Explicaziuns davart il project da fintp dal president da la regenza Luzi Bärtsch
Ils 29 da november 1998 decida il pievel svizzer davart la
modernisaziun da las viafiers. L'object dal project da la fintp furma la
finanziaziun dals quatter projects da gronda dimensiun, VIAFIER 2000,
NVTA, colliaziun da la Svizra da l'ost e dal vest cun la rait europeica
d'auta prestaziun e la protecziun encunter la canera da las viafiers.
Per la modernisaziun da las viafiers svizras duai vegnir mess a
disposiziun aifer in interval da 20 onns in import total da var 30
milliardas francs. Da quels crodan dentant mo 13,6 milliardas francs u
var 45 pertschient sin la NVTA. Ils ulteriurs meds vegnan impundids per
ils ulteriurs projects. Per plirs motivs esi en l'interess dal Grischun
ch'il pievel ed ils chantuns acceptian il project da la fintp.
Levgiament da la via dal San Bernardino dal traffic pesant
La regenza è s'exprimida repetidamain encunter in corridor da
transit per camiuns da 40 tonnas sin la ruta dal San Bernardino. Quest
postulat giustifitgà sa lascha dentant realisar mo, sche la viafier
dispona da capacitads sufficientas per transportar il traffic da
martganzia. Questas capacitads vegnan stgaffidas cun la NVTA e
distgiargian l'axa dal San Bernardino dal traffic pesant.
Colliaziun dal Grischun al concept VIAFIER 2000
Cun la realisaziun dal concept VIAFIER 2000 vegnan a cursar
mintg'ura in IC ed in tren direct tranter Turitg e Cuira. En cumbinaziun
cun l'avertura dal Vereina ha quai per consequenza considerablas
reducziuns dal temp da viadi sin la rait da la VR. La realisaziun dal
concept VIAFIER 2000 cundiziunescha dentant il prim amplificaziuns sin
la ruta da la VFF tranter Turitg e Cuira ed in schlargiament da la
staziun da Cuira. Quests projects d'infrastructura e cumbinà cun quels
la realisaziun dal concept VIAFIER 2000 pon vegnir realisads mo en cas
ch'il project da fintp vegn acceptà.
Cuntinuaziun da las amplificaziuns sin la ruta da la VF e da la FA en Surselva
La colliaziun pertutgant il traffic dal plazzal da gronda dimensiun
"plazzal intermediar Sedrun" succeda sin la ruta sursilvana da la VR e
da la Viafier Furca Alpsur (FA). Questa lingia vegn amplifitgada
correspundentamain. La confederaziun e la VFF han garantì in import da
120 milliuns francs per las investiziuns necessarias. Cun questas
investiziuns vegnan stgaffidas valurs durablas per las duas viafiers en
il Grischun. Actualmain èn realisads singuls projects, auters èn en
construcziun e per ils ulteriurs projects èn las permissiuns vegnidas
dadas. Questas lavurs pon vegnir cuntinuadas mo en cas ch'il project da
la fintp vegn acceptà. Cas cuntrari na pon betg vegnir realisads novs
projects ed ils projects ch'èn en construcziun ston vegnir etappads.
Consequenzas engrevgiantas avess quai spezialmain per l'amplificaziun da
la staziun da Mustér.
Sanaziuns encunter la canera sin la rait da la VR
Er las viafiers ston observar las limitas da canera fixadas. Las
alitas da canera duain vegnir reducidas oravant tut a la funtauna.
Persuenter èn necessaris ils meds correspundents per la renovaziun dals
vaguns. Quests meds vegnan mess a disposiziun cun il project da la
fintp. Giudiders da las sanaziuns encunter la canera èn pia las viafiers
ed ils abitants pertutgads.
Finanziaziun speziala per tut ils projects da gronda dimensiun
La finanziaziun da tut ils projects da viafiers da gronda dimensiun
succeda or d'in fond lià ad in intent specific. Alimentà vegn quest fond
principalmain da la taxa pauschala resp. dependenta da la prestaziun sin
il traffic da camiuns pesants. Questa finanziaziun speziala garantescha
ch'ils projects da viafier da gronda dimensiun na vegnan betg finanziads
sin donn e cust d'autras incumbensas dal stadi (p. ex. il traffic
regiunal).
Indirectamain vegnan er distgiargiadas uschia las finanzas
ordinarias da la confederaziun. La soluziun cun il fond ha pia gronds
avantatgs per il chantun Grischun sco retschavider da considerablas
prestaziuns da transfer da la confederaziun, cumpareglià cun ina
finanziaziun dals projects da viafier da gronda dimensiun ord meds
ordinaris dal tegnairchasa federal.
Mintga project d'impurtanza ha avantatgs e dischavantatgs. Ord vista
dal chantun Grischun survargan dentant ils avantatgs cleramain tar il
project da la fintp. Spezialmain sa laschan realisar meglier ils
interess ch'èn impurtants per il Grischun. In'acceptaziun dal project
munta perquai per noss chantun in cler progress ord vista da la politica
da traffic.
Gremi: departament da construcziun, traffic e selvicultura
Funtauna: rg il president da la regenza Luzi Bärtsch