Il chantun vul schluccar sia pratica d'enfin uss en quai che reguarda ils indrizs da far naiv artifiziala. Il departament da l'intern e da l'economia publica ha remplazzà sias directivas veglias dal 1988 cun ina nova versiun. L'obligaziun d'avair ina permissiun e l'examinaziun da la cumpatibilitad ecologica na vegnan betg tangadas.

En il center da la nova reglamentaziun per approvar las planisaziuns communalas d'indrizs da far naiv artifiziala e per permetter projects concrets d'ennavada stat la reducziun d'impediments da caracter politic, quai vul dir da tut quellas restricziuns che na resortan betg logicamain dal dretg da planisaziun da territori u dal dretg d'ambient existent.

La clausula dals tschintg pertschient scroda
Emprima prioritad ha l'abrogaziun da la clausula dals tschintg pertschient, tenor la quala ins dastga ennavar maximalmain tschintg pertschient da las pistas. Ultra da quai vegn renunzià a la prescripziun, tenor la quala il far naiv artifiziala cun maschinas ha da sa concentrar entaifer las regiuns sin tscherts puncts ch'èn da fixar en il rom da la planisaziun directiva da la regiun. Tenor il princip duai en avegnir mintga interpresa da pendiculara avair il dretg entaifer sias pussaivladads d'investir betg sulettamain en la renovaziun da ses indrizs da transport ed ulteriurs indrizs, mabain er en l'infrastructura per far naiv artifiziala, sch'ins po cumprovar in basegn e sche la construcziun, il manaschi e la procuraziun da l'aua correspundan als princips da la cumpatibilitad ecologica.

Turissem d'enviern duai restar cumpetitiv
Decisiva per la midada da direcziun è oravant tut l'experientscha che l'adiever discret da tals indrizs ch'è oriundamain vegnida pratitgada dal Grischun n'è betg vegnì imità en l'ulteriur territori alpin. I na dat nagins segns per ina limitaziun da la producziun da naiv en l'entir territori da las Alps. Sut questas circumstanzas na duai er il Grischun betg pli stuvair sa restrenscher en l'avegnir. Las bunas cundiziuns da naiv è in factur da concurrenza decisiv en il cumbat da concurrenza surregiunal che dominescha il turissem d'enviern e cun quai il motor da l'economia grischuna, e tenor studis pli novs vegn quai ad esser pli e pli il cas en il proxim temp.

Ecologicamain respunsabel
La schluccada prevedida è ecologicamain respunsabla. Las experientschas praticas d'enfin uss han mussà ch'ils effects sin l'ambient che resultan dals indrizs da far naiv artifiziala n'èn betg uschè problematicas sco supponì. Quai na fa betg surstar, sch'ins ponderescha il fatg che tals indrizs na vegnan betg mess en funcziun en cuntradas intactas, mabain en territoris da skis existents e creschids ch'èn vegnids zavrads or da la planisaziun da tut ils stgalims sco spazi da recreaziun intensiva e ch'èn cunfinads cunter ils spazis da recreaziun extensiva che stattan en accord cun la natira. Sche singuls territoris èn già deditgads a l'utilisaziun intensiva en quest senn ed èn er gia engrevgiads cun differentas infrastructuras da basa sco pendicularas, pistas, parcadis, restorants euv., lura n'esi segir e franc betg fallà - er betg dal punct da vista ecologic - da sviluppar vinavant tals territoris uschia ch'i vegn pussibilità in adempliment da lur funcziun sco territoris da sport e da temp liber a moda optimala e cumpetitiva. Indrizs da far naiv artifiziala n'èn perquai er betg il punct gist per cuntinuar la discussiun actuala davart il senn u il nunsenn dal sport d'enviern che vegn er bullada da las prognosas davart il clima. Decisivas èn plitost las planisaziuns dals territoris da skis e la politica da concessiuns per pendicularas.

I n'è betg da quintar cun in augment excessiv
Cun las directivas d'enfin uss han ins lubì surfatschas d'ennavada d'ina dimensiun totala da ca. 250 hectaras (ha), da las qualas vegnan ca. 200 ha ennavadas sin l'entira surfatscha e ca. 50 ha mo punctual sin lieus privlus. Tut tenor la regiun correspunda quai ad ina part da 2,5 fin 5 pertschient da la purschida da pistas. Igl è da far quint ch'il svilup futur vegn a sa mover en il rom d'enfin uss, malgrà la schluccada prevedida da la pratica. Tenor in nov studi che sa basa sin retschertgas tar las interepresas da pendiculara vegn il svilup schizunt ad esser tendenziunalmain regressiv. La raschun è probablamain il fatg ch'ina gronda part dals meds finanzials vegn ad esser liada sco consequenza dal basegn da renovaziun imminent tar ils indrizs da transport. La schluccada prevedida è dentant tuttina necessaria, perquai che singulas regiuns han cuntanschì gia oz la marca dals tschintg pertschient.

La cumpatibilitad ecologica vegn examinada er en avegnir
Cun ina nova glista da controlla davart l'andament da las proceduras da planisaziun e da permissiun ch'èn anc adina necessarias sco er cun in nov agid executiv davart ils criteris ecologics tar la planisaziun e la permissiun d'indrizs da far naiv artifiziala esi garantì ch'i vegnan construidas er en avegnir sulettamain infrastructuras d'ennavada che correspundan al basegn ed èn ecologicamain cumpatiblas.

Gremi: Departament da l'intern e da l'economia publica dal Grischun
Funtauna: rg Departament da l'intern e da l'economia publica