La chareschia annuala è sa sbassada per la fin da november 1998 per
0.1 promil. Cun quai scroda ina cumpensaziun correspundenta per il
persunal chantunal e las persunas d'instrucziun da la scola populara sin
l'entschatta 1999. La chareschia vala sco equilibrada fin tar in index
da 103.9 puncts.
I vegn er desistì d'ina cumpensaziun da chareschia sin las rentas da
la cassa chantunala da pensiun e sin las pensiuns dals cussegliers
guvernativs.
Midadas tar il commerzi da bains immobigliars
La regenza ha incumbensà il departament da l'intern e da l'economia
d'avrir la consultaziun davart tschertas midadas sin il sectur dal
commerzi da bains immobigliars sco er concernent il register funsil.
Las restricziuns chantunalas da l'acquist d'abitaziuns da vacanzas tras
estras u esters duain vegnir formuladas uschè generusas sco pussaivel.
Uschia avessan las vischnancas la pussaivladad da reglar quest sectur
senza gronda lavur legislativa tenor lur agens basegns. Las barrieras
per crear brevs ipotecaras duain vegnir reducidas tras l'abrogaziun da
l'artitgel 135 da la lescha introductiva chantunala tar il cudesch
civil. Tras questa prescripziun èn proprietarias e proprietaris che
vulan engrevgiar lur bain immobigliar cun ina brev ipotecara numnadamain
sfurzads en ils pli blers cas da pretender ina nova valitaziun
uffiziala. Quai è collià cun disturbis, perdita da temp e taxas. Ultra
da quai impedischa la disposiziun menziunada la finanziaziun dad
edifizis novs cun brevs ipotecaras, perquai che la valita commerziala
vala sco limit d'engrevgiament. Questa valita po dentant pir vegnir
eruida, sche l'edifizi è terminà. Sche la brev ipotecara duai er en il
Grischun avair la rolla d'in dretg da pègn commerzial, ston ins eliminar
ils impediments chantunals.
Ultra da quai vegn reducida la publicaziun da transferiments da
proprietad tras il remplazzament da l'ordinaziun executiva d'enfin uss
tras ina suletta disposiziun en l'ordinaziun chantunala dal register
funsil. Tut questas novaziuns èn ina part dal project da la regenza
"Essenzialisaziun e flexibilisaziun da la legislaziun e da
l'applicaziun dal dretg" (EFLAD).
Contribuziuns culturalas
Contribuziuns en l'import total da 182'500 francs vegnan concedids a
las sequentas ovras culturalas, occurrenzas ed organisaziuns:
-
ediziun dal DC "Goodbye Gary Cooper" cun chanzuns en rumantsch,
englais e franzos da Corina Curschellas,
-
film cultural/documentar "Ils von Salis ed il Grischun" (titel da
lavur) da Willy Walther,
-
occurrenzas musicalas e litteraras dal circul cultural Arosa
durant l'enviern 1998/99.
-
concerts dal chor La Cantata dals 6 fin ils 13 da mars 1999 a
Cuira, Lenzerheide/Lai e Tusaun (messa da pauca da Joseph Haydn),
-
concerts dal "Bündner Vokalensemble" dals 13 e 14 da marz 1999 a
Cuira (passiun da Matteus da Johann Sebastian Bach),
-
concerts dal "Orchesterverein Chur" dals 9 ed 11 da favrer 1999 a
Cuira e Tavau (ovras da Johann Christian Bach, Wolfgang Amadeus Mozart e
Joseph Haydn),
-
ediziun da "Nies Tschespet" nr. 66 cun il titel "Schi lunsch
naven" tras la Romania,
-
trais producziuns dal teater Muntanellas, primavaira 1999,
-
concerts dal "Engadiner Kammerchor" dals 20 e 21 da mars 1999 a
San Murezzan e Cuira (requiem tudestg da Johannes Brahms),
-
concerts dal "Folk-Club" Cuira en l'emprima mesadad dal 1999,
-
program d'occurrenzas da la "Klibühni" en l'emprima mesadad dal
1999,
-
ediziun dal cudesch "Das Prättigau" tras la chasa editura Paul
Haupt,
-
film documentar davart il pictur artist Giovanni Segantini da
Johannes Barandun (scenari) e Peter Beck (reschia),
-
concerts dal chor "Proget 99" cun cooperaziun dal bariton Simon
Estes dals 26 e 27 da favrer 1999 a Ramosch e Puntraschigna,
-
concerts da la "Chorgemeinschaft der evangelischen Kirchenchöre
Igis-Landquart und Malans" dals 20 e 21 da november 1999 a Landquart e
Malans,
-
concerts d'orgla a Cuira 1999,
-
Fundaziun Giovanni Segantini per las mesiras architectonicas per
il provisori dal museum Segantini en la rondella da la chasa da parcar a
San Murezzan,
-
Fundaziun Museum Regiunal Surselva (MRS) per la sanaziun dals
daivets,
-
gieu cun chant "Hänsel und Gretel" en rumantsch dal chor d'affons
facultativ da Mustér, e
-
ludoteca Cuira per l'onn da gestiun 1997/1998.
Restructuraziun en il departament d'educaziun
L'uffizi per dumondas da furmaziun superiura e l'uffizi per la
furmaziun professiunala vegnan separads e manads sco posts da servetsch
independents. Il post da contabilitad vegn manà sco agen post da
servetsch sut il num "Uffizi per stipendis e finanzas". Questas
novaziuns entran en vigur a l'entschatta 1999.
Reorganisaziun dal servetsch forestal dal Grischun
Il servetsch forestal duai ademplir las pretensiuns multifaras al
guaud a moda pli effizienta, pli datiers al client ed a moda pli
flexibla. Tar sias incumbensas centralas tutgan il mantegniment dal
guaud tras la polizia forestala, la prevenziun da privels da la natira
ed ils acquists da basa. Oz sa cumpona il servetsch forestal dal
chantun d'ina centrala a Cuira (inspecturat forestal) sco er da 29
uffizis forestals cirquitals decentrals ch'èn repartids en l'entir
chantun. Questa structura administrativa decentrala è sa cumprovada da
princip. Ella contribuischa considerablamain a la politica da
mantegniment dal guaud dal chantun e da las vischnancas. Tras la
creaziun da tschintg centers da cumpetenza regiunals cun mintgamai in
respunsabel per ina regiun pudess ins dentant cuntanscher anc ulteriuras
meglieraziuns. Latiers duai ins oravant tut intensivar il contact stretg
cun las vischnancas ed ina spezialisaziun professiunala pussaivla dals
singuls collavuraturs resp. dals selviculturs cirquitals. Las tschintg
novas regiuns forestalas vegnan fixadas definitivamain sco suonda:
Surselva, vallada dal Rain da Cuira, Partenz inclus Tavau, regiun dal
Grischun central cun Mesolcina e Calanca sco er l'Engiadina cun las
valladas dal sid Val Müstair, Poschiavo e Bergiaglia. Fin la mesadad da
favrer 1999 vegnan inditgads ils novs schefs regiunals. Partind da
l'organisaziun actuala vegn'ins a tschertgar er en avegnir ina "soluziun
d'allrounder" cun tgira da territori evidenta. Ultra da quai duai er
vegnir examinada e sche pussaivel realisada ina decentralisaziun da
cumpetenzas da la centrala en las regiuns.
Nov cataster da privels da la natira
La regenza prenda conuschientscha dal rapport final e dal concept
"Valitaziun da privels dal Grischun" da l'inspecturat forestal. Ils
princips cuntegnids en il concept vegnan approvads:
-
La sfera da registraziun sa restrenscha sin las zonas d'abitadis,
territoris da svilup e purtaders da traffic.
-
I vegn manà in cataster cundivisibel d'eveniments davart ils
privels da la natira.
-
Las chartas da privels vegnan cumpiladas e cumplettadas
separadamain tenor geners da privels.
-
I vegnan relaschads plans da zonas da privel cun dus stgalims da
privels.
La realisaziun succeda en ils onns 1999 fin 2019, ed i vegn quintà
cun expensas da 22.5 milliuns francs. La registraziun e valitaziun da
privels è vegnida reglada da nov tras la lescha da guaud e l'ordinaziun
da guaud da la confederaziun. La confederaziun sustegna ils chantuns tar
l'elavuraziun da la basa necessaria, quai che permetta al Grischun
d'unifitgar e da meglierar la separaziun da privels ch'è sa verifitgada
fin uss.
Consultaziun a la confederaziun
Visavi il departmanet federal da giustia e polizia prenda la regenza
posiziun tar la revisiun dal dretg da surveglianza concernent las
interpresas privatas d'assicuranzas e tar la midada da la lescha
federala davart il contract d'assicuranza. La finamira dal sboz vegn in
princip sustegnida. Ella pussibilitescha essenzialmain ina megliera
controlla da las relaziuns finanzialas da las assicuranzas. Da nov duai
ultra da quai er vegnir introducì il dretg general da pudair visar in
contract d'assicuranza suenter trais onns, n'emporta nagut tge termin
ch'è vegnì stipulà a ses temp.
Da las vischnancas
Las vischnancas purtadras da la chasa da vegls e da tgira Alvra ch'è
planisada ad Alvagni-vitg cun maximal 28 letgs vegn garantida la
recepziun da la chasa sin la glista da las chasas da tgira dal chantun
Grischun, sche la chasa po cumprovar las premissas necessarias e sche
las vischnancas termineschan il mument da l'entschatta dal manaschi lur
participaziun a la chasa da vegls e da tgira a Tusaun.
A las vischnancas purtadras da la chasa da vegls e da tgira Rain
posteriur ch'è planisada ad Andeer cun 30 letgs vegnan garantids ils
medems dretgs, sch'els termineschan il mument da l'entschatta dal
manaschi lur participaziun a la chasa da vegls e da tgira a Tusaun. Il
medem vala er per las duas gruppas d'abitar e da tgira cun 6 fin 7
letgs a Sursaissa e Val S. Pieder, sche questas duas instituziuns
termineschan il mument da l'entschatta dal manaschi lur participaziun en
la medema dimensiun a la chasa da vegls e da tgira a Glion.
La regenza renconuscha definitivamain la partiziun d'instrucziun da
cader da hotel da la scola da hotellaria e da turistica Cuira sco scola
professiunala superiura da hotellaria.
Al center turistic da Breil/Brigels vegn dada la permissiun per la
construcziun ed il manaschi d'in driving-range sin l'aua (plazza da
trenar ils culps) sin il lai da Breil.
I vegnan approvadas la constituziun communala da Medel/Valrain, las
revisiuns parzialas da las constituziuns communalas da Maladers ed
Aschera, las midadas da las planisaziuns localas da Conters en P. e da
Giuvaulta sco er la revisiun da la lescha da taglia da Valendau.
I vegnan dads libers credits en l'import total da quatter milliuns
francs per differents projects da construcziun da vias.
Persunal
Yves Mühlemann, naschì 1964, dad Alchenstorf BE, domicilià a
Lausanne, daventa assistent scientific per numismatica (scienza da
munaidas) tar il museum retic. El entschaiva sia lavur il pli tard
l'entschatta da settember 1999.
Chanzlia chantunala dal Grischun
Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun