon vegnir resumads sco suonda:
- la funcziun dal mastral sco derschader singul vegn mantegnida vinavant
- las dretgiras cirquitalas e las dretgiras pitschnas, ils mediaturs e las dretgiras per giuvenils vegnan dismess
- la funcziun dal mediatur vegn adossada al mastral
- i vegn fatg ina nova repartiziun dals districts
- l'elecziun da las dretgiras districtualas succeda tras il pievel e quellas duain obtegnair in'organisaziun pli flexibla
- l'introducziun dal derschader d'arrest
- la reorganisaziun dals fatgs da concurs
Las propostas per la refurma da las dretgiras sa basan principalmain sin las structuras organisatorias valaivlas e sin la repartiziun dal chantun. Ina repartiziun nova dal chantun surpassa il rom d'ina refurma da las dretgiras. Quella è da trair en consideraziun plitost en il rom da la revisiun totala da la constituziun chantunala. Ina refurma da las dretgiras significativa na maina betg senz'auter ad ina dismessa dals circuls e na premetta er betg ina repartiziun nova dal chantun.
L'organisaziun da las dretgiras datescha en sias parts principalas da l'onn 1851 ed è vegnida midada silsuenter mo marginalmain. Igl è per gronda part nundispitaivel ch'ella è pauc transparenta e fitg cumplitgada. La regenza ed il cussegl grond han affirmà repetidamain il cler basegn per ina revisiun.
Il november 1996 ha la regenza nominà ina cumissiun d'experts sut il presidi da cusseglier guvernativ dr. Peter Aliesch per elavurar in rapport davart l'organisaziun da las dretgiras dal Grischun. Sin proposta da questa cumissiun è il president da la dretgira chantunala dr. Alex Schmid vegnì incumbensà d'elavurar in sboz preliminar concret. La cumissiun d'experts da tractà il rapport da dr. Schmid ed ha surpassà singuls puncts da quel. La cumissiun va cumplettamain d'accord cun las propostas ch'èn cuntegnidas uss en il rapport.
Gremi: Departament da giustizia, polizia e sanidad
Funtauna: rg Departament da giustizia, polizia e sanidad