Das nachfolgende Schreiben ging mit separater Post an alle ca. 160 Kraftwerk-Gemeinden im
Kanton Graubünden. Es wird herimt auch den Medien zur Verfügung gestellt.
Stimà signur president communal
Stimadas damas e preziads signurs
Il davos temp ha la dumonda da l'imposiziun da taglia a las ovras idraulicas occupà singuls
represchentants da las vischnancas e la pressa a moda exprimida. En quest connex n'èn differents
aspects betg vegnids resguardads avunda. Quai fatg ha motivà nus da sclerir quella problematica
e da prender posiziun vers singulas expectoraziuns en las medias.
Cun la revisiun totala da la lescha da taglia l'onn 1986 è l'imposiziun da taglia sin la facultad da
las persunas giuridicas vegnida remplazzada cun ina imposiziun da taglia sin chapital. Sin basa
contractuala èn las societads d'ovras idraulicas sa decleradas prontas da vegnir suttamessas
vinavant a la taglia sin facultad. Uschia èn las societads d'ovras electricas stadas prontas da
supportar per in temp limità prestaziuns fiscalas supplementaras.
Cun la revisiun parziala da la lescha da taglia l'onn 1996 è crudada la suttamessa da la facultad a
la taglia. Las societads d'ovras electricas èn entant stadas ad interim prontas da porscher il maun
per ina renovaziun da l'imposiziun da taglia sin la facultad. Cura ch'ils tschains d'aua èn dentant
vegnids augmentads silsuenter senza in temp transitori da fr. 54.- sin fr. 80.- per kWbr han ellas
interrut las tractativas. En vista a quest augment massiv da bunificaziun per la forza d'aua n'èn las
societads d'ovras electricas betg stadas prontas d'ademplir pli ditg sin basa contractuala
ulteriuras prestaziuns fiscalas. Betg pertutgada da quella midada è la EWZ ch'è suttamessa sin
fundament da l'art. 90 al. 2 lit. b LT sco "ulteriura persuna giuridica” vinavant a la taglia sin
facultad.
Cun la revisiun parziala da la lescha da taglia è vegnida creada en l'art. 70 al. 3 LT la basa legala
per ina correctura dal gudogn. Questa disposiziun è applitgabla per interpresas economicamain
maschadadas ch'ageschan en l'interess public, ch'accumpleschan lur prestaziuns
predominantamain a persunas che stattan datiers. Pertutgadas èn pia las ovras da partenadi che
furneschan lur current principalmain als acziunaris. La correctura dal gudogn na po betg vegnir
applitgada per la BK e la KWB che na pon betg vegnir giuditgadas sco ovras da partenadi.
Sa basond sin quella disposiziun na pon dentant er betg vegnir fatgas correcturas dal gudogn per
ovras da partenadi sco la KWI, che produceschan current per custs ch'èn sur ils pretschs da
media tar ils consuments.
Cun la basa legala per ina correctura dal gudogn n'esi anc betg gudagnà bler. La lescha di mo
ch'ina correctura dal gudogn vegnia en dumonda, sche las furniziuns dal current na succedian
betg per pretschs da martgà. Davart il sistem e la dimensiun da la correctura dal gudogn cuntegna
la lescha dentant nagina regulaziun concreta. La finala sa tractia d'eruir in gudogn sco quai ch'el
pudess vegnir cuntanschì tranter partenaris independents ed uschia da fixar ina prestaziun fiscala
che correspunda a la capacitad economica da la societad respectiva. La dumonda ch'è da
respunder sa cloma: "Tge gudogn cuntanschess l'ovra da partenari, sch'ella pudess vender ses
current sin in martgà liber ad in terz independent?” Quella dumonda mussa er gia il problem
cardinal. En in ambient, en il qual i n'exista betg in martgà effectiv, stoi vegnir eruì in pretsch da
martgà che serva alur sco basa per eruir il gudogn.
Il departament da finanzas è s'occuppà fitg baud da la dumonda da l'imposiziun da taglia a las
ovras idraulicas ed ha examinà differents models; las primas stentas dateschan da l'onn 1992.
Suenter ch'ina expertisa da l'institut per l'economia da finanzas e dal dretg da finanzas da la
scol'auta da Son Gagl n'è betg vegnida a resultats cuntantaivels, èn atgnas soluziuns vegnidas
pridas en mira. Ensemen cun in cussegliader extern è vegnì sviluppà in model che sa basa sin
princips da l'economia da manaschi e che s'orientescha al quint annual da la EWZ. Quest model
vegn refusà dals represchentants da l'economia d'electricitad e pudess vegnir realisà per quest
motiv be sin via da dretg. Per evitar ils ristgs d'in process e per guntgir l'intschertezza giuridica
che resulta d'ina dispita giuridica da plirs onns è vegnida examinada in'autra soluziun.
En numerusas tractativas cun ils represchentants da l'economia d'electricitad è vegnì discutà il
model d'ina dividenda obligatoria augmentada per intents fiscals. Las societads d'ovras idraulicas
han pudì sa cunvegnir cun il chantun Vallais sin quest sistem. Per il departament da finanzas esi
stà cler da l'entschatta ennà ch'ils supplements a la dividenda obligatoria ston esser en il chantun
Grischun pli auts ch'en il chantun Vallais. En lungas e diras tractativas ha quella finamira pudì
vegnir cuntanschida uss. Per ils onns 1997 fin 2000 esi reussì da far contribuir ils
represchentants da l'economia d'electricitad supplements da 7%, 7%, 6% e 5% ultra da la
dividenda obligatoria fixada contractualmain. Quai vul dir che las dividendas obligatorias fixadas
tenor ils contracts da concessiun per intents fiscals vegnan augmentadas per ils supplements
correspundents. Per l'onn 1997 vegniss pia suttamess a la taglia in gudogn che permettess da
conderscher ina dividenda obligatoria da 14%, sche la dividenda obligatoria tenor il dretg da
concessiun dependa da l'emprest dal chantun. Quest resultat da las tractativas è in pulit zic sur ils
resultats ch'il chantun Vallais ha pudì cuntanscher. Il chantun Vallais ha stuì sa cuntentar cun ina
dividenda obligatoria da total maximal 8%. L'imposiziun da taglia sin ina dividenda obligatoria
augmentada ha pudì vegnir cuntanschida en enclegientscha e senza ils ristgs d'in process.
Il model da la dividenda obligatoria è in'applicaziun da la correctura dal gudogn fixada en l'art.
79 al. 3 LT. Las opiniuns exprimidas sporadicamain ch'il departament da finanzas fetschia cun
singuls pajataglias cunvegnas che n'hajan nagina basa legala ni ch'il departament da finanzas
n'applitgeschia betg il dretg vertent, èn pia faussas. Quellas sa basan evidentamain sin
enconuschientschas insuffizientas da la situaziun giuridica.
Oz vegni renfatschà a la regenza ch'ella na saja anc betg sa decidida co ella veglia proceder en la
dumonda da l'imposiziun da taglia a las ovras idraulicas. Quella rinfatscha sto vegnir rinviada.
En la discussiun actuala sa tractia da la taxaziun per l'onn fiscal 1997. L'onn fiscal da las
persunas giuridicas è identic cun l'onn da gestiun. La gronda part da las ovras da partenari pli
grondas terminan lur onn da gestiun cun la fin da settember, en quest cas pia ils 30 da settember
1997. Silsuenter han las societads d'ovras electricas, sco dal reminent tut las autras persunas
giuridicas er, temp 9 mais, d'inoltrar las decleranzas da taglia. Cun las decleranzas da taglia per
l'onn 1997 esi pia da quintar la fin da zercladur 1998. Avant quest termin, q.v.d. avant che las
societads d'ovras idraulicas n'han betg inoltrà lur decleranza da taglia na po betg vegnir fatga ina
taxaziun. Avant quest termin na sto e na po ina decisiun davart il sistem d'imponer taglias betg
vegnir fatga. Ed avant quest termin na pon insumma betg vegnir fatgas calculaziuns actualisadas
dals differents sitems d'imponer taglia. La regenza fiss cussegliada fitg mal, sch'ella sa decidess
per in model d'imponer taglia a las ovras idraulicas senza disponer da la basa actuala da
decider. Uschespert che las decleranzas da taglia da las societads d'ovras idraulicas èn avant
maun vegnan fatgas las calculaziuns necessarias. Alur po il model grischun da la correctura dal
gudogn vegnir cumpareglià cun il model da la dividenda obligatoria. Pir en quest mument pon ils
avantatgs ed ils dischavantatgs da las differentas metodas vegnir giuditgadas e valetadas. Quels
connex paran ils critichers da la procedura d'ozendi da na savair ni da na vulair savair.
La discussiun actuala davart l'imposiziun da taglia a las ovras idraulicas è vegnida evocada entras
las taxaziuns provisorias per l'onn fiscal 1997. L'administraziun da taglia è stada obligada da
trametter a las societads d'ovras electricas entaifer dus mais suenter la terminaziun da l'onn da
gestiun in quint da taglia provisori. Il gudogn suttamess a la taglia è vegnì eruì a basa d'ina
dividenda obligatoria augmentada da 12%. Quests quints n'han nagina muntada pregiudiziala per
la taxaziun definitiva.
En la resposta al postulat Cathomas ed a l'interpellaziun Gartmann pertutgant l'imposiziun da
taglia a las ovras da partenadi da l'economia d'electricitad ha la regenza prendì posiziun davart la
dumonda da l'imposiziun da taglia a las ovras idraulicas. Ils postulants han supplitgà la regenza
d'imponer taglia a las ovras da partenadi uschia che las perditas da taglia possian vegnir
minimadas tant sco pussaivel e d'examinar spezialmain, sch'ina correctura dal gudogn tenor
l'uschenumnà "model grischun” na manassia betg a perditas da taglia pli pitschnas. La regenza è sa
declerada pronta d'acceptar il postulat Cathomas, schegie ch'i vegn pretendì cun quel nagut auter
ch'ina imposiziun da taglia sco quai che la regenza aveva gia adina planisà e prendì en mira. Las
dumondas ch'èn vegnidas fatgas concretamain en l'interpellaziun davart il connex cun tschains
d'aua e taglias, davart ils motivs da la midada da sistem e davart la correctura dal gudogn èn
vegnidas respundidas da la regenza. Quellas intervenziuns vegnan tractadas a chaschun da la
proxima sessiun da mars dal cussegl grond, quai che dat la pussaivladad da discussiunar pli
profund quellas dumondas.
En la pressa esi er vegnì represchentà differentas giadas l'opiniun che la problematica da
l'imposiziun da taglia a las ovras idraulicas possia vegnir schliada ina giada per adina cun ina
disposiziun legala clera. Per differents motivs è il departament da finanzas betg da quell'opiniun.
D'ina vart restrenscha la lescha federala davart l'armonisaziun da las taglias directas dals
chantuns e da las vischnancas (lescha d'armonisaziun) considera-blamain il spazi da furmaziun dal
legislatur chantunal. Da l'autra vart scumonda il cumond da l'egualitad da dretg (art. 4 da la
constituziun chantunala) al legislatur chantunal d'introducir regulaziuns spezialas per imponer
taglias a tschertas spezias da persunas giuridicas. La finala sa tracti qua er d'ina dumonda da la
repartiziun dal gudogn en la relaziun interchantunala. Quellas dumondas na po il legislatur
chantunal betg reglar unilateralmain, cunquai che la repartiziun dal gudogn sin ils singuls chantuns
vegn giuditgada la finala da la dretgira federala en applicaziun da las disposiziuns davart il
scumond da l'imposiziun dubla da taglia interchantunala (art. 46 al. 2 da la constituziun federala)
e da las disposiziuns correspundentas da la lescha d'armonisaziun. Da considerar esi plinavant
ch'ina nova basa legala na pudess betg vegnir applitgada retroactivamain per l'onn fiscal 1997.
Davent da l'onn 2001 daventan las disposiziuns da la lescha d'armonisaziun dretg directamain
applitgabel en l'entira Svizra e substitueschan las normas divergentas da la lescha chantunala da
taglia. Davent da quest termin sto vegnir renconuschida ina correctura dal gudogn en il chantun
Grischun dals chantuns da partenari, q.v.d. dals chantuns, en ils quals ils acziunaris ed ils
abunents d'electricitad da las ovras grischunas da partenari èn domiciliads. Ils custs d'explotaziun
augmentads han per consequenza ina correctura dal gudogn en quests chantuns. Quai
cundiziunescha ch'i duess vegnir chattà per l'imposiziun da taglia davent da l'onn 2001 soluziuns
che vegnan purtadas da tut ils partenaris participads, q.v.d. dals chantuns da muntogna, dals
chantuns da partenari, da la confederaziun e da l'economia d'electricitad. Sin quest termin esi
dentant er da quintar cun ina liberalisaziun (almain pass per pass) dal martgà d'electricitad. Las
consequenzas da quella liberalisaziun na pon betg anc vegnir valetadas per il mument.
Nus sperain d'avair dà a Vus cun quellas expectoraziuns ina survista davart las dumondas da
l'imposiziun da taglia a las ovras idraulicas. Per scleriments davart las consequenzas concretas da
la dividenda obligatoria contractuala sin las entradas da taglia da Vossa vischnanca As drizzai
p. pl. directamain al revisurat da l'administraziun da taglia. Per ulteriuras dumondas pli precisas
As stattan gugent a disposiziun il sutsegnà u il schef da l'administraziun da taglia, Urs Hartmann
(tel. 081-257 33 24).
Cun cordials salids
Departament da finanzas e militar
Il schef
dr. Aluis Maissen
Gremi: Departement da finanzas e militar
Funtauna: rg Cusseglier guvernativ dr. Aluis Maissen